در این بخش به ژانر کمدی یا طنز می‌پردازیم؛ ژانری که مخاطب را به خنده وا میدارد و برخلاف ظاهرش میتواند پندهای بسیاری به مخاطب بدهد.
?انواع ژانر کمدی:
?کمدی رمانتیک Romantic comedy: که اوج آن در آثار شکسپیر و نویسندگان دوره ی الیزابت است. این نوع کمدی مشتمل بر حوادث و ماجراهای عاشقانه‌ی زنی است که قهرمان کمدی است. البته این عشق علی رغم همه‌ی مشکلات و موانع به شادکامی می‌انجامد از نمونه‌های معروف این نوع نمایشنامه، «رؤیایی نیمه شب تابستان» و «همان طور که او را دوست دارید» از شکسپیر است.
به نظر نورتروپ فرای در کتاب آناتومی نقد، ژرف ساخت اساطیری کمدی رمانتیک، جشن‌های باستانی پیروزی بهار بر زمستان است.
?کمدی طنز Satiric Comedy: در این نوع کمدی، کسانی که قوانین اخلاقی و اجتماعی را مراعات نمی‌کنند مورد تمسخر واقع می‌شوند و نویسنده از بی‌نظمی‌های اجتماعی انتقاد می‌کند. پایان این‌گونه نمایشنامه‌ها شاد نیست و دغلکارانی که قهرمان کمدی هستند، معمولاً سرنوشت خوبی ندارند.
?کمدی رفتار Comedy of Manners: این اصطلاح بر مبنای آثار شکسپیر از قبیل کمدی «هیاهوی بسیار برای هیچ» وضع شده است. در پاره‌ای از این نوع کمدی‌ها از اعمال زشت بزرگ زادگان و توطئه‌های طبقات اشراف سخن رفته است. تأثیر شادی بخش Comic Effect آن در گرو مکالمات خنده داری است که مابین شخصیت‌های نادان رد وبدل می‌شود. در این گونه کمدی، قراردادها و رسوم اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از این مسائل نزاع‌های عشقی Duel Love است. موضوع دیگر، رفتار شوهران حسود نسبت به همسران خود است. نمونه ی این گونه کمدی «اهمیت ارنست بودن» اثر اسکار وایلد است. برنارد شاو و سامرست موام هم به این شیوه آثاری آفریده اند.
?کمدی سیاه یا کمدی تلخ Dark Comedy Black Comedy: طنز سیاه یا طنز بیمارگونه سبکی از کمدی است که در آن موضوعاتی که عموماً تابو در نظر گرفته می‌شوند، به‌ویژه موضوعاتی که معمولاً برای بحث‌کردن جدی یا دردناک تلقی می‌شوند، جدی گرفته نمی‌شوند. نویسندگان و کمدین‌ها اغلب از این زیر-ژانر به عنوان ابزاری برای کشف مسائل مبتذل با برانگیختن ناراحتی، تفکر جدی و سرگرمی برای مخاطبان خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین، برای مثال، در ادبیات داستانی، اصطلاح کمدی سیاه میتواند به ژانری نیز اشاره کند که در آن طنز سیاه جزء اصلی آن است. به عنوان برخی از مضامین محبوب این ژانر می‌توان به مرگ، جنایت، فقر، خودکشی، جنگ، خشونت، تروریسم، تبعیض، بیماری، نژادپرستی، تبعیض جنسی، جنسیت انسانی و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد. مانند رمان مغازه خودکشی اثر ژان تولی.
?فارس Farce: اثری است که خواننده یا بیننده را از صمیم دل به خنده وا میدارد و از این رو به آن کمدی سبک گفته‌اند و امروزه بر این شیوه فیلم های سینمایی سبک و خنده‌داری می‌سازند. در اثر فارس قهرمان را یا خیلی بزرگ می‌کنند و یا خیلی کوچک و او را در موقعیت‌های خنده‌آوری قرار می‌دهند. مولیر آثاری به این شیوه دارد. فارس گاهی به عنوان یک داستان فرعی (اپیزود) در انواع دیگر کمدی دیده می شود.
البته در کتبی که در مورد کمدی نوشته شده است، تقسیمات و اصطلاحات دیگری هم مشاهده می شود. مثلا کمدی اخلاط اربعه Comedy of Humours کمدی‌ای است که در آن عدم تعادل یکی از اخلاط (سودا، صفرا، بلغم، خون) قهرمان را دچار یکی از امراض کرده است. کمدی احساساتی کمدی ای بود که در پایان قرن 17 در انگلستان پیدا شده بود و در آن هدف این بود که بیننده را به جای خنده، به گریه بیندازند. این شیوه بعدها در فرانسه هم معمول شد. همچنین از نظر موضوع هم تقسیمات متعددی کرده اند، مثلاً در تئاتر پوچی هم آثار کمیک وجود دارد. یا کمدی‌های چخوف جنبه‌ی اجتماعی دارد.
برخی از منتقدان به طور کلی کمدی را به دو قسم، تقسیم کرده‌اند:
? کمدی عالی یا سطح بالا High Comedy که باعث خنده ی روشنفکران می‌شود و در آن طنزهای ظریف سطح بالایی است.
?کمدی پست یا عامیانه یا سطح پایین Low Comedy که در آن جاذبه های روشنفکری نیست و شوخی های مبتذل و جوک‌های زشت دارد، مثل سیاه بازی‌ها.
?انواع ژانر کمدی:
?کمدی رمانتیک Romantic comedy: که اوج آن در آثار شکسپیر و نویسندگان دوره ی الیزابت است. این نوع کمدی مشتمل بر حوادث و ماجراهای عاشقانه‌ی زنی است که قهرمان کمدی است. البته این عشق علی رغم همه‌ی مشکلات و موانع به شادکامی می‌انجامد از نمونه‌های معروف این نوع نمایشنامه، «رؤیایی نیمه شب تابستان» و «همان طور که او را دوست دارید» از شکسپیر است.
به نظر نورتروپ فرای در کتاب آناتومی نقد، ژرف ساخت اساطیری کمدی رمانتیک، جشن‌های باستانی پیروزی بهار بر زمستان است.
?کمدی طنز Satiric Comedy: در این نوع کمدی، کسانی که قوانین اخلاقی و اجتماعی را مراعات نمی‌کنند مورد تمسخر واقع می‌شوند و نویسنده از بی‌نظمی‌های اجتماعی انتقاد می‌کند. پایان این‌گونه نمایشنامه‌ها شاد نیست و دغلکارانی که قهرمان کمدی هستند، معمولاً سرنوشت خوبی ندارند.
?کمدی رفتار Comedy of Manners: این اصطلاح بر مبنای آثار شکسپیر از قبیل کمدی «هیاهوی بسیار برای هیچ» وضع شده است. در پاره‌ای از این نوع کمدی‌ها از اعمال زشت بزرگ زادگان و توطئه‌های طبقات اشراف سخن رفته است. تأثیر شادی بخش Comic Effect آن در گرو مکالمات خنده داری است که مابین شخصیت‌های نادان رد وبدل می‌شود. در این گونه کمدی، قراردادها و رسوم اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از این مسائل نزاع‌های عشقی Duel Love است. موضوع دیگر، رفتار شوهران حسود نسبت به همسران خود است. نمونه ی این گونه کمدی «اهمیت ارنست بودن» اثر اسکار وایلد است. برنارد شاو و سامرست موام هم به این شیوه آثاری آفریده اند.
?کمدی سیاه یا کمدی تلخ Dark Comedy Black Comedy: طنز سیاه یا طنز بیمارگونه سبکی از کمدی است که در آن موضوعاتی که عموماً تابو در نظر گرفته می‌شوند، به‌ویژه موضوعاتی که معمولاً برای بحث‌کردن جدی یا دردناک تلقی می‌شوند، جدی گرفته نمی‌شوند. نویسندگان و کمدین‌ها اغلب از این زیر-ژانر به عنوان ابزاری برای کشف مسائل مبتذل با برانگیختن ناراحتی، تفکر جدی و سرگرمی برای مخاطبان خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین، برای مثال، در ادبیات داستانی، اصطلاح کمدی سیاه میتواند به ژانری نیز اشاره کند که در آن طنز سیاه جزء اصلی آن است. به عنوان برخی از مضامین محبوب این ژانر می‌توان به مرگ، جنایت، فقر، خودکشی، جنگ، خشونت، تروریسم، تبعیض، بیماری، نژادپرستی، تبعیض جنسی، جنسیت انسانی و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد. مانند رمان مغازه خودکشی اثر ژان تولی.
?فارس Farce: اثری است که خواننده یا بیننده را از صمیم دل به خنده وا میدارد و از این رو به آن کمدی سبک گفته‌اند و امروزه بر این شیوه فیلم های سینمایی سبک و خنده‌داری می‌سازند. در اثر فارس قهرمان را یا خیلی بزرگ می‌کنند و یا خیلی کوچک و او را در موقعیت‌های خنده‌آوری قرار می‌دهند. مولیر آثاری به این شیوه دارد. فارس گاهی به عنوان یک داستان فرعی (اپیزود) در انواع دیگر کمدی دیده می شود.
البته در کتبی که در مورد کمدی نوشته شده است، تقسیمات و اصطلاحات دیگری هم مشاهده می شود. مثلا کمدی اخلاط اربعه Comedy of Humours کمدی‌ای است که در آن عدم تعادل یکی از اخلاط (سودا، صفرا، بلغم، خون) قهرمان را دچار یکی از امراض کرده است. کمدی احساساتی کمدی ای بود که در پایان قرن 17 در انگلستان پیدا شده بود و در آن هدف این بود که بیننده را به جای خنده، به گریه بیندازند. این شیوه بعدها در فرانسه هم معمول شد. همچنین از نظر موضوع هم تقسیمات متعددی کرده اند، مثلاً در تئاتر پوچی هم آثار کمیک وجود دارد. یا کمدی‌های چخوف جنبه‌ی اجتماعی دارد.
برخی از منتقدان به طور کلی کمدی را به دو قسم، تقسیم کرده‌اند:
? کمدی عالی یا سطح بالا High Comedy که باعث خنده ی روشنفکران می‌شود و در آن طنزهای ظریف سطح بالایی است.
?کمدی پست یا عامیانه یا سطح پایین Low Comedy که در آن جاذبه های روشنفکری نیست و شوخی های مبتذل و جوک‌های زشت دارد، مثل سیاه بازی‌ها.
آخرین ویرایش توسط مدیر:
