معرفی •‌ فوزیه مجد‌ •

[HILDA]

فوزیه مجد، آهنگساز و موسیقی شناس برجسته ایرانی نزدیک به سه دهه است که حضور چندانی در صحنه موسیقی ایران نداشته است. وی در انگلستان و فرانسه به تحصیل موسیقی اشتغال داشته و در تهران هم چندی نزد فرامرز پایور و مجید کیانی به آموختن سنتور پرداخته است.
از جمله آخرین فعالیت های او در دهه ۱۳۵۰ می توان به سرپرستی گروهی در رادیو و تلویزیون ملی ایران برای گردآوری موسیقی محلی مناطق مختلف ایران اشاره کرد. وی در آهنگسازی نیز فعالیت های قابل توجهی داشته و شماری از ساخته های او در برنامه های جشن هنر شیراز به وسیله ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ملی ایران به اجرا در آمده است.​

 

[HILDA]

سکوت نسبتاً طولانی فوزیه مجد تقریبا در سال های پایانی دهه ۱۳۷۰ شکسته شد؛ زمانی که نت تعدادی از از کارهای پیانوی او به وسیله انتشارات ماهور به چاپ رسید و به فاصله کوتاهی مقاله های او در فصلنامه موسیقی ماهور و سی. دی. هایی از آثاری که سال ها پیش به کوشش او از نواحی مختلف ایران گردآوری شده بود انتشار یافت.
به تازگی همان آثار پیانوی منتشر شده که غالبا در فضایی مدرن و گهگاه با الهام کلی از حال و هوای موسیقی ایرانی آفریده شده، شده توسط دلبر حکیم آوا (پیانیست تاجیک مقیم تهران) ضبط و توسط موسسه فرهنگی هنری ماه ریز به صورت سی دی منتشر شده است. حکیم آوا پیش از این یک رسیتال پیانو ویژه آثاری پیانوی فوزیه مجد در تالار رودکی تهران اجرا کرده بود.​

 

[HILDA]

این سی دیِ پنجاه و هفت دقیقه ای که روشن نیست چرا همه عنوان های روی جلد آن به زبان انگلیسی نوشته شده ! دربرگیرنده چهار اثر به نام های «نمایش»، «برای ستاره ها»، «سوییت ایرانی» و «آوازهای پرما» است.
دفترچه ای به دو زبان پارسی و انگلیسی همراه سی دی است که حاوی اطلاعات مفصلی درباره قطعات اجرا شده و همچنین فعالیت های هنری فوزیه مجد و دلبر حکیم آوا است.
فوزیه مجد متولد ۱۳۱۷ در تهران است که از کودکی نواختن پیانو را آغاز کرد. تحصیلات ابتدایی موسیقی او در انگلستان صورت گرفت و دوره عالی موسیقی را در فرانسه گذراند. از سال ۱۳۳۱ آهنگسازی و نوازندگی را بصورت حرفه ای و از سال ۱۳۵۱ سفرهای پژوهشی خود به استانهای خراسان و سیستان و بلوچستان را آغاز کرد.​

 

[HILDA]

فوزیه مجد ـ آهنگساز و موسیقیدان ـ می‌گوید برای ساخت یک قطعه برنامه‌ریزی قبلی ندارد و ادامه می‌دهد: «گاهی پشت پیانو می‌نشینم، بی‌هدف صداهایی را از آن خارج می‌کنم و در آن بین می‌بینم که آنچه می‌نوازم می‌تواند ادامه پیدا کند و در نهایت به یک اثر تبدیل شود. به همین دلیل ایده‌ای که در لحظه به من الهام می‌شود را دنبال می‌کنم و به یک اثر می‌رسم.»

۲۷ آبان ماه ـ با حضور آهنگسازانی از جمله فوزیه مجد، امیر مهیار تفرشی‌پور و امیر بکان در موسسه ریشه در خاک برگزار شد.

این کنسرت با همراهی کوارتت زهی آتلاس پنجشنبه ساعت ۲۰ در فرهنگسرای نیاوران برگزار خواهد شد. در انتهای این کنسرت هم از آلبوم «فراقی» که با آهنگسازی تفرشی‌پور و مجد ساخته شده است، رونمایی می‌شود.

در این نشست همچنین یسپا لوتزهوفت، مدیر هنری ارکستر آتلاس در ابتدا گفت: این ارکستر ۳۰ سال پیش به وجود آمد و موسیقی معاصر را اجرا می‌کند. سال گذشته با هفت نفر در جشنواره فجر در ایران شش قطعه را اجرا کردیم. این بار دوم است که در ایران اجرا می‌کنیم. امسال چهار قطعه موسیقی را از سه آهنگساز ایرانی از جمله آقای تفرشی‌پور، خانم مجد، آقای بکان و کارنیلسن آهنگساز دانمارکی اجرا خواهیم کرد. این ارکستر طی سال‌ها توانسته به موفقیت برسد و گاهی شاید برای یک اجرا ۲۰۰۰ نفر نیز مخاطب داشته باشد. به نظرم رسیدن به موفقیت زمان‌بر است.​

 

[HILDA]

او ادامه داد: دو سال پیش با آقای تفرشی‌پور آشنا شدم. دوست داشتم وضعیت موسیقی کلاسیک معاصر را در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران بدانم. امیدوارم که این همکاری ادامه پیدا کند. همچنین برای اولین بار است که با خانم مجد آشنا شدم و موسیقی او را واقعا دوست دارم. برخی می‌گویند دوره سختی است و دنیا در حال کوچک‌تر شدن است ولی به نظر من این طور نیست چون ارتباط با دیگر فرهنگ‌ها هنوز کار سختی است؛ حتی در خود اروپا نیز وضعیت به همین‌گونه است و ممکن است کسی که از نژاد خود آنها نباشد را قبول نداشته باشند.

لوتزهوفت با اشاره به کنسرت آتلاس، تاکید کرد: این کنسرت سیاسی نیست و یک دیدگاه انسانی دارد؛ قصد داریم به مرور آهنگسازان ایرانی بیشتری را بشناسیم و آثار آنها را اجرا کنیم.

مدیر هنری این آنسامبل(گروه کوچک موسیقی) درباره سختی اجرای قطعه «فراقی» از فوزیه مجد در این کنسرت توضیح داد: این ارکستر نوازندگی خوبی دارد و پیش‌تر قطعات خیلی سخت‌تری را هم اجرا کرده‌ایم. البته مقداری نواختن این قطعات سخت بود ولی این سختی بیشتر به لحاظ درک احساس موجود در کار بود.


​

 

[HILDA]

در ادامه امیر مهیار تفرشی‌پور درباره آلبوم «فراقی» که به تازگی آن را منتشر کرده‌اند، گفت: تابستان گذشته دو قطعه از آثار خانم مجد به نام «رویا زمین» و «فراقی» را به همراه دو اثر از خودم در لندن ضبط کردیم که بازخوردهای مثبتی داشت. در نهایت این کوارتت را برای سازهای زهی به ضبط رساندیم. خیلی خوشحالم که با خانم مجد کار کردیم. یکی از دغدغه‌هایم این بود که با او کاری بسازم. اکنون نیز پس از ساخت آلبوم، تصمیم گرفتم کنسرتی را برای این آلبوم در ایران برگزار کنم. دلیل اینکه آلبوم را در انگلیس ضبط کردیم این بود که بتوانیم به راحتی آن را در دیگر کشورهای دنیا هم منتشر کنیم. یک ماه دیگر آلبومی را با همراهی هرمز فرهت خواهیم ساخت. برای ساخت آلبوم «فراقی» از آنسامبل استفاده کردیم که شاید بهترین نوازندگان انگلیس در آن حضور داشتند.

تفرشی‌پور درباره این دو اثر مجد اظهار کرد: تحقیقات خانم مجد در موسیقی خراسان یا بلوچستان بی تاثیر روی این کوارتت نبوده و به نظر من از لحاظ سبک نزدیک‌ترین اثر به آنچه که خودشان دوست داشته، بوده است. کوارتت «فراقی» هم یک اثر ملی است و هم جهانی.

او درباره همکاری با هرمز فرهت (آهنگساز و موسیقی‌شناس ایرانی مقیم ایرلند) هم گفت: در آن زمان دو سال طول کشید تا آقای فرهت را راضی کنم به ایران بیاید. هیچکس نمی‌پرسید که او کجاست؟ و دانشگاه تهران نیز به آثار او توجه خاصی نمی‌کرد؛ گرچه او یکی از بنیانگذاران تأسیس دپارتمان موسیقی دانشگاه تهران است.​

 

[HILDA]

فوزیه مجد: برای ساخت آثارم برنامه‌ریزی قبلی ندارم

پس از آن فوزیه مجد درباره آثار خود در آلبوم «فراقی» گفت: من به اینکه آهنگساز درباره کار خود صحبت کند اعتقاد ندارم. ما یک نوع آگاهی داریم که از هوش ما تراوش می‌کند. این نوع آگاهی کمک می‌کند ایده خود را روی کاغذ بیاورید و اجرا کنید. آگاهی دیگری هم داریم که شاید فراآگاهی باشد و شما خیلی نمی‌دانید دارید چه می‌کنید. من نمی‌دانم در این کوارتت چه اتفاقی افتاده و احساس کردم که باید آن را بنویسم چون امکان آن برایم فراهم بود. گاهی اوقات پشت پیانو می‌نشینم و نتی را مرور می‌کنم و ایده‌ها به ذهنم می‌آیند. مهم این است که آدم بداند چگونه به یک ملیت فکر کند و بگوید که من به ملیتی تعلق دارم که امکاناتی را به من می‌دهد. ما یک تصویر درونی و بیرونی از موسیقی داریم. من بیشتر مایلم درباره تجربه درونی صحبت کنم که بیان آن خیلی راحت نیست. من این کوارتت را اول روی پیانو امتحان کردم و در نهایت دیدم در مجموعه اصوات آنچه که می‌خواهم مطلوب است و به یک ایده برای من تبدیل شد و با همان شروع کردم و توانستم باقی آن را ادامه دهم.

او ادامه داد: وقتی که شما کاری را می‌نویسید در هر اجرا به طرز متفاوتی برگزار می‌شود. به نظرم کنسرت پیش رو اجرای خوبی خواهد بود. من همیشه تا حدی از گوش دادن به اجراها هراس دارم و خودم را درگیر نمی‌کنم. در ایران نوازندگان خوبی داریم و مطمئنا یک روز می‌توان با نوازنده‌های ایرانی نیز این کار را کرد. باید ارتباط بیشتری بین آهنگسازان ایرانی به وجود بیاید.

امیر بکان نیز در پایان گفت: آقای تفرشی‌پور از من درخواست کرد که من نیز یک قطعه در این ارکستر داشته باشم و باعث افتخار بود که در کنار استاد مجد باشیم. اینکه استاد تفرشی‌پور درباره آثار خود صحبت نمی‌کند یک فرهنگ است و معتقد هستند که کار باید خود را ارائه دهد.​