سن تربیت کودک

[جوجـــه طـــلا]

یکی از سوالاتی که پدر و مادرها اغلب با آن مواجه می‌شوند مربوط به مناسب‌ترین سن تربیت کودک است. معمولا والدین می‌خواهند بدانند تربیت فرزندشان را باید از چه سنی و چگونه آغاز کنند. واقعیت این است که تربیت یک موضوع دائمی بوده و شروع یا پایان آن محدود به بازه زمانی خاصی نمی‌شود اما بهتر است نکاتی که برای آموزش به فرزند خود انتخاب می‌کنید متناسب با سن و توانایی‌های او باشد. روانشناسان کودک به شمشا کمک می‌کنند تا با ویژگی‌های تربیت در هر دوره سنی آشنا شوید. به همین خاطر بهتر است در تربیت کودک خود از نظر مشاورین کودک استفاده کنید. با توجه به اهمیت سن کودک در مسائل تربیتی، در این مطلب راجع به سن تربیت کودک و جنبه‌های مختلف آن صحبت خواهیم کرد.

 

[جوجـــه طـــلا]

سن تربیت کودک | تربیت به عنوان یک فرایند دائم​

اگر تربیت را به معنای آموزش اصول لازم برای زندگی به کودکان در نظر بگیریم، شاید بهتر باشد بگوییم که تربیت بازه خاصی برای شروع یا پایان ندارد. کودک شما از همان آغاز زندگی در معرض رفتارها و واکنش‌های مختلفی قرار می‌گیرد و به تدریج متوجه این مسئله خواهد شد که هر رفتاری نتیجه خاصی را در پی دارد. این موضوع از رفتارهای ساده‌ای مثل درک نوزاد از خندیدن اطرافیان در صورت خندیدن وی شروع می‌شود و به مرور با بزرگتر شدن کودک مسائل پیچیده‌تری را نیز شامل خواهد شد. در نتیجه شما به عنوان والدین کودک باید همواره نسبت به آموزش کودک خود حساس باشید.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که در هر بازه سنی، کودک آمادگی لازم برای یادگیری برخی از اصول را دارد و آمادگی یادگیری برخی از مسائل را نیز ندارد. شما باید این توانایی را در خود ایجاد کنید که در هر سن چه نکاتی را و با چه زبانی به فرزند خود آموزش دهید

 

[جوجـــه طـــلا]

ابعاد مختلف تربیت و نقش سن در هریک از آن ها​

همانطور که می‌دانید تربیت شامل بخش‌ها و جنبه‌های گوناگونی است که تمامی آن‌ها نیازمند توجه هستند در غیر اینصورت کودک شما دارای شخصیتی نامتوازن خواهد شد که ابعاد مختلف آن به یک میزان رشد نکرده‌اند. ما در این بخش به ابعاد مختلف تربیت و نقش سن در آن‌ها توجه خواهیم کرد.

 

[جوجـــه طـــلا]

1. سن تربیت کودک | تربیت اجتماعی​

شاید بتوان گفت نخستین جنبه تربیت که کودک با آن مواجه می‌شود تربیت اجتماعی است. در طی دوسال اول زندگی کودک شما مشغول رسیدن به این باور است که دنیا و انسان‌ها چگونه هستند؟ درصورتی که کودک از والدین و به خصوص مادر محبت و توجه کافی دریافت کرده باشد دنیا را جایی امن و دیگران را قابل اعتماد خواهد یافت اما اگر کودک احساس کند مادر همواره کنار او نبوده و نسبت به نیازهایش بی توجه است به این باور خواهد رسید که دنیا جایی ناامن و دیگران افرادی غیر قابل اعتماد هستند. این باور کودک که به آن سبک دلبستگی گفته می‌شود تمامی روابط اجتماعی فرد در آینده را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

 

[جوجـــه طـــلا]

رشد اجتماعی کودک​

رشد اجتماعی کودک معمولاً تا پیش از شروع سنین مدرسه روندی آهسته دارد و دایره اطرافیان آن‌ها به اعضای خانواده و نزدیکان محدود می‌شود. از سنین مدرسه کودک شما به تدریج با گروه‌های دیگری از جامعه آشنا شده و اصول ارتباط اجتماعی را در جریان این روابط می‌آموزد اما همچنان تأثیر خانواده و نزدیکان برای کودک غالب است. با رسیدن کودک به سنین نوجوانی گروه‌های دوستی ارزش و اعتبار بسیاری پیدا کرده و در کنار دوستان بودن بسیار با ارزش‌تر از بودن در کنار خانواده می‌شود. این موضوع با رسیدن فرزندتان به سنین اواخر نوجوانی و اوایل جوانی تا حد زیادی تعدیل شده و خانواده و دوستان ارزش متعادلی پیدا می‌کنند.

 

[جوجـــه طـــلا]

معمولاً سنین پیش دبستانی و اوایل دبستان بهترین زمان برای آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان است و مرحله مهمی در سن تربیت کودک محسوب می‌شود. مهارت‌هایی نظیر دوست یابی، همکاری و تعاون و حتی توانایی رد کردن درخواست دوستان در صورت لزوم، از جمله مهارت‌هایی هستند که در تربیت اجتماعی کودک باید به آن‌ها توجه داشته باشید. شما می‌توانید راجع به نحوه آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک خود از مشاورین کودک کمک بگیرید. با این حال همانطور که گفته شد بهتر است آموزش این مسائل را از سنین پیش دبستانی شروع کنید زیرا تا قبل از این سنین کودکان معمولاً درک چندانی از روابط اجتماعی ندارند و حتی درصورتی که با همسالان ارتباط برقرار کنند، بیشتر تابع اصول خود هستند.

 

[جوجـــه طـــلا]

2. تربیت توانایی‌های ذهنی​

توانایی‌های ذهنی شامل انواع مختلفی از توانایی‌ها نظیر توجه و تمرکز، حافظه، توانایی حل مسئله و تصمیم گیری یا توانایی‌های حساب و ریاضی است. برای آموزش هریک از این مسائل باید به کودک خود اجازه دهید که به سطحی از درک و توانایی ذهنی دست پیدا کند. معمولاً شما می‌توانید از سنین 4 یا 5 سالگی تقویت این توانایی‌ها را در کودک خود شروع کنید. معمولاً توصیه می‌شود در سنین پایین‌تر این تربیت را با استفاده از بازی‌ها و به صورت سرگرمی برای کودک شروع کنید. به میزانی که سن کودک افزایش پیدا می‌کند قدرت ذهنی او نیز افزایش پیدا کرده و شما می‌توانید آموزش‌های پیچیده‌تری را شروع کنید.

همچنین می‌توانید با استفاده از آزمون‌های هوش و استعداد برای کودک خود، متوجه نقاط ضعف و قوت او شده و سپس برای بهبود توانایی‌هایش برنامه ریزی کنید. در غیر این صورت با مجموعه گسترده و پیچیده‌ای از توانایی‌های ذهنی مواجه می‌شوید که توجه به تمامی آن‌ها موضوع دشواری محسوب می‌شود.

 

[جوجـــه طـــلا]

3. سن تربیت کودک | تربیت جنسی​

یکی دیگر از جنبه‌های تربیت که اهمیت بالایی دارد، تربیت جنسی کودک است. تربیت جنسی معمولاً از 3 یا 4 سالگی و با شروع کنجکاوی‌های کودک در زمینه مسائل جنسی شروع می‌شود. معمولا روانشناسان توصیه می‌کنند که تربیت جنسی را از زمانی که کودک توانایی صحبت کردن پیدا می‌کند، آغاز کنید. در ابتدای آموزش نام اندام‌های بدن، نام اندام تناسلی را نیز به او آموزش داده و به تدریج و با بزرگتر شدن کودک اطلاعات بیشتری به او بدهید. توجه داشته باشید که آنچه در زمینه تربیت جنسی کودک اهمیت دارد میزان اطلاعات کودک است و نه سن تقویمی آن‌ها. شما در هر مرحله با توجه به دانسته‌های کودک و سوالی که مطرح کرده به وی پاسخ می‌دهید

 

[جوجـــه طـــلا]

تأثیر سن در سختگیری و یا سهل انگاری در تربیت کودکان​

هنگامی که رفتار اشتباهی از یک کودک سر می‌زند معمولاً با دو شیوه واکنش نشان دادن مواجه می‌شویم. گروهی از والدین با این استدلال که فرزندشان هنوز کوچک است برخوردی با اشتباهات او نمی‌کنند، در مقابل برخی خانواده‌ها بدون توجه به این موضوع که فرزندشان هنوز سن چندانی ندارد به شدت واکنش نشان می‌دهند.

در تربیت کودک خود به این موضوع توجه داشته باشید که کودک شما همواره به تذکر و برخورد قاطع نیاز دارد اما برای یادگیری کامل اصول اخلاقی و یا آداب اجتماعی به تمرین و تکرار و صبر شما نیازمند است. پس شما باید رفتار نامناسب را همیشه گوشزد کنید اما با توجه به سن کودک این مسئله می‌تواند میزانی از قاطعیت و محبت را در کنار یکدیگر داشته باشد. مشاوره کودک به شما کمک می‌کند تا طاعیت و محبت را در تربیت فرزند خود به یک اندازه به کار گیرید.

 

[جوجـــه طـــلا]

سؤالات متداول​

مناسب‌ترین سن برای تربیت کودک چه سنی است؟
تربیت کودک محدود به بازه سنی خاصی نیست و در تمامی سال‌های کودکی و نوجوانی ادامه پیدا می‌کند؛ اما سنین مدرسه تا پیش از رسیدن کودک به نوجوانی اهمیت بالاتری دارند زیرا کودکان در این دوره هنوز به شدت تحت تأثیر والدین هستند و از طرف دیگر توانایی ذهنی آن‌ها برای درک و پذیرش مسائل مختلف نسبت به سال‌های قبل رشد بیشتری کرده است.