آموزش نویسندگی مطالبی که یک نویسنده باید بداند?

[TELMA]

#بدونیم ?

داستان می‌تونه دو نوع پایان‌ داشته باشه:

?• پایان در نقطه‌ی اوج روایت
?• ادامه دادن روایت بعد از معلوم شدن پاسخ مشکل اصلی

️• پایان در نقطه‌ی اوج، برای همه‌ی خواننده‌ها (که می‌خوان بدونن بعدش چی شد) جذاب نیست.
️• از طرف دیگه بعد از حل مشکل اصلی ممکنه خواننده دیگه تمایلی به ادامه‌ی داستان نداشته باشه.

راه حل چیه؟
️نوشتن مؤخره!

️• مثل پایان‌بندیِ جلد آخر هری پاتر‌؛ جی. کی. رولینگ در مؤخره اشاره می‌کنه که هری پسر خودش رو به ایستگاه قطار برد و این حرکت، روایتی دورانی و زیبا برای پایان ایجاد می‌کنه.

 

[TELMA]

#بدونیم ?

• چندتا از دنیاهای خیالی که نویسندگان آثارشون رو بر اساس این‌ها نوشتند:

?|× واقعیت‌های جایگزین
می‌تونیم کار رو با واقعه‌ای تاریخی شروع کنیم و پایان‌های متفاوتی بنویسیم‌. مثلا رابرت هریس در رمان «سرزمین پدری» سرنوشت دنیا پس از پیروزیِ نازی‌ها در جنگ جهانی دوم رو می‌نویسه.

?|× دنیاهای تخیلی مدرن
معمولا با شخصیت‌هایی مثل انسان‌ها همراه هستند که زندگیشون رو با اتفاقی ساده در جهانی خیالی شروع کرده یا ادامه می‌دن.

?|× دنیاهای مربوط به آینده
اغلب با تکنولوژی و ارتباط با بیگانگان همراهند.

?|× لازم نیست مثل تالکین برای خلق چنین دنیایی با پیوست‌ها و رخدادهای تاریخی و اساطیر و زبان‌های ویژه، عمرتون رو صرف کنید؛ ولی بی‌شک این پشتکار تالکین بود که باعث شد سرزمین میانه‌اش تا این حد باورپذیر و ملموس به نظر برسه.×|?

 

[TELMA]

چند نکته برای خلق دنیاهای خیالی!?



مطمئن باشید به قوانین دنیاتون تسلط دارید.
شخصیت‌ها باید طبق همون قوانین رفتار کنن. مخصوصا اگر توی داستان جادو یا تکنولوژی‌های پیشرفته هست‌.?

تمام اطلاعات رو توی اثر نچپونید.
به خصوص نذارید شخصیت‌ها این اطلاعات رو به هم بدن، چون واضحه که خودشون می‌دونن.?

حواستون باشه بین عناصر تناقض وجود نداشته باشه.
نباید بین فرهنگ، آموزش، تاریخ، زبان، اعتقادات، نام‌ها و تکنولوژی‌ها تناقض باشه.?

 

[TELMA]

#بدونیم ?

?• خیلی‌ها می‌گن: «ایده‌ی عالی دارم، ولی نمی‌دونم از کجا شروع کنم!»
پاسخ ساده‌ست: فقط شروع کنید به نوشتن.?

?• نگران نباشید که اصلا شروع مناسبیه یا نه، فقط درباره چیزی بنویسید که جذبتون می‌کنه.

?• خودتون رو وادار نکنید سرآغازی بی‌نقص و فوق‌العاده بنویسید چون در نهایت سطر آغازین فقط یک هدف اصلی داره:
«کاری کنه خواننده به خوندن سطر بعد ترغیب بشه...»
و سطر بعد... و سطر بعد... و تا آخر.

?• یک ضرب‌المثل قدیمی آلمانی می‌گه: «همه‌ی آغازها دشوارند». هرچی بیشتر درباره‌ی آغاز فکر کنید، سخت‌تر می‌شه. از هرجایی شد شروع کنید، بعدا می‌تونید بازنویسی کنید!

 

[TELMA]

انگیزه شخصیت ها
?• برای همذات‌پنداری با یک شخصیت، خواننده باید بدونه خواسته‌ی اون چیه.
?• شخصیت بدون انگیزه، دلیلی برای مبارزه و پیشروی در داستان نداره.

?• اغلب افراد اهداف ساده و بلندمدت دارن مثل خوشبختی، موفقیت، عمر طولانی.
?• یا اهداف کوتاه‌مدت مثل کامل کردن یک پروژه، خوب امتحان دادن و خرید چیزی دلخواه.

?• اهداف یا ناآگاهانه هستن: که به گذشته‌ی شخصیت مربوطه. افراد چیزهایی رو می‌خوان که در کودکی نداشتن مثل پول، امنیت، عشق.
?• یا آگاهانه هستن. اما حتی یک انگیزه‌ی آگاهانه مثل پولدار و مشهور و موفق شدن ممکنه ریشه‌اش توی ناخودآگاه باشه.

️اگه خواستید درباره‌ی شخصیتی بنویسید که نمی‌دونه چی می‌خواد، مطمئن بشید خودتون در مقام مولف می‌دونید و انگیزه‌اش رو به خواننده‌ها منتقل کنید.

 

[TELMA]

«شخصیت‌پردازی» ?

?• کارل گوستاو یونگ، روان‌شناس، دوازده «الگوی اصلی» روان انسان را شناسایی کرد.

?• شخصیت‌های ساده و سطحی فقط یک کهن‌الگو را شامل می‌شوند. در حالی که شخصیت‌های پیچیده مثل زندگی واقعی چندین کهن‌الگو را با هم ادغام می‌کنند.

?• دوازده کهن‌الگوی یونگ:
معصوم، یتیم، قهرمان، پرستار، مکتشف، یاغی، عاشق، خالق، دلقک، عاقل، جادوگر، فرمانروا.

 

[TELMA]

سندرم جان ماشا
گفتگو نویسی
⚙• در دهه هفتاد و هشتاد میلادی، شخصیت‌های مضحکی به نام جان و مارشا بودند که این‌جوری حرف می‌زدند:

«جان.»
«مارشا.»
«جااااااان»
«ماااااارشا»
«جان؟»
«مارشا؟»

⚙• و بقیه‌ی گفت‌وگوی اعصاب خردکن! در حال حاضر، این گفت‌وگو احمقانه به نظر می‌رسد، اما وقتی 8 بازیگر طنز معروف آن را اجرا می‌کردند واقعا خنده‌دار بود.

⚙• اما در داستان شما چندان خنده‌دار نیست.
نویسنده و شخصیت‌ها با این‌جور صحبت کردن احمق به نظر می‌رسند.
مثال:

• رو*ن، درباره‌ات یه چیزی شنیدم.
• آره کارن؟ چی شنیدی؟
• رو*ن، حالت خیلی بد بوده.
• کارن تو که منو بهتر می‌شناسی.
• آره؟ شاید. حالا دیگه خیلی مطمئن نیستم رو*ن.
• کارن من زیاده‌روی نکرده بودم.

⚙• و... و... این همه اشاره به اسم‌ها خسته‌کننده نیست؟ اصلا طبیعی هم نیست. خودتون چند بار توی حرف‌هاتون اسم مخاطبتون رو می‌آرید؟

 

[TELMA]

چند اصطلاح ادبی
|× کاریکلماتور
اولین بار توسط پرویز شاپور بنیان نهاده شد و احمد شاملو این نام را (ترکیبی از کلمه و کاریکاتور) انتخاب کرد.
مثال:
خورشید سیگارش را با خودش روشن می‌کند.
رودها وقتی به هم می‌رسند، روده درازی می‌کنند.
کاریکلماتورهای پرویز شاپور رو می‌تونین توی کتاب «قلبم را با قلبت میزان می‌کنم» بخونین

|× شعرک
یک تصویر مجزاست که با شعر بودن فاصله دارد. نشانه‌اش، وجود آرایه‌ای مثل تشبیه، استعاره و... است.
مثال:
زمستان،
درختان بی‌برگ،
پیام‌آوران مرگ.

|× هایکو
از زبان ژاپنی وارد شده است. آمیزه‌ای از اندیشه‌ی محض و عنصر طبیعت است. شاعر به ادراکی عمیق از طبیعت دست می‌یابد و کشفی ژرف.
مثال:
چکه چکه از حفره‌های بام
باران بهاری
بر لانه‌ی زنبوران می‌چکد.

 

[TELMA]

#بدونیم ?

دو روش برای شخصیت‌پردازی با مثال.


1 مستقیم: بیان مستقیم تمام ویژگی‌های شخصیت.
مثال:
ایلیا بر روی زمین افتاد. رویا با نگرانی سمتش رفت. او ایلیا را خیلی دوست داشت و نمی‌خواست خار به پای پسرش برود.

2 غیر مستقیم، از طریق حالات روحی و روانی.
مثال:
ایلیا بر زمین افتاد. رویا با دو دست بر روی سرش زد و خود را به ایلیا رساند.
دستانش می‌لرزید. پسر کوچکش بر روی زمین افتاده بود و گریه می‌کرد.
پسرکش را در آغو*ش گرفت و های‌های گریست.

می‌بینید؟ مورد دوم با توصیف حرکاتش نگرانی را توصیف کرده است.
اما مورد اول اصلا توانایی توصیف را ندارد و از جذابیت متن کاسته می‌شود.

 

[TELMA]

قهرمان در داستان
️• اساسا دو نوع قهرمان وجود دارد:

?|× افسانه‌ای
مثل اسپایدرمن، بتمن و هالک.
قهرمان افسانه‌ای حاضر و آماده برای جنگیدن و نجات جهان است و نیازی به توجیه کارش نیست.

?|× معمولی
مثل نئو و لوک اسکای‌واکر.
قهرمان معمولی چندان تمایلی به انجام کاری ندارد مگر اینکه چاره‌ای جز جلوگیری از خطر و ویرانی نداشته باشد.

️• مهم است که قهرمان چیزی به نام «نقطه ضعف مرگبار» داشته باشد.
مثال:
سوپرمن: هراس از سنگ کریپتون
ایندیانا جونز: هراس از مارها

️• قهرمان باید حتما هدف داشته باشد.
معمولا هدف قهرمانان متوقف کردن شخصیت شرور است.