افزایش خلاقیت کودکان

[جوجـــه طـــلا]

۱۰ راه برای افزایش خلاقیت کودک

خیلی از والدین تصور می کنند که خلاقیت یک استعداد ذاتی است که فرزندان آنها یا دارند یا ندارند اما اینطور نیست.

در واقع همانطور که کودکان به یک اندازه باهوش نیستند، همه کودکان به یک اندازه خلاق نیستند. خلاقیت نیاز به مهارت بیشتری نسبت به استعداد ذاتی دارد و این مهارتی است که والدین می توانند به فرزندان خود در توسعه آن کمک کنند.

یک محقق در این زمینه می گوید: “همه ما پتانسیل خلاقیت داریم.” و وظیفه ما به عنوان والدین کمک به فرزندان مان برای تحقق آن است.

 

[جوجـــه طـــلا]

خلاقیت چیست؟

یک تعریف ساده از خلاقیت تبدیل ایده ها ، تخیل و رویاهای شما به واقعیت است. اینکه بتوانیم بین چیزهایی که به طور معمول باهم در ارتباط نیستند ارتباط برقرار کنیم و ایده های جدیدی به وجود آوریم.

خلاقیت فقط به هنر و موسیقی محدود نمی شود بلکه برای علم، ریاضیات و حتی هوش اجتماعی و عاطفی نیز لازم است. افراد خلاق انعطاف پذیرترند و بهتر می توانند حل مسئله کنند. و این موضوع باعث می شود آنها بتوانند با پیشرفت های تکنولوژیکی سازگار شوند و با تغییرات کنار بیایند و همچنین از فرصت های جدید استفاده کنند.

 

[جوجـــه طـــلا]

هنگامی که با کودکان تعامل برقرار می کنیم متوجه قوه تخیل و تصویرسازی بالای آنها می شویم. تحقیقات نیز نشان می دهد که تخیل کودک برای رشد و توسعه او ضروری است و باعث ارتقا رشد هوش اجتماعی و عاطفی،حل مسئله و توانایی های تحلیلی می شود. و به آنها کمک می کند هویت خود را کشف و توسعه دهند.

کودکان حدود یک سالگی شروع به نشان دادن خلاقیت خود با کاوش کردن در اشیا می کنند. و در حدود هشت سالگی می توانند ابزارهای خودشان را اختراع کنند.

تقریبا همه بچه ها خلاق هستند و این جزوی از ماهیت آنهاست اما آیا راهی برای افزایش آن وجود دارد؟ علم نشان می دهد که وجود دارد و در اینجا مواردی را بر اساس آخرین تحقیقات ذکر می کنیم:

راه های افزایش خلاقیت کودک

۱. فرایند خلاقیت را تقویت کنید نه نتیجه آن را.

کودکان را در مورد انتخاب های شان تشویق کنید.
این عمل موجب تقویت اعتماد به نفس کودک تان می شود. برای او فرصت های مکرر ایجاد کنید و وقت زیادی را برای کشف و بازی با وسایلی که برای سن او مجاز هستند را برنامه ریزی کنید.
آنچه در اینجا مهم است محصول نهایی نیست بلکه تاکید بر روی فرایند خلاقیت است. یکی از راه هایی که در این مورد می توانید انجام دهید این است که درباره روند فعالیت خلاقانه اش سوال بپرسید.

 

[جوجـــه طـــلا]

مثلا: ” آیا از فعالیت خود لذ*ت بردی؟ در مورد آن فعالیت چه چیزی را دوست داشتی؟ “

کودکان در جریان این کشف ها و فعالیت ها خودشان را کشف می کنند و این برای رشد آنها مهم است. از جمله وظایف شما والدین این است که حمایت و پشتیبانی خود را از فرایند خلاقانه با قدردانی و ارائه پشتیبانی از تلاش های کودک تان نشان دهید و به او حس با ارزش بودن بدهید.

۲. استفاده از سوالات باز

● از فرزند خود سوالاتی را بخواهید که در آن چه می شود اگر داشته باشد مثلا:

▪ اگر مردم بتوانند پرواز کنند چه می شود؟

▪ اگر مردم در فضا زندگی کنند چه می شود؟

▪ اگر دلفین ها روی زمین قدم بزنند چه می‌شود؟

● از فرزند خود بخواهید در بهبود وضعیت تان به شما کمک کند .

این عمل باعث می شود احساس مهمی در آنها ایجاد شود. این کار فضایی برای حل مشکل خلاقانه خود ایجاد می کند و به آنها فرصت می دهد تا در خانواده مشارکت کنند.

 

[جوجـــه طـــلا]

▪ چگونه می توانیم اتاق نشیمن را سریع تر تمیز کنیم؟

▪ چگونه می توانیم بدون ریختن آب، به گل ها برسیم و به آنها آب بدهیم؟

▪ چه کاری می توانیم انجام دهیم تا وسایل را زودتر سر جایش قرار دهیم؟

● خواندن کتاب فرصتی عالی برای کودک است که بتواند خلاقیت خود را انجام دهد.

● از فرزند خود بپرسید که درآینده چه اتفاقی ممکن است بیفتد و یا اینکه آینده اطرافیانش را چگونه تصور می کنند. (و چرا؟)

۳. کمک به کودک برای حل مساله

هنگامی که فرزند شما از شما می خواهد برای حل مسئله ای به او کمک کنید – خواه چیزی خاص باشد مثل انجام تکالیف سخت و یا عمومی تر مثل اینکه یک دوست خوب چگونه است؟ – بلافاصله با پاسخ دادن آن را راضی نکنید. در عوض، از فرزند خود بپرسید که او چه فکری می کند، و از همه ایده ها، به خصوص ایده های غیر منتظره تحسین کنید.

مطالعه بیشتر: حس کنجکاوی در کودک را تقویت یا تضعیف کنیم؟

 

[جوجـــه طـــلا]

۴. بچه ها را تشویق کنید که اشتباه کنند و شکست بخورند.

بله! شکست بخورید!
بچه هایی که از شکست و قضاوت می ترسند، فکر خلاقانه خود را محدود می کنند. اشتباهات کوچک و جزئی را که اخیراً مرتکب شده اید با آنها در میان بگذارید، بنابراین آنها این ایده را می گیرند که اشکالی ندارد اگر شکست بخورند. (البته مواردی را ذکر کنید که برای کودک دلهره آور نباشد و به او استرس وارد نکند.)

۵. با فرزند خود بازی کنید و به آن ها اجازه دهید در بازی های‌ شان شما را هدایت کنند.

چه در حال تعقیب اژدها باشید و چه با آن ها دریک جعبه مقوایی به ماه پرواز می کنید، از دخالت کردن در شیوه فکری آن ها بپرهیزید و در این جریان از کودک تان پیروی کنید و در دنیای خلاقانه اش پیاده شوید. این نوع تعامل پیامی را برای کودک تان ارسال می کند که شما از آنها پشتیبانی می کنید و فضای خلاق آنها را در اولویت قرار می دهید.

 

[جوجـــه طـــلا]

۶. او را تشویق به عکاسی و فیلمبرداری کنید.

تبلت یا تلفن هوشمند خود را به فرزند خود قرض بدهید و یک آموزش سریع برای گرفتن، ویرایش و ذخیره کردن عکس به او بدهید. سپس عکاس کوچک خود را تشویق به آزمایش دوربین کنید. همچنین می توانید به کودک خود نشان دهید که چگونه با استفاده از دستگاه تلفن همراه یا تبلت فیلم های خود را ضبط کند. از او بخواهید که با شما مصاحبه کند (مانند یک نمایش خبری) یا فیلم موسیقی یک آهنگ مورد علاقه را فیلمبرداری کند. والدین عزیز باید مراقب باشند که کودکان از تبلت و تلفن هوشمند در جهت مطلوب استفاده کنند و از حد و حدود ورود فرزندانشان به فضای مجازی آگاه باشند.

۷. سوال در مورد دیگران

در اینجا یک سؤال خیلی خوب برای اینکه کودک شما خلاقانه در مورد افراد دیگر فکر کند وجود دارد این است که از او بپرسید : “اگر می توانست به هر کودک دنیا یک هدیه بدهد ، چه هدایایی می داد؟”

از کودک تان بپرسید: اگر می توانست چیزی را اختراع کند که زندگی را برای افراد راحت تر کند، چه چیزی را اختراع می کرد؟

 

[جوجـــه طـــلا]

۸. با فرزندتان آشپزی کنید.

کیک ها و شیرینی های خوشمزه ایی که او دوست دارد را با کمک هم درست کنید اما اجازه دهید دستورالعمل را اندکی تغییر دهد. مثلا به جای کشمش از خرده شکلات سفید یا هر چیز دیگری استفاده کند. این تغییر ممکن است دستوالعمل متفاوت و خوشمزه تری را حتی نسبت به دستورالعمل اصلی، به کمک خلاقیت فرزندتان ایجاد کند.

۹. کاردستی های خلاقانه بسازید.

به پیاده روی بروید و کودک خود را تشویق کنید تا سنگ ها، شاخه ها، گل ها و موارد دیگر را در طبیعت جمع کند. وقتی به خانه برگشتید، داستانی راجع به مواردی که با هم جمع کرده اید، طراحی کنید و یا حتی با آن وسایل می توانید کاردستی درست کنید.

 

[جوجـــه طـــلا]

۱۰. داستان سرایی خلاقانه را تشویق کنید.

مثلا از کودک خود بخواهید در مورد نقاشی که خودش کشیده یک داستان بگوید و یا از قبل تصویری را تهیه کنید و از او بخواهید با نگاه کردن به تصویر ماجرا یا داستان آنچه در تصویر می بیند را برای شما تعریف کند.

برای پرورش خلاقیت کودک راه ها و روش های مختلفی وجود دارد که با استفاده از آن ها می توانید یک محیط کاملا غنی و مناسب برای او ایجاد کنید.

چیزهایی که مانع خلاقیت کودک می شود:

پیروی از الگو های سنتی ، کنترل بیش از حد ، منفی گرایی ، تعصب ، ترس از شکست ، بی حوصلگی ، یکنواختی ، ترس از قضاوت ، نداشتن بودجه کافی ، شرم و خجالت، حسادت ، تنبلی ، نداشتن حمایت کافی مخصوصا از جانب والدین ، ترس از تغییر ، ناامنی و….از عواملی است که باعث کاهش خلاقیت کودک می شود.

همچنین لازم به تذکر است که والدین باید از اصول تشویق و تنبیه درست در را*بطه با فرزندانشان آگاه باشند چرا که این مسئله روی خلاقیت فرزندان تاثیر می گذارد و رشد و پرورش آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.مهم ترین وظیفه هر پدر و مادری این است که به فرزندانش کمک کند تا فرزندانش با عزت نفس بالایی رشد کنند.

 

[جوجـــه طـــلا]

در این میان ممکن است کودکان در سنین مدرسه به دلایلی دچار افت خلاقیت شوند. در مقاله زیر محدودیت هایی که مدارس و نظام آموزشی بر سر راه خلاقیت ایجاد می کنند صحبت شده است.

والدین عزیز اگر این مطلب برای شما مفید بود به ما بگویید شما برای خلاقیت فرزندتان از این مطلب چه ایده هایی یاد گرفتید و یا قبلا از آن ها استفاده می کردید؟ و آیا ایده ایی هست که به موارد گفته شده اضافه کنید؟ آیا شما کودکی خلاقی داشته اید؟ اگر این موارد را در زندگیتان تجربه نکرده اید آیا فکر می کنید دیگر نمی توانید خلاقیتتان را تقویت کنید؟