همه شما با خطوط حامل و دستورات آمده در میزان ها آشنا هستید. حتی به خودی خود می دانید متر یا ریتمی که در ابتدای یک قطعه یا ملودی درج می شود، حامل چه دستوری است و آن را بدون مشکل خاصی اجرا می کنید. متر های مختلفی همچون دو و چهار و شش و هشت که البته بین کاربران موسیقی دو چهارم و شش هشتم نیز خوانده می شود. اما می خواهیم بدانیم ماهیت این اعداد چیست؟ به چه معنایی است و وجه تفاوت و اشتراک آنها در چیست. به همین دلیل در این مقاله مفاهیمی همچون کشش نت ها یا دیرند، کسر میزان و ارزش زمانی نت ها را مورد بررسی قرار می دهیم.
ارزش زمانی نت ها
هر تک صدا یا آوا، یک نت می باشد. اما مدت زمانی که یک نت به صدا در می آید را کشش آن نت می گویند. پس کشش نتها به طول صدای یک نت بستگی دارد. اگر مثلا یکی از کلاویه های یک ارگ را به مدت یک ثانیه نگهدارید کشش نت آن میشود یک ثانیه و اگر سه ثانیه نگهدارید، کشش آن سه ثانیه خواهد بود. پس کشش و ارزش زمانی یک نت. مقوله ایست نسبی و می تواند در حالات مختلف متفاوت باشد.
از آنجا که به صورت قرار دادی نت سیاه معادل یک ضرب در نظر گرفته می شود، از این نت به عنوان مبنایی برای وصف کششهای دیگر استفاده می شود. فرض کنید هم اکنون شروع به دست زدن کنید. هر دست زدن یعنی یک ضرب. پس می توان هر دست زدن را یک نت سیاه قلمداد کرد. باید توجه داشته باشید در مبحث کشش نتها سرعت مد نظر ما نیست. بلکه فاصله بین دو ضرب مورد نظر است که فاصله زمانیبین ضرب ها می بایست کاملا برابر باشد. در مثال دست زدن، گفتیم اگر هر دست زدن را یک نت سیاه در نظر بگیریم، کشش نت گرد ۴ برابر نت سیاه خواهد بود که در این مثال کشش نت گرد معادل ۴ بار دست زدن می شود. به زبان ساده تر اگر برای اجرای نت سیاه در هر ثانیه یک بار دست بزنید، برای اجرای نت گرد میبایست در هر چهار ثانیه یک بار دست بزنید. بر همین مبنا کشش یا دیرند نت سفید دو برابر نت سیاه و نصف نت گرد خواهد بود. طبق مثال فوق ارزش زمانی نت سفید یعنی هر دو ثانیه یک ضرب! بدین ترتیب کشش نت چنگ معادل نصف نت سیاه، و کشش نت دولاچنگ هم یک چهارم نت سیاه خواهد بود. طبق مثال دست زدن، اگر در هر ثانیهیک بار دست میزدیم؛ برای اجرای نت چنگ می بایست در همان یک ثانیه دو بار، برای دولاچنگ ۴ بار، سه لا چنگ ۸ بار دست بزنیم. همانطور که گفتیم ارزش زمانی نتها یک قانون قردادی است. در اینجا از مثال ثانیه و دست زدن برای درک بهتر موضوع استفاده نمودیم.
کسر میزان به صورت دو عدد در اولین میزان نت یک قطعه یا آهنگ می آید. عدد بالایی نمایانگر تعداد ضرب و عدد پایینی نشان دهنده ی واحد ضربی کششها می باشد. مثلا وقتی کسر میزان دو چهارم باشد، از آنجا که گفتیم ارزش زمانی نت سیاه یک چهارم است، کسر میزان در اینجا به معنای وجود دو نت سیاه در هر میزان خواهد بود. حال با توجه به اینکه هر نت سیاه معادل دو نت چنگ می باشد، پس در کسر میزان دو چهارم، به جای دو نت سیاه می تواند چهار نت چنگ، یا یک نت سیاه با دو نت چنگ قرار گیرد. به کسر میزان، میزان نمانیز گفته می شود.
سفید :
این شکل از نت سفید نام دارد و دیرند آن یک دوم ( نصف ) نت گرد است . مثلا" ما اگر فرض کنیم که دیرند هر نت گرد
4 ثانیه باشد . می توانیم بگوییم دیرند نت سفید 2 ثانیه است.
به شکل توجه کنید:
همانطور که در شکل بالا مشاهده می کنید دم بعضی از نت هاي سفید رو به بالا و بعضی رو به پایین است این علتی جز زیبایی نت ها ندارد در واقع نت هایی که بالاي خط سوم قرار می گیرند معمولا" دمی رو به پایین دارند . نت هاي پایین خط