معرفی ^گارمون^

[HILDA]

«گارمون»، یک ساز هواصدای مطلق زبانه‌دار با مخزن هواست. این ساز برگرفته از آکاردئون که یک ساز غیرایرانی‌ست ساخته شده است.

گارمون جزو سازهای موسیقی نواحی ایران است که در آذربایجان شرقی کاربرد فراوان دارد.
آکاردئون در اوایل قرن ۱۹ در اروپا اختراع و ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت. پس از آن به موسیقی محلی در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، روسیه و موسیقی محلی اروپا راه یافت و بعدها در روسیه و ایران نیز مرسوم شد.


این ساز در ایران با نام گارمون شناخته می‌شود. ‌سازی شبیه به آکاردئون، که ریشه‌ آن را در روسیه و قفقاز می‌توان جست‌وجو کرد. این ساز از روسیه به گرجستان و دیگر مناطق قفقاز و سپس به ایران آمده و در آذربایجان شرقی رواج یافته است.
معرفی ساز گارمون


گارمون در فرهنگ معین این‌گونه معنا شده است: «گارمون، گارمان، قارمون یا قارمان، یک آلت موسیقی پرده‌دار شبیه جعبه که به هنگام نواختن آن را در دست گیرند و پرده‌های آن را با انگشت فشار دهند.»​

 

[HILDA]

تفاوت گارمون با آکاردئون

گارمون نسبت به آکاردئون کمی کوچکتر است. آکاردئون کلاویه‌هایی مثل پیانو دارد، ولی در گارمون کلاویه‌ها کوچک‌تر و در برخی مدل‌ها به شکل گرد ساخته می‌شود. همچنین تکنیک‌های نواختن گارمون با آکاردئون کمی متفاوت است.

معرفی و بررسی گارمون آذربایجان شرقی

گارمون را در زبان آذری قارمان یا قارمون نیز می‌گویند. این ساز حاصل تغییراتی است که هنرمندان آذربایجان در آکاردئون برای همخوانی با الحان موسیقایی آذری ایجاد کرده‌اند. این ساز امروزه یک ساز موسیقی نواحی آذربایجان محسوب می‌شود که حاصل احساس و تبحر هنرمندان آن دیار است. این ساز در آذربایجان شرقی بیشتر متداول است.

ساختار گارمون

گارمون ساختاری شبیه آکاردئون دارد و متشکل از یک فانوس برای تامین هوای ساز و دو جعبه در دو طرف فانوس است. جعبه‌ سمت راست کلاویه‌هایی مانند پیانو و جعبه‌ سمت چپ، کلاویه‌هایی دکمه‌مانند دارد.

داخل هر دو جعبه مکانیسم‌هایی برای به صدا در آوردن زبانه‌ها وجود دارد. هر کلاویه به چند زبانه متصل است. ردیف زبانه‌ها به پلانکا معروف است و در گارمون چهار، پنج، یا شش پلانکا وجود دارد. تکنیک‌های اجرایی گارمون تا حدودی با آکاردئون متفاوت است.

گارمون‌سازی برای اجرای ملودی است. دکمه‌های سمت چپ این ساز بر خلاف آکاردئون فقط امکان اجرای یک صدا را دارند که نوعی واخوان محسوب می‌شود. کوک ساز گارمون تقریبا تامپره است، اما نیم‌پرده پایین‌تر از دیاپازون است و یک ساز انتقالی محسوب می‌شود. وسعت صوتی گارمان چند نت بیشتر از دو اکتاو است.

کاربرد ساز گارمون

گارمون در مراسم‌های شادی و عروسی‌ در آذربایجان به خصوص در مناطق عشایری و روستایی کاربرد دارد. این ساز همواره با ساز کوبه‌ای نقاره همراه است.​

 

[HILDA]

بررسی گارمون آذربایجان شرقی​

قارمان را به زبان آذری گارمون می‌گویند. این ساز حاصل تغییراتی است که در جمهوری آذربایجان در آکاردئون برای سازگاری آن با موسیقی آذربایجان ایجاد شده است و احتمالا در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم میلادی به موسیقی آذربایجان وارد شده است. گارمون اگرچه حاصل تغییرات در آکاردئون است، اما امروزه یک ساز ملی آذربایجان محسوب می‌شود. این ساز در آذربایجان شرقی نیز متداول شده است.
گارمون ساختاری شبیه آکاردئون دارد و متشکل از یک فانوس برای تامین هوای ساز و دو جعبه در دو طرف فانوس است. جعبه‌ی سمت راست کلاویه‌هایی مانند پیانو و جعبه‌ی سمت چپ کلاویه‌هایی دکمه مانند دارد. داخل هر دو جعبه مکانیسم‌هایی برای به صدا در آوردن زبانه‌ها وجود دارد. هر کلاویه به چند زبانه متصل است. ردیف زبانه‌ها به پلانکا معروف است و در گارمون چهار، پنج، یا شش پلانکا وجود دارد. تکنیک‌های اجرایی گارمون تا حدودی با آکاردئون متفاوت است. وظیفه‌ی این ساز در درجه‌ی نخست اجرای ملودی است. دکمه‌های سمت چپ آن بر خلاف آکاردئون فقط امکان اجرای یک صدا را بر عهده دارند که این صدا نوعی واخوان محسوب می‌شود.​

• کوک ساز گارمون تقریبا تامپره است، اما نیم پرده پایین‌تر از دیاپازون است و یک ساز انتقالی محسوب می‌شود.​
• وسعت صوتی آن در حدود دو اکتاو و چند نت، و مانند هارمونی یک ساز کروماتیک است.​

کاربرد ساز گارمون​

گارمون در مراسم‌های شادی و عروسی‌های ایرانیان آذربایجان به خصوص در مناطق عشایری و روستایی کاربرد دارد.​