نقد شورا نقد قصه قالی‌شویی بشور نشور

[ساعت دار]

با سلام و عرض وقت بخیر



نویسنده عزیز اثر شما طبق اصول و چهارچوب اصلی رمان‌ و داستان‌نویسی نقد گردیده است.

منتقد اثر شما:
@ژولیت


* لطفا پیش از قرارگیری نقدنامه توسط منتقد در این تاپیک پستی ارسال نکنید!


* این تاپیک پس از قرارگیری نقد به مدت سه روز باز خواهد بود تا شما نظر شما ثبت شود، سپس قفل خواهد شد.


* اثر شما پس از ارسال نقدنامه تحت نظارت منتقدتان قرار خواهد گرفت؛ درصورتی که نسبت به نکات منتقد بی‌توجه باشید، دیگر هیچ نقدی از شما پذیرفته نخواهد شد.


با توجه به این‌که نقد شورا تاثیر مستقیمی بر تگ‌دهی و سطح‌بندی اثر شما دارد، درصورتی که هرگونه شکایت، انتقاد یا پیشنهادی در ارتباط با تالار نقد و نقد اثر خود دارید؛ به تاپیک زیر مراجعه کنید.

تاپیک جامع شکایات



به امید موفقیت روز افزون شما

تیم مدیریت تالار نقد​

 

[ساعت دار]

عنوان: قالی‌شویی بشور نشور
ژانر: طنز، اجتماعی
نویسنده: آیناز تابش
سبک: کمدی سیاه
نثر: ادبی
مخاطب: بزرگسال
خلاصه: این مجموعه قصه شامل ده داستان کوتاه با موضوع معضلات اجتماعی به زبان طنز برای بزرگسالان است. این قصه‌ها مشکلات فرهنگی و اقتصادی مردم را طی ماجراهای خیال‌پردازانه، نمادگرایانه و جالبی روایت می‌کنند.

 

[ژولیت]

نقد قصه بشور و نشور

بخش کلی

۱. عنوان
عنوان قصه با نام" بشور و نشور " در سبک کمدی سیاه عنوان شده است. قصه با داستان قالیشویی "بشور و نشور" آغاز شده و بعدها به داستان‌های دیگری از باب طنز اجتماعی، فرهنگی و بعضاً سیاسی می‌رسیم. قصه‌‌های طنز با عنوان "بشور و نشور " در کلیتِ روایت‌های قصه، به صورت ظریفی پرداخته شده بود لیکن نام قصه قرابت لفظی و معنوی بیشتری به اولین قصه، یعنی قصه "قالیشویی بشور و نشور" داشت اما این عنوان ارتباط معنوی خود را در طول قصه‌های متعدد تا حدودی حفظ نموده است. "بشور و نشور " وجهی از تمایز واقعیت‌های شسته و نشسته شده از جامعه‌ی امروزی است که خواننده به خوبی در روزمرگی‌هایش در اجتماع با آن روبه‌رو می‌شود، اما در طنز بشور و نشور در لفافه‌‌ی ظریفی، از قصه‌های متعدد به خوبی بیان و نگارش شده است.
۲. سبک نگارش قصه
سبک نگارش قصه کمدی سیاه یا طنز تلخ عنوان شده که درواقع کمدی سیاه روی موضوعاتی دست می‌گذارند که صحبت کردن در مورد آن به شکل جدی خوشایند نبوده اما درحالت طنز خواننده را وادار به تامل روی این موضوعات می‌کند. در سبک قصه "بشور و نشور" ویژگی‌های طنز تلخ یا کمدی سیاه به خوبی نمود می‌یابد و به بعد پنهانی از واقعیت‌های جامعه با لایه‌ای آمیخته از طنز می‌پردازد و به خوبی به رشته تحریر درآمده است. چرا که نویسنده با ظرافت به تبلیغ درون مایه مورد نظر خود پرداخته بود. در این سبک از قصه واقعیاتی از مسائل گوناگون جامعه باز گفته شده بود که نویسنده می‌کوشید چشم و گوش خوانندگان را بگشاید تا به سوی راه اندیشه جدیدتر و زندگی نکوتری گام بردارند.
۳. نگارش نثر و محتوا
✔ زبان قصه
به شکل محاوره بیان شده و نویسنده خود را از مردم جامعه جدا نمی‌داند. قصه‌ها در حالتی نگارش شده اند که به وضوح می‌توان حس کرد داستان‌های مردمی و زندگی مردم عادی را به تصویر می‌کشد. در عبارت‌های وصفی، حداقل ناهماهنگی‌هایی میان فعل و فاعل دیده و کمتر خطاهای دستوری مشاهده می‌شد.
✔شیوه نثر
ابتدا با حکایت‌نویسی آغاز و بعدها در فرم خاطره‌نویسی در بعضی از داستان‌ها نمود می‌یابد. در قصه‌های (قالیشویی بشور نشور، مش فضول ، مشروطه تشریفاتی) ویژگی‌های حکایت‌نویسی دیده می‌شود. در قصه‌های (بیمه، هنر زنگ‌زده و گوسفند نه گوسوند) با ویژگی خاطره انگاری مواجه می‌شویم، نثر قصه متنوع اما از یک‌پارچگی و پیوستگی نسبی برخوردار بود لیکن بهتر بود از یک نثر در طول داستان استفاده می‌شد. استفاده هوشمندانه از واژگان در بیان مقصود نیز در طول داستان به چشم می‌آمد.
✔محتوا قصه
محتوای داستان‌ها به واقعیت‌های اجتماعی فرهنگی و بعضا سیاسی می‌پردازد و از این سبب از زندگی واقعی دور نبود و پیام‌های اخلاقی نویسنده در کنش‌های مداوم قصه‌ها و فراز و نشیب‌های آن پنهان شده بود. در کل، محتوای داستان پیام محور جلوه می‌نمود و در مذمت مسائلی می‌پرداخت که آشکارا در جامعه توسط خواننده‌ها درک می‌شود.

نقد بخش جزیی قصه
با توجه به این که طنز چارچوبی در نگارش خود دارد و نویسنده ملزم به رعایت نگارش اصول طنز نویسی می‌باشد که قصه به قصه بررسی می‌شود.
۱. تحقیر
بنیادی‌ترین شیوه و ابزار طنز نویسی تحقیر و کوچک شمردن است که گاهاً در توصیفات شخصیت‌های داستان نیز نمود پیدا می‌کند. آن‌چه در این روش اهمیت دارد. کلام راوی است که در توصیفات و تشبیهات و حالات ظاهری کاراکترهای داستان بروز نماید. استفاده از این تکنیک در هیچ یک از شخصیت‌های قصه بشور و نشور دیده نمی‌شد. نویسنده در قالب توصیفات شخصیت‌های درونی کاراکتر‌های خود، به خوبی عمل کرده بود اما در توصیفات بخش ظاهری کاراکترها و به کارگیری از عنصر تحقیر اهمال نموده بود. نویسنده با استفاده از عنصر تحقیر و طنزآمیز در برخی قصه‌هایش می‌توانست ویژگی‌های اجتماعی برخی افراد را بهتر عنوان کند. مثلا با توصیفات ظاهری و استفاده از ابزار تحقیر، در مرد فروشنده در قصه هنر زنگ‌زده می‌توانست نمود مرد کلاهبردار و سودجو را به تصویر بکشد یا با اشاره به ویژگی ظاهری مش فضول، می‌توانست با بیان طنز شخصیت روزگار خود را بیان کند. در قصه‌های بشور و نشور ما با بعد شخصیتی مواجه هستیم تا بعد ظاهری.
۲.خر*اب کردن نمادها:
زبان و ادبیات فارسی دارای نماد و نشانه‌های بسیاری است. هریک از آن‌ها معرف کسی یا چیزی یا قشری است. قاضی نماد دادخواهی سطان نماد قدرت مطلق و...است. منتقد در نگارش اثر خویش می‌تواند صفات ضد آن را ببیند و به تخریب نمادها بپردازد. این شکستن نمادها در قصه مشروطه تشریفاتی رعایت شده بود.
۳. کنایه:
یعنی استهزاء و دست‌انداختن. وقتی سخن از طنز اجتماعی به میان می‌اید بیان تضادگونه، عنصر اصلی ان تلقی می‌شود. بیان کنایه‌آمیز را بیشتر در قصه قالیشویی در عبارت:"قالی‌ها و لباس دار و ندار و خصوصاً پول‌های مردم را شست" و در قصه بیمه:" پیگیری بیمه بیکاری خودش یک کار تمام وقت است" می‌توان دید.
۴.اغراق و ساختار شکنی:
استفاده از ویژگی‌های مبالغه‌آمیز در قصه مش فضول و مشروطه تشریفاتی دیده می‌شد. اغراق علاوه بر بعد اخلاقی می‌تواند در توصیف شخصیت ظاهری نیز نمود یابد که در کل روایات دیده نمی‌شد اما پارادوکس و غافلگیری نیز در قصه‌های یاد شده رعایت شده بود.
۵. سادگی و مفهومی بودن طنز:
نوشته‌ها کوتاه و خلاصه طبق ضوابط و با حداقل الفاظ و حداکثر معنا نگارش شده بودند. اصطلاحات عامه کوچه‌بازاری در آن کمتر دیده می‌شد که می‌توانست با بهره از آن بر قدرت بیان طنز نویسنده بیافزاید و بهتر است نویسنده از آن به عنوان پشتوانه قدرتمندی از طنز در نوشته هنر زنگ زده بهره می‌گرفت. در بخش هنر زنگ زده ما بیشتر با صحبت‌های فلسفی روبرو هستیم و در این بخش هنر طنزگویی کاهش یافته و بیشتر به سوی محتوای فلسفی پیش می‌رود در بخش گوسفند نه گوسوند و بیمه بیکاری نیز جز لحن محاوره و نثر طنزنگاری نشریه و خاطره‌نویسی ما کمتر با اصطلاحات عامه ضرب و المثل‌ها روبرو هستیم. البته در بخش مش فضول ما کنایه ظریفی از ضرب المثل "فضول رو بردند زیر زمین گفت هیزمش تر است" روبه‌رو می‌شویم.

سخن آخر :
طنزنویسی نقش تاثیر گذاری در ادبیات فارسی این مرز و بوم دارد که در قصه‌های بشور نشور با شیوه نثر فصیح و نگاه نقدآمیز به واقعیات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به جامعه می‌توان آن را به عنوان یک اثر مخاطب محور طنز برای بیان رسالت نویسنده برشمرد.
نقد شمرده شده اینجانب از نظر تکنیکی و زبانی بوده و به مسائلی پرداخت شده که باید در چارچوب نقد رعایت می‌شد لیکن کسی که تجربه نگارش در حوزه طنز دارد قطعا به تمام حیطه‌های طنزنویسی آگاهی دارد و به عبارتی هرکس می‌تواند به خوبی منتقد اثر خویش باشد. لذا توصیه اینجانب تنها تجربه کوچکی از خواندن اثار نقد بوده است و تنها نقدی که بر قصه بشور و نشور وارد است توجه به ویژگی ظاهری شخصیت‌ها با نثر مبالغه‌آمیز و طنزآمیز و همچنین کاهش فلسفی‌نگاری است. چرا که طنز یک عنصر مخالف فلسفی‌نگاری است. به طور کلی تمام محتوای قصه "بشور و نشور" بر اساس چارچوب طنز نگاشته شده و گواه این می‌باشد که نویسند قطعا مستعد خلق آثار شکوهمند و به غایت زیبایی در حوزه طنز خواهد بود. به انتظار آثار شکوهمندانه دیگری از شما هستیم.

دوست و منتقد اثر شما ژولیت.​

 

[ساعت دار]

مچکرم از نقد زیباتون