مذهبی راه‌های خداشناسی

تَــوار

کاربر ویژه
کاربر انجمن
نوشته‌ها
نوشته‌ها
3,525
پسندها
پسندها
30
امتیازها
امتیازها
168
سکه
0
امام خمینی در آثار خود به بحث از خداشناسی و راه‌های اثبات آن پرداخته، با تحلیل و بررسی آرای برخی متکلمان در اثبات وجود حق تعالی و با استناد به آیات الهی، به براهین فلسفی و کلامی خداشناسی پرداخته است.

ایشان با پذیرش مبانی حکمت متعالیه نظیر اصالت وجود، تشکیک در وجود و با استناد به برخی آیات الهی، دیدگاه‌هایی را که بر تنزیه محض حق‌ تعالی یا تشبیه محض حق‌ تعالی دلالت دارند، رد کرده،

درباره امکان شناخت خداوند معتقد است بشر می‌تواند به مرتبه‌ای برسد که خدا را بشناسد. ایشان وجود حق تعالی را دارای مراتبی می‌داند که شناخت بشر و مخلوقات به تمامی آن مراتب تعلق نمی‌گیرد؛ یعنی امکان معرفت به مرتبه غیب الغیوب و مرتبه احدیت وجود ندارد؛

اما در مرتبه واحدیت که همان مرتبه ظهور اسماء و صفات الهی است، هر موجودی به‌اندازه ظرفیت خود، می‌تواند به معرفتی از این مرتبه برسد.

در این قسم به اعتقاد امام نه تنها بشر بر ادراک و شناخت حق تعالی توانا می‌باشد بلکه ایشان چندین راه برای آن معرفی می‌کند؛ از جمله شناخت انسان کامل، شناخت نفس و شناخت کلام الهی؛ زیرا هر سه در واقع تجلی خداوند و مظهر اسماء و صفات او هستند.

امام خمینی راه‌های خداشناسی را با توجه به روش و مبنا متفاوت می‌داند و برخی براهین را عقلی و فلسفی و برخی را طبیعی و برخی دیگر را کلامی می‌داند و قائل است هر صاحب فن و علمی از فن و علم خود بر ذات واجب برهان اقامه می‌کند، چنانکه عالم الهی در الهیات از راه ذات واجب تعالی بر خود ذات و حکیم طبیعی از حرکت طبیعی بر ذات اقدس الهی و متکلمان از راه حدوث عالم بر اثبات وجود خداوند برهان اقامه می‌کنند.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
مطالعه آثار علمی دیگران
تعلم و یاد گرفتن و خواندن کتاب، یکی دیگر از اسباب و ابرازهایی است که برای شناخت خداوند به آن توجه شده است.

خودشناسی
یکی از مهم ترین راه های خداشناسی، خودشناسی است. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: هر کس خود را شناخت، خدای خود را شناخته است.

اگر انسان خویش را بشناسد، هم مبدأ جهان امکان را می شناسد و هم به معاد ایمان می آورد و حیات ابدی را پیش از هر چیزی می بیند و به آن دل می بندد و هم مسیر بین آغاز و انجام را می شناسد اما اگر خویش را نشناسد، هم مبدأ یعنی خدا را فراموش می کند و هم به معاد و حیات ابدی توجهی ندارد و در واقع با فراموش کردن نفس از همه معارف باز می ماند.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
تزکیه و تصفیه نفس
همانطور که صراحتاً در قرآن حواس و قوه تفکر بعنوان ابزار شناخت معرفی شده اند، تزکیه و تصفیه نفس نیز وسیله ای برای شناخت دانسته شده است.

خداوند در قرآن می فرماید:
«ای کسانی که ایمان آورده اید اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرار می دهد (روشن بینی خاصی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت) و گناهانتان را می پوشاند و شما را می آمرزد و خداوند صاحب فضل و بخشش عظیم است.»
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
برای شناختن خداوند، راه های متعددی وجود دارد، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم.

تفکر و استدلال
خداوند در قرآن کریم می فرماید:
«و خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج نمود در حالی که هیچ چیز نمی دانستید و برای شما گوش و چشم و عقل قرار داد، تا شکر نعمت او را به‌جا آورید.»


در این آیه کریمه تصریح شده است که انسان در ابتدای تولد فاقد هرگونه شناختی است و خداوند به انسان حواس را عنایت فرموده تا جهان را به این وسیله مطالعه و بررسی کند و به او ضمیر و قوه تجزیه و تحلیل داده که آنچه را از راه حواس به دست می آورد، در مرحله بعد تعمق کند و از ظواهر گذشته به درون اشیاء و قوانین حاکم بر آنها راه یابد.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
IMG12260649.jpg

images
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
پانویس

۱. ↑ التوحید، ص۵۶.
۲. ↑ نساء/سوره۴، آیه۲۸.
۳. ↑ تاریخ تمدن، ج۱، ص۷۰.
۴. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۸۷.
۵. ↑ تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۱۳۶.
۶. ↑ مجموعه آثار، ج۱۳، ص۳۸۶- ۳۵۵.
۷. ↑ تبیین براهین اثبات خدا، ص۴۶- ۲۷.
۸. ↑ شمس/سوره۹۱، آیه۸.
۹. ↑ کشف المراد، ص۱۷۹.
۱۰. ↑ کشف المراد، ص۳۱۹.
۱۱. ↑ شرح الاسماء الحسی، ج۱، ص۲۴۵.
۱۲. ↑ روم/سوره۳۰، آیه۳۰.
۱۳. ↑ نهج البلاغه، خ ۱۱۰.
۱۴. ↑ نهج البلاغه، خ۲۱۱.
۱۵. ↑ اصول و مبانی خداشناسی استدلالی، ص۵.
۱۶. ↑ انبیاء/سوره۲۱، آیه۲۲.
۱۷. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۲۹.
۱۸. ↑ اصول کافی، ج۱، ص۱۹.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
← دل و فطرت

حکما و عرفا بر آن‌اند که راه‌های رسیدن به خدا به شمار آفریدگان متعدد است؛ بدین معنا که هر موجودی را راهی به سوی خدا هست. [۱۱] این بدان سبب است که انسان دارای فطرت الهی است و در سرشت خویش، خدا را می‌جوید.[۱۲] هر دلی به سوی آفریدگار راه دارد و هر نفسی به سوی صاحب انفاس در حرکت است. این راه که به معرفت شهودی می‌انجامد، بسیار کارآمد و اثربخش و توام با لذت است. آدمی با رجوع به فطرت خویش، نیرویی می‌یابد که او را به سوی خدا فرامی خواند. [۱۳][۱۴] با این همه، راه فطرت را نمی‌توان به دیگران آموخت و بیش تر جنبه شخصی دارد.

← عقل

راه تدبر و استدلال عقلی از آن رو که آموزش پذیر است و در تثبیت و تحکیم عقیده و تکمیل شناخت، نقشی اساسی دارد، بهترین شیوه شناخت خداوند است. [۱۵] به همین دلیل، قرآن همواره آدمی را بدین راه فراخوانده است.[۱۶][۱۷] راه عقل ، از براهین فلسفی و کلامی مدد می‌گیرد و از این رهگذر وجود خداوند را اثبات می‌کند و خالق هستی را به انسان می‌شناساند. می‌توان به گونه کلی گفت که راه عقل، راهی است که وجود حقایق ماوراء الطبیعه را کشف و اثبات می‌کند. عقل و استدلال‌های عقلی در روایات بزرگان معصوم علیه‌السّلام نیز جایگاهی والا دارد. بنابر این روایات، هدف از بعثت پیامبران علیه‌السّلام این است که بندگان درباره خداوند بیندیشند و در این میان، هر کس عقل خویش را به کمالی بیش تر برساند، در دنیا و آخرت بلند پایه‌تر است.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
دانشمندان مسلمان برای شناخت خداوند سه روش را معتبر می‌دانند: حس ؛ دل ؛ عقل .

← حس

این روش از سه راه بهره می‌جوید: اول مشاهده سازمان و نظام حاکم بر جهان و تعمق در آن. هرگاه انسان در جهان پیرامون خویش بنگرد، مجموعه‌ای منظم می‌یابد که از ناظمی حکیم و مدبر، حکایت می‌کند. [۷] دوم، بهره گیری از نیرویی پنهان. هر موجودی از گرایشی درونی نصیب برده است که او را به سوی خدا راه می‌نماید.[۸] سوم، توجه به اینکه جهان، حادث است. انسان با درک این حقیقت که روزی جهان نبوده است و سپس هستی یافته است، به وجود هستی بخش جهان پی می‌برد. [۹][۱۰] این سه راه از گذر حس طی می‌شوند و نیازمند درک عرفانی و پیچیده نیستند و همچنین به استدلال‌های عقلی محض نیاز ندارند. با این حال، نمی‌توان راه حس را برای شناخت خداوند کافی دانست.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
images

re1608.jpg
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
کی این تاپیک رو خونده (کل خوانندگان: 0)
هیچ کاربر ثبت نام شده ای این تاپیک را مشاهده نمی کند.
عقب
بالا پایین