هنری معرق چوب

[silent lady]

بسمه تعالی
​

معرق عبارت از هنری است که برای آراستن و تزیین سطح چوب به کار می رود. موادی که برای این کار مصرف می شود شامل عاج فیل، استخوان و مفتول‌های مسی و برنجی است. روش ساخت بستگی به نوع کالای مورد نظر دارد ولی به طور کلی قسمت‌های پیش بینی شده را بر اساس طرح موجود خالی نموده و سپس رشته‌های نازکی از مواد را در نقاط خالی جایگزین می کنند. برای این کار ابتدا عاج یا استخوان را به صورت نوارهای باریک در می آورند و سپس با استفاده از چسب آن ‌ها را جایگزین قسمت‌های خالی شده‌ی چوب می نمایند. در ایالت‌های پنجاب، بیهار، میسور و اوتارپرادش، این هنر رواج دارد. البته سبک کار در هر منطقه متفاوت است. معمولاً در پنجاب تنها از مفتول برنجی برای تزیین سطح چوب استفاده شده و در بیهار و میسور تنها عاج به کار می رود در حالی که در شهرهای هوشیارپور و جولوندور برای تولید معرقی از کلیه‌ی مواد شامل استخوان، عاج و مفتول برنجی با هم استفاده می شود. اشیاء معرق کاری عموماً شامل انواع جعبه‌ی زینت آلات، قوطی سیگار، قاب عکس ، میز، صندلی و کمد می باشد. این رشته که تدریجاً رو به فراموشی می رفت در سال‌های اخیر مجدداً رونق یافته است. به طور کلی می توان گفت که محصولات چوبی هند از نظر تنوع شیوه‌های ساخت بسیار قابل مطالعه بوده و این تنوع ناشی از ورود تمدن‌های مختلف به این سرزمین در طول تاریخ آن می باشد. تنوع طرح‌های تزیینی روی چوب که شامل نقوش گل و گیاه، اشکال هندسی و تصاویر افسانه ای، تاریخی و مذهبی است، این واقعیت را تایید می کند. به عنوان مثال در قسمت‌های جنوبی ایالت پنجاب سه سبک مختلف کار مشاهده می شود: سبک اسلامی، سبک سیک و سبک هندو. با اشاعه‌ی تعالیم اسلامی، سبک باستانی هندو تحت تأثیر قرار گرفته و به علاوه بر سبک سیک ‌ها نیز اثر قابل توجهی گذاشته است. شاید عامل مؤثر دیگر در تکامل صنایع دستی مرتبط با چوب در هند را بتوان دسترسی به انواع چوب - در شرایط اقلیمی کاملاً متفاوت هند - دانست که منابع جنگلی قابل ملاحظه ای را از درختان مختلف مناطق استوایی در جنوب (چوب‌های آبنوس، صندلی و فوفل) و درختان سردسیری (چوب گردو و گلابی) در شمال فراهم نموده است.