ویکتور هوگو عقیده داشت که شاعر دو وظیفه دارد:
۱- بازتاب دادن عواطف و احساسات جهانی به وسیله آشکار ساختن احساسات خود و به هم پیوستن صدای نسل بشر، طبیعت و تاریخ
۲- آموزش دادن و راهنمایی کردن خواننده.
آثار ویکتور هوگو را به طور کلی، می توان در پنج دسته مرور کرد:
- آثار آغاز نوجوانی
- شعرها
- نمایشنامه
- رمانها
- مجموعه ای از نامه ها ، خاطرات، نقدها و مقالات ادبی و سیاسی.
ویکتور هوگو در سال ۱۸۲۱ با انتشار کتاب گوژپشت نوتردام که بعد از بینوایان، بزرگترین اثر اوست، شهرتی فراگیر پیدا کرد. در سال ۱۸۲۷، درام کرمول را نوشت و بر این کتاب مقدمه ای مفصلی نوشت که خود، کتابی مستقل است و اهمیت به مراتب بیشتری از خود درام دارد. این مقدمه را میتوان مرام نامه مکتب رومانتیسم دانست و با همین مقدمه است که رومانتیسم به عنوان مکتبی مستقل، شروع میشود و بدین گونه، ویکتور هوگو مکتب رومانتیسم را بنیان نهاد.