آموزشی گفتگو برجسته‌ترین عنصر داستان نویسی(دیالوگ‌ها) | انجمن کافه نویسندگان

[شکارچی]

گفت و گو
گفت و گو (دیالوگ) یکی از برجسته ترین
عناصر داستانی است. کاربردهای گفتگو از این قرار است:
۱- گفت و گو داستان را گسترش می دهد و رویدادها را به پیش می برد.
۲- کمک به شخصیت پردازی و توصیف عملی آدم های داستان.
۳- دادن اطلاعات بایسته به خواننده.
۴- مشخص ساختن مکان در داستان.
۵- مشخص ساختن زمان در داستان.
۶- کم کردن سنگینی روایت (توصیف) و افزایش صحنه.
۷- کم کردن فضای یک نواخت و خسته کننده.
۸- طبیعی و واقعی جلوه دادن رویدادهای داستان.
۹- کمک به حضور منطقی و طبیعی آدم ها در حوادث داستان.
۱۰- کمک به کاهش حضور نویسنده در متن داستان.

 

[شکارچی]

یک گفت و گو باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟

۱ – کوتاه باشد
پر حرفی یک عادت و رفتار ناپسند به شمار می رود. تعداد افراد پر حرف در میان زنان و مردان سالمند بیش تر است.

حکمت فارسی، «کم گوی و گزیده گوی چون دُر، تا ز اندک تو جهان شود پُر»، اشاره به موضوع کم حرفی و پرهیز از پر حرفی دارد. پر حرفی، طول گفت و گو را زیاد و شنونده را خسته می کند. مگر آن که داستان نویس در پر حرفی آدم های داستان تعمدی داشته باشد.

 

[شکارچی]

۲ – طبیعی باشد

گفت و گو آدم ها باید پیرامون موضوع واحدی باشد. نه آن که یک طرف یا دو طرف گفت و گو از موضوع پرت شده و حرف های بی ربط بزنند. البته ممکن است داستان نویس برای نشان دادن کم حواسی و دیوانگی شخصیت داستانی، یک سری حرف های بی سرو ته را ردیف کرده از زبان او جاری سازد.

 

[شکارچی]

۳ – ساده باشد
عرصه داستان، عرصه زندگی است. آدم های داستان، همانند آدم های جهان واقعی می کوشند بهترین راه های ارتباط گیری را پیدا کنند. بنابر این وقتی با یک دیگر حرف می زنند، سعی می کنند از بیان جمله ها و واژه های قلنبه سلنبه خودداری کنند. مردم عادی، فیلسوف نیستند و علم کلام نخوانده اند که بخواهند در گفت و گوهای روزمره لفظ قلم حرف زده ژست و فیگور دانشمندان را به خود بگیرند. بنابراین خیلی آسان و ساده و معمولی با هم مکالمه می کنند.

 

[شکارچی]

۴ – نشان دهنده سن گوینده باشد
رده های سنی گوناگون (کودکان، نوجوانان، جوانان، میان سالان، سالمندان) واژه ها، جمله ها، تکیه کلام ها، عبارت ها، اشاره ها، کنایه ها و اصطلاح ویژه ی خود را دارند.

هر کسی به فراخور سن و تجربه (دیده ها، شنیده ها، اعمال و ….) خود حرف می زند. بنابر این شایسته نیست که مثلاً شخصیتی کودک در یک داستان همانند یک پیرمرد سخن بگوید و یا برعکس.

به ویژه در داستان های حوزه ی سنی کودک و نوجوان، نویسنده باید دقت کند تا سخنانی از زبان شخصیت کودک و نوجوان صادر کند تا با سن و تجربه (حتی تجربه ی زبان آموزی او) سازگاری داشته باشد. در بعضی از داستان های کودکان و نوجوانان با گفت و گوهایی رو به رو می شویم که برای بزرگسالان مناسب است و گاهی عالمانه و فیلسوفانه است.

این امر از حقیقت پذیری و باور مندی داستان می کاهد.

 

[شکارچی]

۵ – نشان دهنده ی جنس گوینده باشد
گونه صحبت کردن زن ها و مردها تا حدودی از هم متمایز و متفاوت است. داستان نویس باید با توجه به جنسیت گوینده، گفت و گو نویسی کند. مثلاً مردها کم تر می گویند:« خدا مرگم بده» و یا «اوا» و مانند این ها.

 

[شکارچی]

۶ – نشان دهنده ی میزان سواد گوینده باشد
هر چند برخی از بی سوادان از سخندانی و زبان آوری بالایی برخوردارند، اما معمولاً یک نفر درس خوانده، آسان تر از یک نفر بی سواد از نحو جمله استفاده می کند. نویسنده می تواند با کمک گفت و گو، میزان سواد شخصیت داستانش را به طور غیر مستقیم به خواننده نشان بدهد.

 

[شکارچی]

۷ – نشان دهنده ی شغل گوینده باشد
آیا تاکنون به دقت به گفت و گوی دو راننده، دو معلم، دو قصاب، دو کشاورز و دو کارگر ….گوش داده اید؟

معمولاً نوع حرفه و شغل و کار کردن با ابزار کارهای مختلف، نوع خاصی از رفتار و گفت و گو را به دنبال خواهد داشت.

 

[شکارچی]

۸ – نشان دهنده ی محیط و مکان زندگی گوینده باشد
داستان نویس باید بدون آن که به خواننده بگوید که فلان شخصیت، روستایی است یا شهری، گفت و گوهایشان را به گونه ای سامان بدهد که خواننده با خواندن متن گفت و گوها، به محل زیست گوینده پی ببرد.

 

[شکارچی]

راه های گفت و گونویسی کدامند؟
۱ – خواندن متن های نمایشی

متن های نمایشی از قبیل نمایش نامه ها و فیلم نامه ها به خاطر این که بر پایه ی گفت و گوهای نوشتاری شکل گرفته اند، منبع خوبی برای فراگیران فن دیالوگ و مکالمه نویسی به شمار می روند.