عکس فتومونتاژ فراتر از خیال

[دختر خوشگل انجمن]

تاریخچه و معنای فتومونتاژ
یکی از مهمترین جنبه ها در عکاسی، تصویر فیزیکی آن است.
گرچه در عصر دیجیتال امروزی، به نظر می رسد که فرایند چاپ، فقط برای هنرهای زیبا
ارزشمند است، اما عکاسان از زمان قرن نوزدهم، به روش-های خلاقانه ای با فیزیک محیط ارتباط برقرار می کرده اند.
یکی از این روش ها، فتومونتاژ است، انقلابی که به هنرمندان فرصتی داد تا برای دقیق نشان دادن واقعیت، پا را فراتر از جستجوی محیط بگذارند.
این تکنیک، دنیاهای جدید و یا حداقل، مجددا تفسیر شده را روی یک صفحه عکاسی ارائه داد.
در این آثار هنری، عکس های زیادی در یک عکس ترکیب شدند تا دیدگاه ها و ایده های تازه ای را پرورش دهند.
امروز می توانیم در مورد هنر فتومونتاژ در نسخه چاپی و دیجیتال، امکانات متعدد فنی
آن در هر دوی این حوزه ها و نیز مسائل اخلاقی که در هنر معاصر با آنها مواجه است،

تعریف فتومونتاژ
طبق تعریف، فتومونتاژ عبارتست از ترکیبی از چندین عکس که برای تشکیل یک اثر هنری یا برای نشان دادن جزئیات بیشتری از یک موضوع، نسبت به آنچه در تک اثر هنری نشان داده می شود، به هم پیوسته‌اند.
به وسیله ی برش دادن، چسباندن، مرتب کردن و روی هم قرار دادن دو یا چند عکس با هم، تصاویر فتومونتاژ تشکیل می شوند،
که بعضی اوقات در ترکیب با سایر مواد غیر عکسی مانند متن یا سایر شکل-های انتزاعی، شکل پیدا می کنند.
فرایند ساخت یک عکس کلاژ، برمی گردد به اولین اقدامات چاپ در اتاق تاریک؛
در آن زمان، عکاسان با چاپ تماس مستقیم سوژه ها که روی صفحات عکاسی قرار می گرفتند، یا تکنیک هایی مانند روی هم افتادن دو عکس و ماسک گذاری، کار می کردند.
البته، در هنر “نصب عکس ها با هم”، اصلا نیازی به خلق تصاویر جدید نیست –
در این هنر می توان از عکس های چاپی موجود نیز استفاده کرد، این بستگی به اهداف و ایده های هنرمند دارد.
در نهایت، با ظهور کامپیوترها، دیگری الزامی برای داشتن تصاویر فیزیکی نیست.
در نمونه های امروزی هنر فتومونتاژ، هم می توان دید که این تصاوایر در نرم افزارهای ویرایش عکس، قرار می گیرند و اغلب به فرم چاپی درنمی آیند.

 

[دختر خوشگل انجمن]

تأثیر جهانی
سورئالیست ها، فتومونتاژ را به عنوان یک ابزار نسبتاً خلاقانه، به سرعت پذیرفتند.
آنها مجذب ایده ی “بازی با واقعیت به شیوه ای غریب” شده بودند.
در میان آنها، Salvador Dalí و Man Ray، افراد برجسته ای هستند که از بازتاب فعالیت های ذهن ناخودآگاه لذ*ت می بردند.
تقریبا در همان زمان، ساختارگراهایی از کشور روسیه، مانند El Lissitzky ، Alexander Rodchenko و Gustav Klutsis، از عکس کلاژ به عنوان وسیله ای برای تبلیغات استفاده کردند که در دهه های بعد نیز ادامه یافت.
در جمهوری های محصور اسپانیا، زبان این نوع خلاقیت نیز از طریق آثار هنرمند گرافیک، Josep Renau، رونق گرفت، که پاسخی بود به جنگ داخلی.
در ژاپن، نقاش پیشتاز، Harue Koga، نیز نقاشی هایی به سبک فتومونتاژ بر پایه تصاویری که از مجلات جمع آوری شده بود، خلق کرد.

پس از جنگ جهانی دوم
پس از جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد، از محبوبیت این نوع هنر، کاسته شد،
چون عموم مردم از این نوع تصاویر خسته شده بودند و به عجایب هیجان انگیز تلویزیون روی آوردند.
با این وجود، احیای بزرگ بعدی فتومونتاژ، در دهه 1980 و سیاست های جنبش ضد هسته ای در اروپا شکل گرفت.
در آن زمان، بخش عمده ای از مونتاژها، برای بنرهایی طراحی شده بود که مردم در طی تظاهرات، در دست داشتند،
و هدف آن، مشارکت در ارتباطات به شیوه ای بسیار گرافیکی و تهاجمی بود – این موضوع در آثار Peter Kennard هم دیده می شود،
کسی که از فقدان آگاهی در نقاشی ها ناراضی بود، و کسی بود که ویرایش-هایش، “حقیقت ناشناخته” در پس نابرابری اقتصادی، خشونت پلیس و مسابقه تسلیحات هسته ای را نشان می داد.
امروزه به لطف تکامل فن آوری های دیجیتال و توسعه نرم افزارها، به ویژه Adobe Photoshop، این آثار هنری شامل همه چیز، اعم از نوشتار و صدا، هستند.

 

[دختر خوشگل انجمن]

بریدن و چسباندن
همانطور که دانیل هرمان، نگهبان گالری Whitechapel در لندن، می گوید:
امروز، “فرهنگی که در آن زندگی می کنیم، تبدیل به نوعی فرهنگ بریدن و چسباندن شده است”.
درست است، ما غرق در میزان اطلاعاتی شدیم که در هر دقیقه از هر روز دریافت می کنیم و به اشتراک می گذاریم.
کلاژ، حاکی از آن کشور از وضعیت تولید فرهنگی است.

دانیل هرمان اشاره کرد که کلاژ، جایگزینی برای دنیای همیشه در حال تغییر و همیشه سیال تصاویر است،
و قابل لم*س بودن، بافت و واقعیت دنیایی که در آن زندگی می-کنیم را به مردم یادآوری می کند.
از سوی دیگر، لورا هاپتمن، نگهبان بخش نقاشی و مجسمه سازی در موزه هنر مدرن نیویورک، می گوید که کلاژ را می توان به عنوان راهی برای نحوه «تجربه همزمان اطلاعات» نیز دانست.
لورا هاپتمن آن را ” ابر افقی اطلاعات ” می نامد، که برمی گردد به داده های در هم آمیخته ای که همه ما در زندگی با آنها سر و کار داریم.

تصاویر تغییر یافته بصورت فیزیکی
مثلا اگر یکی از نویسندگان و هنرمندان مرتبط با دادا در برلین، به نام یوهانس بادر، را در نظر بگیرید که کلاژ او در صفحه کتابی از سال 1920 به عنوان یکی از معروف ترین قطعات هنری فتومونتاژ ثبت شده است،
تغییر فیزیکی که هنرمند در یک عکس ایجاد کرده است تا تصویر ایده آلی بسازد را بصورت واضح خواهید دید.
با توجه به اینکه دادائی ها از قیچی و چسب برای بریدن و چسباندن عکس ها استفاده می-کردند،
و همچنین متون کتبی نوشتاری را روی کلاژهای چاپی قرار می دادند، بدون شک، عکس های اصلی، دستکاری و تغییر داده شده اند.
اما، وقتی پای تکنیک های دیجیتال به میان می آید، آنها بسیار سطح بالا هستند، و علاوه بر این – فهمیدن آنها هم دشوارتر است.

 

[دختر خوشگل انجمن]

تکنیک های فتومونتاژ
در طی دهه گذشته، با ادغام کامپیوترها در فرآیند خلق هنری و ورود نرم افزارهای ویرایش تصویر دیجیتال، تکنیک های فتومونتاژ به طور قابل توجهی تکامل پیدا کرده اند.
اکنون کلاژها به صورت دیجیتالی و با استفاده از نرم افزارهای مختلفی مانند Adobe Photoshop، Paint Shop Pro، Corel Photopaint، Pixelmator، Paint.NET یا GIMP ایجاد می شوند.
این برنامه ها، فرایند را بسیار ساده تر کرده اند و این امکان را برای افراد فراهم کرده اند تا مرزهای تصویر دیجیتال را به جلو ببرند.
اما در قرن نوزدهم و بیستم، ساخت تصاویر فتومونتاژ، کاملا فیزیکی بود و تخیل زیاد و فرآیندها و تکنیک های بسیار پیچیده تری در آن دخیل بودند.

فتومونتاژ دادائی های برلین
دادائیان مستقر در برلین، در یک تلاش دسته جمعی، از عکس های واقعی یا تولیدات عکاسی استفاده کردند تا بر تخریب و وحشت جنگ تأکید کنند.
دادائیان با استفاده از قیچی و چسب به جای قلم موهای سنتی و با مکانیک نامیدن خودشان، توده ای از تصاویر رسانه ها را برداشتند و نقد تند و تهاجمی نسبت به وقایع جهان درست کردند.
وجود طیف گسترده ای از سبک ها و شیوه های کاری، به آنها کمک کرد تا تصاویر آگاه کننده ای از واقعیت خلق کنند،
و در همان زمان، اینها عقاید و قوانین تحمیلی هنرسازی سنتی را مورد حمله قرار دادند.
از آثار هنری این دوره می توان به اثر Hannah Höch در سال 1919 تا 1920 به نام “برش با چاقوی آشپزخانه” در آخرین دوره شکم گنده های Weimar در آلمان، اشاره کرد،
که گلچینی از تصاویر چهره های برجسته مانند آلبرت انیشتین و هنرمند آلمانی Käthe Kollwitzo بود، و شرح تازه ای در مورد زندگی و هنر مدرن ارائه می دهد.
آثار هنری جان هارتفیلد، که یک فعال ضد نازی بود، و همچنین آثار هنری کورت شویترس، رائول هاسمن و یوهانس بادر، در ایجاد یک زبان بصری نقش داشتند و الهام بخش جنبش مهم دیگری در قرن بیستم بودند.

 

[دختر خوشگل انجمن]

چاپ ترکیبی
روش چاپ ترکیبی هنری پیچ رابینسون، تکنیکی بود که راه را هموار کرد.
در این روش، از نگاتیوهای دو یا چند تصویر عکسی برای تولید یک تک عکس استفاده می شود.
منشأ این روش پیچیده، میل به تبدیل عکاسی به هنر زیبا و تولید تصاویر آرمانی بود.
به دلیل حساسیت نگاتیوها به نور و تکنولوژی دوربین، این روش اولین بار توسط عکاس فرانسوی Hippolyte Bayard پیشنهاد شد تا یک تصویر متعادل را با نمایش مناسبی از هم سوژه و هم پس زمینه ارائه دهد.
عکاسانی همچون Peach Robinson، Oscar Rejlander و William Frederic Tace Price با ارائه ی خلاقیت های دیگر، از این روش برای تولید فتومونتاژهای اصلی استفاده کردند.
از آنجایی که یک عکس، حقیقت امر تلقی شد، چاپ ترکیبی، الهام بخش بسیاری از مباحثه ها در جامعه عکاسی آن دوره گردید، چون دنیای واقعی را بد جلوه می داد.
این شیوه ی دستکاری، «حقیقت» پیرامون محیط را کاملا ویران کرد و تصور مردم از تصویرسازی را کاملاً تغییر داد.

هنرمندان مشهور در زمینه فتومونتاژ
فتومونتاژ به عنوان یک شکل هنر، هنرمندان زیادی را در طول تاریخ هنر، به خود
جذب کرده است؛ از عکاسان تجربی اولیه گرفته تا دادائی ها، سورئالیست ها و دیگر هواداران آوانگارد.
خلاقان که این هنر را به عنوان یک فرایند بنیانی می بینند که اغلب باعث ایجاد
مناقشاتی شده است، اهداف مختلفی برای استفاده از آن داشته اند؛ مانند پرورش
عکاسی با خلاقیت بیشتر، نقد جامعه و بازتاب تغییرات اجتماعی، تحقیق در مورد این ایده که هنر چیست و یا ساختارشکنی در ایده ی یک عکس.
این رسانه، با این که خلاقیت قابل توجهی به وجود آورد، اما از لحاظ سیاسی متهم بود، و در عمل، تنوع زیادی داشت.

 

[دختر خوشگل انجمن]

تصویرسازی با اثر -واو-
یکی دیگر از استادان واقعی دستکاری عکس، توماس باربی، یک هنرمند سوئیسی در ایالات متحده می‌باشد.
مدتها قبل از اینکه فتوشاپ وجود داشته باشد، او از هر گوشه ای از زمین که بازدید می کرد، عکس می رفت.
امروز، او هنوز هم برای ساخت عکس های مونتاژ، از ویراستاران دیجیتالی عکس استفاده نمی-کند.
او “جادوی” خود را در اتاق تاریک انجام می دهد.
و او چه کار می کند؟ او فتومونتاژهای سورئالیستی را به گونه ای درست می کند که خلاق ترین افراد در صنایع پیشرفته، به مهارت های او غبطه می خورند.
برخی از تصاویر مشهور این هنرمند عبارتند از: اسکی روی میز، زوج زیر آب، پیانوی گورخر، کانال ونیز در کلیسا، و چیزهای دیگر.
او فقط در سبک سیاه و سفید کار می کند، و هدفش از ساخت عکس های منحصر به فرد، صرفاً انجام هنرهای زیبا است.
آثار او در بسیاری از موزه ها در سراسر جهان به نمایش گذاشته شده است، و کلکسیونرها بر سر تصاحب آثار هنری او می جنگند.
در حال حاضر، فتومونتاژهای او در کسکسیون های خصوصی بیش از 20 کسکسیونر، موجود است.
توماس باربی، عاشقان هنر را جذب می-کند، زیرا کلاژهای او، یک کلاژ معمولی نیستند.
او در واقع چندین نگاتیو را ترکیب می کند، که بعضی از آنها چندین دهه بزرگتر از بقیه هستند.
هدف نهایی او این است که تصویری ایجاد کند که تماشاگر را واقعا شگفت زده نماید.
همانطور که خود هنرمند بیان کرد، اگر او به تصویر خود نگاه کند، و اولین واکنش این باشد که “خب که چی؟”، آن را نابود می کند و دوباره به صورت متفاوت کار را انجام می دهد تا زمانی که آن کار، تاثیر “واو” بگذارد.
و فتومونتاژهای او، واقعا مردم را شگفت زده می کند.

دستکاری واقعیت
وقتی در مورد فتومونتاژ صحبت می کنیم، نمی توانیم برخی از بخش های مهم در قواعد عکاسی را نادیده بگیریم.
این بخش ها عبارتند عکاسی مستند و عکاسی خبری.
شما می خواهید بدانید که اینها چه ربطی با فتومونتاژ و با هنرهای زیبا دارند،
در حالی که هدف آنها این است که واقعیت را به همان گونه که هست به تصویر بکشانند
و جهان اطراف ما را در تمام خلوص آن نشان دهد، بدون اینکه تمایلی به درک هنر داشته باشند.
اما یک سری نگرانی های اخلاقی در مورد استفاده خاص از عکاسی وجود دارد.
این نگرانی ها در مورد روش کمی متفاوت در تغییر عکس است، که در این روش، فتومونتاژ حتی قبل از گرفتن تصویر، صورت می گیرد.
هیچ اشکالی ندارد که یک عکاس، به مدل هایش برای نمایش دادن خودش توجه کند،
درست است؟ درست است، اگر این یک عکس برای یک کمپین مد باشد.
اما اگر در مورد کار تصویربرداری مستند باشد، می تواند مشکل ساز شود.
در آن صورت به جای آنکه مدل ها واقعیت را به تصویر بکشند، دنیا را به شکلی که هنرمند می خواهد ما ببینیم خلق می کند.
همان موضوع برای تغییر صحنه هم اتفاق می افتد، تا آن را به شکلی که عکاس می خواهد، به نمایش بگذارد.
چرا یک عکاس مستندسازی، بخواهد صحنه سازی را تغییر دهد؟ اولا، برای اینکه احساسات بینندگان را تحریک کند.
هر چه تاثیر بصری، بزرگتر باشد، ارزش عکس، بالاتر است.
بنابراین، برخی از عکاسان مستندساز و عکاسان خبری، به نحوی واقعیت را دستکاری می کنند که از بسیاری جهات می توان در مورد آنها بحث کرد.
مطمئنا این یک نوع خاص از فتومونتاژ است، خواه آنها بخواهند آن را بپذیرند، خواه نه.

 

[دختر خوشگل انجمن]

فراتر از خیال
لورنس دیمایسون، یکی دیگر از افرادی است که حرفه خود را به یک نوع فتومونتاژ خاص اختصاص داد و در سراسر دنیا مورد احترام قرار گرفت.
او در درجه اول با عکاسی آنالوگ کار می کند، و امکانات فنی آن را مورد بررسی قرار می دهد.
دیمایسون با آزمیش روی نوردهی درازمدت، فلاش و نگاتیو، با ایجاد تصاویر جذابی که نشان می دهند که چگونه یک دوربین می تواند چشم انسان را فریب دهد، محدودیت های این رسانه را زیر سوال برده است.
او بیش از 22 سال است که او مشغول کار روی خودنگاره ها می باشد،
اما همانطور که خود او توضیح می دهد، این عکس ها در مورد خودش نیستند.
دیمایسون، عکس هایی که می‌سازد را "خیال کاغذی" می نامد.
دلایل خوبی هم برای آن وجود دارد، چون سوژه ناپدید می شود و یک جهان کاملا متفاوت و فراتر از تخیل بیننده را به نمایش می گذارد.