حجاب در آیین یهودی

[مآهلی]

همه مورخان، از حجاب سخت زنان یهودی سخن گفته‏اند( عبدالرسول عبدالحسن الغفّار، المرأه المعاصره، چاپ سوم، ص۴۰ ). ویل دورانت می‏گوید: گفت‏وگوی علنی میان ذکور و اِناث، حتّی بین زن و شوهر از طرف فقهای دین ممنوع گردیده بود… . دختران را به مدرسه نمی‏فرستادند و در مورد آنها کسب اندکی علم را به ویژه چیز خطرناکی می‏شمردند. با این همه، تدریس خصوصی برای اِناث مجاز بود . نپوشاندن موی سر خلافی بود که مرتکب آن را مستوجب طلاق می‏ساخت زندگی جنسی آنان، علیرغمِ تعدد زوجات، به طرز شایان توجّه ، منزّه از خطایا بود. زنان آنان، دوشیزگانی محجوب، همسرانی کوشا، مادرانی پُرزا و امین بودند و از آن‏جا که زود وصلت می‏کردند، فح*شا به حدّاقل تخفیف پیدا می‏کرد ( تاریخ تمدن، ج۱۲، ص۶۲ ۶۶ ). بدون تردید مبنای حجاب در شریعت یهود، آیات تورات بود که بر حجاب تأکید می‏نمود. کاربرد واژه «چادُر» و «برقع» که به معنای روپوش صورت است، در آن آیات، کیفیت پوشش زنان یهودی را نشان می‏دهد. تورات تشبه مرد و زن به یکدیگر را نهی نموده، می‏گوید: متاع مرد بر زن نباشد و مرد لباس زن را نپوشد؛ زیرا هر که این را کند، مکروه «یَهْوَه» خدای توست ( تورات، سفر تثنیه، باب ۲۲، فقره ۵ ).
بی‏حجابی سبب نزول عذاب معرفی شده است ؛ خداوند می‏گوید: از این جهت که دختران صهیون متکبرند و با گردن افراشته و غمزات چشم راه می‏روند و به ناز می‏خرامند و به پای‏های خویش خلخال‏ها را به صدا می‏آورند. بنابراین خداوند فَرْق سر دختران صهیون را کَلْ خواهد ساخت و خداوند عورت ایشان را برهنه خواهد نمود. و در آن روز، خداوند زینت خلخال‏ها و پیشانی ‏بندها و هلال‏ها را دور خواهد کرد و گوشوارها و دستبندها و روبندها را و دستارها و زنجیرها و کمربندها و عطردان‏ها و تعویذها را و انگشترها و حلقه‏های بینی را و زخوت نفیسه و رداها و شال‏ها و کیسه‏ها را و آینه‏ها و کتان نازک و عمامه‏ها و برقع‏ها را، و واقع می‏شود که به عوض عطریّات، عفونت خواهد شد و به عوض کمربند، ریسمان و به عوض موی‏های بافته، کَلی و به عوض سینه‏بند، زنّار پلاس و به عوض زیبایی، سوختگی خواهد بود؛ مردانت به شمشیر و شجاعانت در جنگ خواهند افتاد و دروازه‏های وی، ناله و ماتم خواهند کرد و او خر*اب شده، بر زمین خواهد نشست . ( تورات، کتاب اشعیاء نبی، باب سوم، فقره ۱۶ ۲۶ )
افزون بر موارد فوق، در کتاب مقدس، وجوب پوشاندن موی سر( تورات، سفر اعداد، باب ۵، فقره ۱۸ ) لزوم پرهیز از زنان فریبکار و بیگانه ( تورات، کتاب روت، باب دوم، فقره ۸ ۱۰ )، نهی از لم*س و تماس ( تورات، کتاب امثال سلیمان نبی، باب ششم، فقره ۱ ۱۰ و ۲۰ ۲۶ ) و واژه چادر ( همان مدرک، باب سوم، فقره ۱۵ )، نقاب ( تورات، کتاب اشعیاء نبی، باب ۴۷، فقره ۱ و ۲ ) و بَرقَع ( تورات، کتاب غزل‏های سلیمان، باب ۴، فقره ۱ ) آمده است؛ به عنوان نمونه در مورد عروس یهودا می‏خوانیم: پس رخت بیوکی را از خویشتن بیرون کرده، برقعی به رو کشیده و خود را در چادری پوشید و به دروازه عینایم که در راه تمنه است، بنشست ( تورات، سفر پیدایش، باب ۳۸، فقره ۱۴ و ۱۵ ).
در «تلمود» اصلی‏ترین کتاب فقهی که به گفته ویل‏دورانت، اساس تعلیم و تربیت یهود است( ویل دورانت، تاریخ تمدن، ج۱۲، ص۳۴ . )، نیز بر لزوم پوشاندن سر از نامحرمان، لزوم سکوت زن و پرهیز از هرگونه آرایش برای سایر مردها( همان، ص۳۱ )، پرهیز از نگاه زن به مردان بیگانه ( همان، ج۱، ص۴۹۲ )، اجتناب از نگاه مرد به زنان نامحرم( همان، ص۳۰ ) و لزوم پرهیز از هر امر تحریک‏آمیز( همان، ج۱۲، ص۲۸ )، تأکید شده است. برابر حکم سخت‏گیرانه تلمود، اگر رفتار زن فضیحت‏آمیز باشد، شوهر حق دارد او را بدون پرداخت مبلغ کتوبا(مهریه) طلاق دهد و زنانی که در موارد زیر به رفتار و کردار آنها اشاره می‏شود، ازدواجشان باطل است و مبلغ کتوبا(مهریه) به ایشان تعلّق نمی‏گیرد؛ زنی که از اجرای قوانین دینی یهود سرپیچی می‏کند و فی‏المثل بدون پوشاندن سرِ خود، به میان مردان می‏رود، در کوچه و بازار پشم می‏ریسد و با هر مردی از روی سبک سری به گفت‏وگو می‏پردازد. زنی که در حضور شوهر خود، به والدین او دشنام می‏دهد و زن بلند صدا که در خانه با شوهر خود به صدای بلند درباره امور زناشویی صحبت می‏کند و همسایگانِ او می‏شنوند که چه می‏گوید ( گنجینه‏ای از تلمود، ص۱۸۶ ).
برخورد حضرت موسی(علیه السلام) با دختران شعیب که به آنان فرمود تا پشت سر او حرکت کرده، از پشت سر، او را به منزل پدرشان هدایت کنند، و نیز سیره عملی یهودیان مبنی بر استفاده از چادر و برقع و روبند، تفکیک و جدا بودن محل عبادت زنان از مردان در کنیسه، ناشایسته شمردن اشعاری که در تمجید زیبایی زنان سروده شده است و ایراد خطابه توسط زنان از پشت پرده، بیانگر کیفیت شدید و سخت‏گیرانه حجاب نزد یهودیان است.