سبکهای شعر کهن فارسی، عنوانی است که به تقسیمبندی شعر کهن فارسی توسط ملک الشعرا بهار اشار دارد. سبک در ادبیات عبارت است از روش و شیوهای خاص که گوینده یا نویسنده، ادراک و احساس خود را با آن بیان میکند. سیروس شمیسا که خود نیز به سبکشناسی شعر و نثر ایران پرداخته است و کتابهایی نیز در این زمینه به چاپ رساندهاست بر این باور است این بهار بوده است که برای نخستین بار فن سبکشناسی را در ایران پایه گذاشته و کتاب «سبکشناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی» یا همان سبکشناسی معروف نثر را نگاشته است. ظاهراً بهار نخستین کسی است که واژهٔ سبک را در شعر آوردهاست و شاعران پیش از او در این مورد از واژههایی چون «طراز» و «طریق» و «شیوه» و امثال اینها استفاده میکردند.
طبقهبندی شعر کهن فارسی بر پایهٔ سبک
نامگذاری این تقسیمبندی فاقد پایهٔ علمی معتبر است و در آن تنها به جنبهٔ مکانی آن توجه شدهاست و بر اساس بسیار بودن سرایندگان سبکی خاص در منطقهای خاص میباشد.
سبک ادبی خراسانی سبک و شیوهٔ شاعران خراسان و فرارود بود که از اوایل سدۀ چهارم تا میانههای سدۀ ششم هجری کاربرد داشت. نخستین شعرهای زبان فارسی به این سبک سروده شدهاند. این سبک از لحاظ زمانی به دو دورهٔ سامانیان و غزنویان-سلجوقیان تقسیم میشود
سبک اصفهانی (بازگشت): از اواخر سدۀ دوازدهم و اوایل سدۀ سیزدهم شروع میشود و تا اواسط سدۀ چهاردهم ادامه مییابد. صبای کاشانی، نشاط اصفهانی و آذر بیگدلی از بنیانگذاران دورۀ بازگشت ادبی هستند. اشعار شاعران این دوره، در بحری یکنواخت سروده شده و وزن روان و آرام آن، باب میل عامۀ مردم است. طبیب اصفهانی از محبوبترین شاعران این دورهاست.
طبقهبندی شعر کهن فارسی بر پایهٔ سبک
نامگذاری این تقسیمبندی فاقد پایهٔ علمی معتبر است و در آن تنها به جنبهٔ مکانی آن توجه شدهاست و بر اساس بسیار بودن سرایندگان سبکی خاص در منطقهای خاص میباشد.
- سبک خراسانی (ترکستانی یا سامانی)
- سبک عراقی
- سبک هندی
- سبک بازگشت ادبی
سبک ادبی خراسانی سبک و شیوهٔ شاعران خراسان و فرارود بود که از اوایل سدۀ چهارم تا میانههای سدۀ ششم هجری کاربرد داشت. نخستین شعرهای زبان فارسی به این سبک سروده شدهاند. این سبک از لحاظ زمانی به دو دورهٔ سامانیان و غزنویان-سلجوقیان تقسیم میشود
سبک اصفهانی (بازگشت): از اواخر سدۀ دوازدهم و اوایل سدۀ سیزدهم شروع میشود و تا اواسط سدۀ چهاردهم ادامه مییابد. صبای کاشانی، نشاط اصفهانی و آذر بیگدلی از بنیانگذاران دورۀ بازگشت ادبی هستند. اشعار شاعران این دوره، در بحری یکنواخت سروده شده و وزن روان و آرام آن، باب میل عامۀ مردم است. طبیب اصفهانی از محبوبترین شاعران این دورهاست.
آخرین ویرایش توسط مدیر: