عکس نورسنجی در عکاسی

[Lindaw]

تمام دوربین‌های جدید DSLR دارای سیستم نورسنجی هستند که نورسنج یا مترینگ (Metering Mode) نامیده می‌شود. دانستن اینکه نورسنجی چگونه کار می‌کند و هرکدام از حالت‌های آن چه تفاوتی دارند، نقش مهمی در عکاسی دارند. زیرا با درک نورسنجی می‌توانید کنترل بهتری بر روی میزان نوردهی داشته باشید و عکس‌های بهتری را در موقعیت‌های مختلف ثبت کنید.

در زیر با شما مفهوم نورسنجی در عکاسی و حالت‌های مختلف آن را مرور خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

نورسنجی چیست؟

در واقع براساس میزان نور و حساسیت سنسور (iso)، دوربین تشخیص می‌دهد که چه سرعت شاتر و دیافراگمی باید انتخاب شود. اگر به گذشته در عکاسی باز گردیم، دوربین‌ها دارای نورسنج که میزان شدت نور را محاسبه می‌کند، نبودند. برای محاسبه میزان نور، عکاسان از نورسنج‎های دستی استفاده می‌کردند. از آنجایی که عکس‌ها بر روی فیلم ذخیره می‌گشت و عکاسان نمی‌توانستند بلافاصله عکس‌های خود را ببینند در نتیجه باید به نورسنج‌ها تکیه می‌کردند.

امروزه تمام دوربین‌های DSLR دارای نورسنج هستند و دارای حالت‌های متداول زیر هستند:

• نورسنجی ماتریسی (Matrix Metering در نیکون و Evaluative Metering در کانن)
• نورسنجی میانه (Center-weighted Metering)
• نورسنجی نقطه‌ای (Spot Metering)

برخی از دوربین‌های کانن دارای حالت Partial Metering هستند که شبیه نورسنجی نقطه‌ای است با این تفاوت که منطقه تحت پوشش آن بزرگتر است. این حالت حدود ۸ درصد از چشمی (Viewfinder) در میانه تصویر را شامل شده در حالی که نورسنجی نقطه‌ای ۳٫۵ درصد را شامل می‌شود.

هنگامی که در حالت دستی عکاسی کنید می‌توانید نورسنجی دوربین را در عمل مشاهده کنید. به چشمی دوربین خود نگاه کنید، یک نوار درجه مانند را می‌بینید که در مرکز آن صفر و به سمت راست و چپ دارای علامت «-» و «+» است. اگر دوربین خود را به سمت جایی پرنور بگیرید، این نوار به سمت «+» جابه‌جا شده و به شما می‌گوید که نور برای عکس زیاد است. اگر دوربین را به سمت جایی تاریک بگیرید، نوار به سمت «-» جابه‌جا شده و نشان می‌دهد که نور برای عکس کافی نیست. با این اطلاعات عکاس درباره پارامترهی نوردهی مانند سرعت شاتر و دیافراگم تصمیم‌گیری می‌کند.

نورسنجی تنها در هنگام عکاسی دستی به کار نمی‌آید، بلکه اگر حالت‌های دیگر دوربین مانند الویت دیافراگم یا الویت شاتر را نیز انتخاب کرده باشید، دوربین به صورت خودکار براساس نورسنجی، تنظیمات را تغییر می‌دهد.

مشکلات نورسنجی

سیستم نورسنجی دوربین در صورتی که نور صحنه یکنواخت باشد به خوبی کار می‌کند ولی هنگامی که سوژه‌های متعددی در صحنه وجود دارد که هریک دارای نور متفاوتی هستند، سیستم نورسنجی دچار مشکل می‌شود. برای مثال اگر از آسمان آبی بدون ابر که در آن خورشید دیده می‌شود عکاسی می‌کنید؛ سیستم نورسنج یا مترنیگ دوربین به درستی عمل می‌کند. زیرا تنها یک سطح نور برای تشخیص وجود دارد. اما اگر ابر به صحنه شما اضافه شود، کار کمی سخت‌تر می‌شود. زیرا دوربین باید میزان نور ابرها و نور آسمان را ارزیابی کرده و میزان نور مطلوب را تشخیص دهد. در نتیجه نورسنج دوربین ممکن است آسمان را کمی روشن‌تر نماید تا بتواند میزان نور ابرهای سفید را به درستی تعیین کند در غیر اینصورت ابرها بسیار سفید شده و Overexpose می‌شوند.

حال اگر به صحنه مورد نظر کوهستان اضافه شود چطور؟ دوربین سوژه‌ای بزرگ را تشخیص می‌دهد که بسیار تاریک‌تر (نسبت به آسمان و ابرها) است. برای همین دوربین تلاش می‌کند تا میانه این نورها را در نظر بگیرد. به صورت پیش فرض نورسنج دوربین میزان نور را در کل صحنه شما لحاظ می‌کند و تلاش می‌کند تا میزان نور را در مناطق روشن و تاریک صحنه به تعادل برساند.

نورسنجی ماتریسی (Matrix Metering در نیکون و Evaluative Metering در کانن)

در بیشتر دوربین‌های DSLR این حالت به صورت پیش فرض قرار دارد. این حالت شبیه به مثالی که در بالا به آن اشاره کردیم کار می‌کند. در واقع در این حالت، صحنه به بخش‌هایی تقسیم می‌شود و هرکدام به صورت جداگانه از لحاظ نور و تاریکی تحلیل می‌شوند. یک عامل مهم ( در کنار رنگ، فاصله، سوژه، هایلایت‌هاو غیره) که بر نورسنجی ماتریسی اثرگذار است، این است که در هنگام عکاسی، کدام نقطه فوکوس را انتخاب کرده‌اید. دوربین بعد از دریافت اطلاعات از هرکدام از این بخش‌ها، به این توجه می‌کند که کدام نقطه فوکوس انتخاب شده است و آن بخش را مهم‌تر از سایر بخش‌ها فرض می‌کند. متغیرهای متفاوتی در این معادله نورسنجی استفاده می‌شود که از یک تولید کننده به تولید کننده دیگر متفاوت است. برای مثال دوربین‌های نیکون داده‌های تصویر را با پایگاه داده‌ای شامل هزاران عکس مقایسه می‌کند و محاسبات نوردهی را انجام می‌دهد.

در بیشتر موارد بهتر است این حالت نورسجی را انتخاب کنید، زیرا میزان نور را به درستی تخمین میزند.

نورسنجی با تمرکز روی میانه (Center-weighted Metering)

استفاده از کل تصویر برای تعیین میزان نور همیشه مطلوب نیست. اگر قصد دارید یک Headshot از شخصی بگیرید که پشت به آفتاب ایستاده است، این نوع نورسنجی مناسب نخواهد بود. در این حالت، نورسنج، نور مرکز تصویر را لحاظ کرده و اطراف آن را نادیده می‌گیرد. در مقایسه با حالت نورسنجی ماتریسی باید بگوییم که این نوع نورسنجی نقطه فوکوس انتخابی را لحاظ نکرده و تنها نور میانه تصویر را لحاظ می‌کند.

از این حالت زمانی استفاده کنید که می‌خواهید دوربین نور میانه تصویر را لحاظ کند. برای مثال هنگامی که می‌خواهید پرتره‌ای را از نزدیک بگیرید این حالت می‌تواند مناسب باشد.

نورسنجی نقطه‌ای (Spot Metering)

این حالت از نورسنجی تنها میزان نور را در اطراف نقاط فوکوس انتخابی را لحاظ کرده و سایر مناطق تصویر را نادیده می‌گیرد. برای مثال هنگام عکاسی از پرندگان می‌توانید از این حالت استفاده کنید. زیرا پرندگان معمولا قسمت کوچکی از صحنه را اشغال کرده و باید مطمئن شویم که نور مناسبی دارند. از آنجایی که در این حالت نورسنجی، نقطه فوکوسی که شما انتخاب می‌کنید ملاک تعیین نوردهی است، حتی اگر پرنده در گوشه تصویر باشد، می‌توانید نور صحیحی را به دست آورید.

همچنین این حالت نوردهی برای مواقعی که پشت سوژه شما روشن باشد نیز کاربرد دارد. مثال دیگر برای استفاده از این حالت نوردهی عکاسی از ماه است. از آنجایی که ماه بخش کوچکی از تصویر را شامل می‌شود و آسمان اطراف آن تاریک است بهتر است از این حالت نوردهی استفاده کنید و میزان نور را براساس نور ماه تنظیم کنید.

برخی از دوربین‌های DSLR مانند کانن ۱D و ۱Ds دارای این قابلیت هستند که میزان نور چند نقطه را اندازه‌گیری کنند.

چگونه در دوربین حالت‌های نورسنجی را تغییر دهیم؟

متاسفانه در هر سازنده و هر مدلی، حالت‌های نورسنج به نحوی متفاوت تغییر می‌کند. برای مثال در دوربین نیکون D5300 برای تغییر حالت‌های نورسنجی باید از طریق دکمه Info و در منو این کار را انجام دهید. در دوبین‌های حرفه‌ای مانند نیکون D810 و نیکون D4s دکمه جداگانه‌ای در بالای دوربین وجود دارد.

در مدل‌های مختلف دوربین‌های کانن نیز این تفاوت وجود دارد اما به صورت کلی می‌توان از کلیدهای ترکیبی (دکمه Set) منو دوربین یا دکمه اختصاصی نورسنجی نزدیک صفحه نمایش بالای دوربین، آن را تغییر داد.

 

[Lindaw]

نورسنجی چیست؟

اما قبل از شروع پاسخ به سوال نورسنجی چیست، اگر مطلب آموزش نوردهی به زبان ساده (آشنایی با عوامل نوردهی شاتر، دیافراگم و ایزو) را مطالعه ننموده اید حتما ابتدا مقاله آموزش نوردهی را بخوانید و سپس مجددا به این مقاله مراجعه کنید،

به صورت کلی محاسبه و تخمین میزان و شدت نور تصویر نهایی بنا به شرایط و تنظیمات سه عامل نوردهی (شاتر، دیافراگم و ایزو) پیش از فشردن دکمه شاتر وظیفه اصلی نورسنج ها می باشد، بدون نورسنجی عکاسی با نوردهی صحیح و اصولی بسیار دشوار و حتی در عکاسی آنالوگ محال و رسیدن به تنظیمات نوردهی و ایجاد جلوه های عوامل نوردهی مورد نیاز نیز بسیار دشوار خواهد بود. نورسنج ها همواره در حال تحلیل و آنالیز نور کادر عکاسی هستند و نتایج تحلیلها را بصورت لحظه ای در اختیار عکاس قرار میدهند، و عکاسی به راحتی می تواند با اتکا به نتایج نورسنجی بهترین تنظیمات نوری را اعمال نماید.

با اندکی تفاوت نتایج نورسنجی اغلب دوربین ها شبیه تصویر زیر درجه بندی شده و به نمایش گذاشته می شوند، فلش قرمز اشاره به مکان نمای نورسنج دارد که با جابجا شدن افقی به سمت راست (اعداد مثبت)، نور زیاد تصویر (OverExpos) و با حرکت به سمت چپ، نور کم تصویر (UnderExpos) را به عکاس اخطار می دهد.

تصویر علامت های نورسنج دوربین ها



تفاوت بین نورسنج بازتابی و نورسنج تابشی

در کل دو نوع نورسنج برای نورسنجی در اختیار عکاسان قرار دارد:

نورسنج بازتابی که همان نورسنج داخلی همه دوربین هاست و روتین ترین نورسنج است، که عملکرد آن بر اساس محاسبه نور بازتاب شده از اجسام مختلف می باشد و تنها برآیند و نتیجه شدت نور برگشتی از اجسام مختلف را محاسبه می نماید و به عکاس اطلاع می دهد، این نوع نورسنجی برای انواع محیطها کاربرد دارد ولی ضعفهایی نیز دارد که در نورسنج دستی توضیح داده خواهد شد

نورسنج های دستی معمولا علاوه بر اینکه میتوانند وظیفه نورسنجی بازتابی نورسنج داخلی دوربین ها را انجام دهد، همچنین قادر است به جای سوژه تمامی نورهای تابیده شده به خود را نیز محاسبه نماید. با کمی دقت متوجه خواهیم شد که اگر با استفاده از نورسنج بازتابی نور بازگشتی را تحلیل کنیم نور برگشت شده از جسم ها و سطوح مختلف با یکدیگر متفاوت خواهد بود، به عنوان مثلا نوری که یک بافت مخملی و تیره بازتاب می دهد با نوری که یک سطح براق و روشن بازتاب میدهد متفاوت است و نورسنج دوربین (در کل بازتابی ها) روی هر کدام از آنها عدد متفاوتی را نشان خواهند داد این در حالیست که نورسنج تابشی تنها بر اساس فاصله و شدت نور قضاوت نموده و نتایج را ارسال می نماید.

به دلیل ویژگی های منحصر به فرد و خاص نورسنج های دستی معمولا نورسنجی با نورسنج دستی دقیق تر می باشد، البته نورسنجهای دستی برای نورپردازی مصنوعی و عکاسی در آتلیه به ابزاری حیاتی تبدیل میشود به این دلیل که نورسنج انعکاسی قادر به تشخیص نور لحظه ای فلاشها نیست و هیچ کارایی در آتلیه و نور مصنوعی فلاشها ندارد. به همین دلیل تمامی عکاسان در آتلیه از نورسنج دستی و تابشی برای نورسنجی استفاده می کنند.



آموزش ساخت سینماگراف (عکس های محسور کننده و متحرک)



صحبت در مورد نورسنجهای تابشی را کنار گذاشته و به دلیل گسترش استفاده و استفاده بسیار بیشتر نورسنج های انعکاسی و در دسترس بودن در تمامی دوربین های DSLR از این پس سعی در انتقال مفاهیم مربوط به نورسنج انعکاسی خواهیم داشت.

انواع حالات نورسنجی (آموزش انواع نورسنجی)

1. نورسنجی ماتریسی Matrix metering یا Evaluative Metering
2. نورسنجی تمرکز بر مرکز Center-weighted
3. نورسنجی نقطه ای Spot metering یا Partial Metering
4. نورسنجی نقطه ای کمی با محدوده بزرگتر Partial Metering

نکته: دلیل متفاوت بودن واژه های انگلیسی مدلی کنون و نیکون می باشد.

تفاوت حالات نورسنجی کنون و نیکون



بر اساس تنظیم انتخاب شده توسط عکاس در بین این چهار حالت مختلف نورسنجی در دوربین های کنون و یا سه حالت نورسنجی در دوربین های نیکون نورسنج دوربین مکان نمای دوربین شروع به حرکت میکند و میزان کم بودن نور و یا شدت زیاد تصویر را همانطور که گفته شد محاسبه و نمایش می دهد، و بر اساس جایگاه مکان نما و اولیت جلوه تصویری مورد نظر که پیش از این در مقاله آموزش نوردهی جلوه های تصویری توضیح داده شده بود، عکاس تصمیم میگیرد تا کدام سه عامل نوردهی را تغییر داده و به نور نرمال و تصویری بدون اشکال از لحاظ نوردهی برسد. توجه داشته باشید که مکان نما در حالت های مختلف نورسنجی حتی در یک کادر نیز میزان شدت را میتواند کم یا زیاد نمایش دهد به این دلیل که با تغییر حالت نورسنجی در اصل ما در حال تغییر فرمول محاسبه و محدوه محاسبه نورسنجی هستیم و طبیعی است که عدد نهایی و نتیجه متفاوت باشد.

برای درک بیشتر حالات مختلف نورسنجی در کادر عکاسی معمولا قسمت های مختلف شدت نوری مختلفی رو دارند به عنوان مثال تصویر زیر را در نظر بگیرید، در گوشه سمت راست کادر آسمان قابل مشاهدست که طبیعتا از نور بسیار زیادی برخوردار اس در مرکز کادر مجسمه ای رو با خلل و فرج بسیار عمیق مشاهده میکنیم که بیشتر اجزای آن در سایه قرار میگیرد و قادر به بازتاب نور کافی نیست. حال همین عکس رو معیار قرار می دهیم تا راحت تر سه حالت نورسنجی رو بهتر درک کنیم و بدونیم در چه مواقعی باید از چه سیستم و حالت نورسنجی استفاده کنیم؟

تفاوت تاثیرات حالات مختلف نورسنجی ها

• نورسنجی ماتریسی Matrix metering یا Evaluative Metering

حالت پیشفرض اکثر دوربین های DSLR و حتی موبایل حالت نورسنجی ماتریسی میباشد. این نورسنجی بر اساس نقاط فوکوس انجام میشود به این معنی که نورسنج دوربین ضریب ارزش نقاط فوکوس را برای میانگین گرفتن بالا برده و به نقاط فوکوس اهمیت بیشتری قائل می شود و این نوع محاسبه در بیشتر مواقع مورد دلخواه عکاس است به این دلیل که جایی که فوکوس انجام میشود طبعا مهمترین جای تصویر است پس ترجیح میدهیم نور آن نقطه نیز بهترین نور ممکن باشد.

• نورسنجی تمرکز بر مرکز Center-weighted

نورسنجی با تمرکز بر مرکز همانطور که از اسمش پیداست، متمرکز بر مرکز نورسنجی خواهد نمود این حالت نورسنجی زمانی استفاده می شود که فارق از نقطه فوکوس نور وسط کادر برای عکاس مهم باشد، به عنوان مثلا در ثبت وسطی تصویر بالا این نورسنجی اعمال شده است و طبعا به این دلیل که مجسمه در وسط کادر قرار دارد، تنها میانگین نوری مجسمه در ثبت تصویر محاسبه شده است، و قسمت آسمان هیچ نقشی در نورسنجی نداشته است.

معمولا از این حالت برای عکاسی پرتره کلوز آپ (نمای بسته) و سوژه های بزرگی که در وسط کادر قرار دارند استفاده می شود، در این نوع نورسنجی تنها مرکز حائز اهمیت است و دیگر نقاط تصویر هیچ دخالتی در تعیین و جایگاه مکان نمای نورسنج ندارند.

• نورسنجی نقطه ای

در این نوع نورسنجی که کاربردهای متنوعی هم دارد، تنها نقطه فوکوس و نه هیچ جای دیگر کادر در محاسبات نورسنجی دخالت خواهد داشت، و تمامی ارزیابی ها بر اساس نقطه و همان حجم کوچک محاسبه خواهد شد، در تصویر بالا عکس سمت راست به خوبی تببین گر این موضوع هست که تنها موضوعی که برای دوربین مهم بوده است سایه های مجسمه بوده و دوربین تنظیمات نوردهی را به صورتی تعیین نموده که نوردهی سایه های مجسمه افت نور نداشته و دارای بافت بوده و سیاه مطلق نباشند ولی دقیقا چون به هیچ عنوان دیگر نقاط برای این نوع نورسنج مهم نیست در نتیجه، آسمان، قسمتهای زیادی از دیوار و کف زمین و غیره دچار شدت نور شده و تقریبا دچار مشکل هستند، اما در خیلی از موقعیت ها عکاس ترجیح می دهد که تنها نور سوژه بر کل تصویر تسلط داشته باشد و ملاک قرار گیرد.

این حالت برای عکاسی از اجرام و سوژه های کوچک که قسمت کمی از تصویر را در بر گرفته اند توصیه می شود به این دلیل که اگر سوژه اصلی کوچک باشد در دو حالت دیگر نورسنجی، تاثیر آنچنانی بر نورسنجی نخواهد داشت ولی با این مدل نورسنجی عکاسان قادر خواهند بود نور سوزه را در نظر گرفته و عوامل نوردهی را برای رسیدن به بهترین نور برای سوژه اصلی تنظیم نمایند نه دیگر عناصر داخل کادر.

• نورسنجی نقطه ای کمی با محدوده بزرگتر Partial Metering

این گزینه که تنها بر روی دوربین های کنون وجود داره همون نورسنج نقطه ای با محدوده بزرگتر هستش، که عملکرد و ارزیابی دقیقا بر اساس عملکرد نورسنجی نقطه ایست تنها با این تفاوت که محدوده بزرگتری رو شامل میشه.

مهم:

اگر بار اولی هستش که با مفاهیم و حالات نورسنجی آشنا می شوید، شاید مطالب کمی گیج کننده و گنگ به نظر برسه، برای رفع این موضوع بهترین راه این هستش که در شرایط مختلف، دوربین رو روی سه پایه قرار داده و مود عکاسی رو بر روی P قرار دهید و با تغییر حالات نورسنجی سه حالت مختلف نورسنجی رو در یک کادر ثابت ثبت کنید و شدت و میزان عناصر مختلف در تصاویر رو با هم مقایسه کنید، با این روش به راحتی معنا و مفهوم یکی از مهمترین مباحث عکاسی براتون روشن میشه.

 

[Lindaw]

اگر از قبل با مبحث نوردهی آشنا باشید حتماً نحوه استفاده از عوامل موثر بر نوردهی یعنی میزان دیافراگم، سرعت شاتر و میزان حساسیت را می دانید. اما برای تنظیم اتوماتیک سرعت شاتر یا میزان دیافراگم و یا برای اطلاع رسانی به شما برای تنظیم بهینه عوامل موثر بر نوردهی، دوربین چگونه مقدار روشنایی و نور صحنه را اندازه می گیرد؟ جواب این سوال ساده است : توسط نورسنج درون دوربین.

در اکثر دوربین های DSLR برای اندازه گیری میزان نور از حسگر اختصاصی استفاده می شود. این حسگر معمولاً در درون منظره یاب قرار دارد و نور وارد شده به دوربین را دریافت و اندازه گیری می کند.

اما در زمانی که دوربین ها فاقد نورسنج داخلی بودند استفاده از نورسنج های دستی در بین عکاسان حرفه ای کاملاً متداول بود. هنوز هم برخی از عکاسان حرفه ای ترجیح می دهند از نورسنج های دستی و مدرن امروزی استفاده کنند.

روش نورسنجی به دو ضورت انجام می شود : نورسنج های دستی ( خارج از دوربین ) نور تابیده شده به سوژه ( اعم از نور طبیعی یا نور مصنوعی ) را انذازه گیری می کنند در حالی که نورسنج های درون دوربین نور بازتابی را ملاک سنجش قرار می دهند.

بنابراین سیستم نورسنج درونی به دوربین می گوید نور بازتابی از سوژه چه مقدار روشن یا چه مقدار تاریک است. برای اختصاص مقادیر روشن یا تاریک، به ملاک و معیاری جهت سنجش نور نیازمندیم. در اکثر دوربین های دارای نورسنج داخلی، این معیار مغادل روشنایی یک سطح خاکستری ۱۸ درصد می باشد.

درواقع، از آنجایی که دریافت و ادراک چشم ما از روشنایی بصورت خطی نبوده و لگاریتمی است، میزان خاکستری ۱۸ درصد( صفر درصد= سیاه و ۱۰۰درصد=سفید) معادل ۵۰ درصد روشنایی بوده و بعنوان خاکستری میانه شناخته می شود.

با توجه به نوع دوربین، ممکن نمایش خوانش نورسنجی متفاوت باشد اما در اکثر دوربین ها برای نمایش میزان نورسنجی از مقیاس گرافیکی خطی درون منظره یاب یا نمایشگرهای بالا یا پشت دوربین استفاده می شود. این مقیاس خطی دارای نمادهای مربوط به گام های نوردهی نیز می باشد.

تا اینچا با نحوه خوانش نور توسط نورسنج دوربین آشنا شدیم. اکنون سوال این است : اندازه گیری و خوانش نور از کجای صحنه انجام می شود ؟ پاسخ این سوال به انواع حالات نورسنجی مربوط می شود.

حالات مختلف نورسنجی

در طی سال ها علیرغم دقیق تر و پیچیده تر شدن سیستم های نورسنجی دوربین های عکاسی دیجیتال، عملکرد آن ها همچنان ساده و آسان باقی مانده است. حالات اساسی نورسنجی شامل : نورسنجی چند قسمتی ( Multi Segment )، نورسنجی مرکزگرا (Center-Weighted) و نورسنجی نقطه ای (Spot ) می باشد.

نورسنجی چندقسمتی یا چند ناحیه ای از طرف سازندگان مختلف دوربین با اسامی متفاوتی نامیده می شود، بعنوان مثال شرکت نیکون از اصطلاح ماتریسی، شرکت کانن از اصطلاح ارزیابی (evaluative)، شرکت الیمپوس از واژه ESP و شرکت لایکا از اصطلاح کلاسیک برای این حالت نورسنجی استفاده می کنند. همچنین نمادهای بکار رفته برای حالات مختلف نورسنجی نیز در اکثر موارد متفاوت هستند.

همچنین ممکن است دوربین شما دارای حالات نورسنجی دیگری هم باشد. مثلاً دوربین نیکون D810 دارای حالت نورسنجی خاص Highlight-Weighted هم هست. در این مبحث به سه حالت مهم و مشترک نورسنجی می پردازیم.

نورسنجی چند قسمتی (Multi-Segment Metering )

این حالت نورسنجی از سنجش تمام نور بازتابی صحنه برای ایجاد یک نوردهی متعادل استفاده می کند و در اکثر دوربین ها، حالت پیش فرض نورسنجی است. در این حالت، کل کادر به نواحی مختلف تقسیم شده ( معمولاً پنج ناحیه ) و خروجی نورسنج بصورت میانگین میزان نور این نواحی خواهد بود.

در نظر داشته باشید یکی از عوامل موثر بر این حالت نورسنجی، محل فوکوس دوربین است. پس از خوانش نور از نواحی مختلف کادر، سیستم نورسنجی به محل فوکوس توجه کرده و اهیمت بیشتری به این قسمت می دهد.

بسیاری از دوربین های مدرن امروزی، از حسگر نورسنجی با هزاران ناحیه ( پیکسل ) استفاده کرده و نه تنها نور خاکستری موجود در صحنه بلکه رنگ و حتی فاصله نسبی سوژه های درون قاب را برای هرچه دقیق تر شدن نورسنجی درنظر می گیرند.

نورسنجی مرکزگرا (Center-Weighted Metering )

اگر چه این حالت نورسنجی هم قسمت زیادی از کادر را مورد سنجش قرار می دهد اما در نهایت به مرکز کادر توجه بیشتری نشان داده و سنجش دقیق تری از مرکز کادر و ناحیه اطراف آن خواهد داشت. در این نورسنجی گوشه های کادر سنجش نشده و نقطه فوکوس هم بی تاثیر است.

نورسنجی نقطه ای (Spot Metering )

ناحیه مورد سنجش در این حالت کوچک تر از حالات دیگر نورسنجی است و همانطور که از نام آن پیداست فقط همین بخش کوچک میانی بدون توجه به سایر نواحی صحنه مورد سنجش قرار می گیرد. در بسیاری از دوربین ها این ناحیه در مرکز کادر و منطبق بر نقطه فوکوس مرکزی است ( دوربین های کانن ) و در برخی دیگر این ناحیه منطبق بر نقطه فوکوس فعال بوده و قابل جابجایی است. ( دوربین های نیکون ) در دوربین هایی که قابلیت جابجایی ناحیه سنجش را ندارند می توانید از قفل نوردهی( AE-L یا * ) استفاده کنید.

در انتها به برخی کاربردهای عملی حالات مختلف نورسنجی اشاره می کنیم :

نورسنجی چند قسمتی ( ماتریسی یا ارزیابی ) :

• صحنه هایی با نور یکنواخت
• عکسبرداری با فلاش

نورسنجی مرکزگرا :

• عکاسی پرتره
• عکاسی ماکرو
• هنگامی که بخش مهم سوژه در مرکز کادر قرار دارد

نورسنجی نقطه ای :

• عکاسی ضدنور
• عکاسی سیلوئت
• صحنه هایی با کنتراست خیلی زیاد
• مناظر برفی
• هنگامی که سوژه بخش کوچکی از کادر را اشغال کرده است