۱. در نظر گرفتن خواننده
اولین کاری که باید در هنگام نوشتن یک متن انجام دهیم، اندیشیدن به خواننده و مخاطب اصلی است.
برای این کار لازم است که فرد مشخصی را به‌عنوان مخاطب در ذهنمان تجسم کرده و برای او بنویسیم.
از خودمان بپرسیم که آیا متنی که در حال نوشتن آن هستیم برای خواننده‌مان مفید و جذاب است یا نه؟ آیا او را ترغیب به مطالعه می‌کند؟ آیا این متن به سؤالی که در ذهن خواننده‌مان هست به‌خوبی پاسخ داده و انتظارات او را برطرف می‌کند؟
۲. ساختاربندی درست متن
ایجاد ساختار مناسب برای متن و انتخاب تیتر اول و زیرتیترهای مناسب، عامل مهم دیگری در خوانایی متن و ایجاد ارتباط با مخاطب است.
در ابتدا لازم است که یک تیتر اصلی مناسب برای متن انتخاب کنیم که پیام اصلی را به‌خوبی منتقل کند. همچنین جملات اولیه متن نیز بایستی در تأیید تیتر اصلی و انتقال هرچه بهتر پیام آن باشند.
همچنین برای تهیه یک متن جامع و کامل لازم است قبل از شروع به نوشتن متن اصلی پیام اصلی و نکات مهمی را که با نوشتن متن می‌خواهیم به خواننده منتقل کنیم بر روی یک برگه و در قالب چند جمله یادداشت کرده و به‌وضوح از آن‌ها آگاهی داشته باشیم و در مرحله بعدی شروع به نوشتن متن اصلی کنیم.
۳. استفاده مناسب از زیرتیترها
در ادامه لازم است که زیرتیترهایی متناسب با پیام‌های فرعی ایجاد کنیم تا خواننده بتواند به‌راحتی متن را مطالعه کرده و پیام‌های مختلف متن را از هم تفکیک کند.
انتخاب زیر تیتر علاوه بر اینکه خوانایی متن را افزایش می‌دهد، باعث می‌شود خواننده با یک مرور چشمی کل متن، تا حدودی از پیام‌های اصلی و محتوای آن آگاه شده و سپس شروع به مطالعه کند.
۴. استفاده از جملات کوتاه
خواندن جملات کوتاه بسیار آسان‌تر از خواندن جملات طولانی است و مخاطب سریع‌تر می‌تواند منظور نویسنده و پیام متن را دریافت کند.
استفاده از جملات طولانی در نوشتن متن باعث می‌شود مخاطب علاوه بر اینکه خسته و بی‌حوصله شود بلکه در درک مفاهیم و پیام‌ها هم دچار مشکل گردد.
در برخی متن‌ها، جملات آن‌قدر طولانی هستند که خواننده تا به انتهای جمله برسد، مطلب گفته‌شده در ابتدای جمله را فراموش کرده است و ناچار باید دوباره به ابتدای آن برگردد. این کار باعث ناامیدی و خستگی مخاطب و درنهایت منصرف شدن از مطالعه ادامه متن خواهد شد.
۵. استفاده از کلمات ساده
برای دست یافتن به یک متن مخاطب‌پسند و روان، لازم است که ساده‌ترین کلمات را برای ساخت جملات و نوشتن متن انتخاب کنیم.
انتخاب کلمات ساده به‌جای کلمات قلمبه‌سلمبه باعث سهولت در برقراری ارتباط با مخاطب خواهد شد.
برخی افراد معمولاً برای تحت تأثیر قرار دادن دیگران و اثبات تخصص خود به استفاده از کلمات دهان‌پرکن روی می‌آورند که باعث انحراف خواننده از منظور اصلی نویسنده می‌شود.
کلمات ساده کلماتی هستند که همه از آن‌ها استفاده می‌کنند و درک مفهوم آن‌ها به‌راحتی امکان‌پذیر است.
مطمئن باشید که متن شما به دلیل استفاده از کلمات ساده نادیده گرفته نخواهد شد.
۶. پرهیز از استفاده از کلمات و عبارات تخصصی
درصورتی‌که مخاطبان ما متخصصان و افراد صاحب‌نظر در زمینه‌های خاص نیستند، تا حد امکان نبایستی از کلمات و عبارات تخصصی استفاده کنیم.
استفاده از کلمات و عبارات تخصصی موجب سردرگمی مخاطب خواهد شد و به‌احتمال‌زیاد متن را به‌صورت کامل مطالعه نخواهد کرد.
تنها در جاهایی باید از کلمات و عبارات تخصصی استفاده کنیم که جایگزین دیگری برای استفاده نداشته باشیم.
۷. دقت بالا
باید سعی کنیم نوشته‌هایمان از دقت و وضوح بالایی برخوردار باشند.
کلمات غیرضروری و اضافه در متن، بیشتر از اینکه باعث بهبود متن ما شوند، باعث می‌شوند وقت خواننده به هدر رفته و مفهوم و پیام اصلی به‌خوبی منتقل نشود.
بازنویسی متن، بهترین راه‌حل برای بالا بردن وضوح و دقت نوشته و حذف کلمات اضافه است.
برای این منظور باید جملات خودمان را مجدداً بازنویسی کرده و کلمات زائد و صفات اضافه را حذف کرده و جملات و عبارات طولانی را کوتاه‌تر کنیم.
انجام این کار شفافیت متن ما را افزایش خواهد داد.
۸. نوشتن به‌صورت روشن و مشخص
هرچقدر که متن ما مشخص‌تر و با جزئیات و اطلاعات کامل‌تری باشد، لذت خواننده از مطالعه آن افزون‌تر و رغبت او برای خواندن تمام متن بیشتر خواهد شد.
ارائه جزئیات و توصیف کامل مناظر و صحنه‌ها با استفاده از واژه‌ها و کلمات مناسب می‌تواند باعث جذابیت و خوانایی حداکثری متن شود.
رمز موفقیت بسیاری از نویسندگان بزرگ هم در شفافیت نوشته‌هایشان و به کار بردن توصیفات و جزئیات زیاد را در آن‌ها است.
جمع‌بندی
موارد گفته‌شده ازجمله شاخص‌هایی بود که از میان توصیه‌های صورت گرفته در متون و کتب مختلف یادداشت‌برداری کرده بودم.
با دقت در این موارد متوجه می‌شویم که این توصیه‌ها بیشتر دربردارنده ویژگی‌های نوشتاری نویسندگان موفق و صاحب‌نام تاریخ هستند که با مطالعه آثارشان به بهترین شکل ممکن می‌توان در عمل با روش استفاده و به‌کارگیری این توصیه‌ها آشنا شد.
اولین کاری که باید در هنگام نوشتن یک متن انجام دهیم، اندیشیدن به خواننده و مخاطب اصلی است.
برای این کار لازم است که فرد مشخصی را به‌عنوان مخاطب در ذهنمان تجسم کرده و برای او بنویسیم.
از خودمان بپرسیم که آیا متنی که در حال نوشتن آن هستیم برای خواننده‌مان مفید و جذاب است یا نه؟ آیا او را ترغیب به مطالعه می‌کند؟ آیا این متن به سؤالی که در ذهن خواننده‌مان هست به‌خوبی پاسخ داده و انتظارات او را برطرف می‌کند؟
۲. ساختاربندی درست متن
ایجاد ساختار مناسب برای متن و انتخاب تیتر اول و زیرتیترهای مناسب، عامل مهم دیگری در خوانایی متن و ایجاد ارتباط با مخاطب است.
در ابتدا لازم است که یک تیتر اصلی مناسب برای متن انتخاب کنیم که پیام اصلی را به‌خوبی منتقل کند. همچنین جملات اولیه متن نیز بایستی در تأیید تیتر اصلی و انتقال هرچه بهتر پیام آن باشند.
همچنین برای تهیه یک متن جامع و کامل لازم است قبل از شروع به نوشتن متن اصلی پیام اصلی و نکات مهمی را که با نوشتن متن می‌خواهیم به خواننده منتقل کنیم بر روی یک برگه و در قالب چند جمله یادداشت کرده و به‌وضوح از آن‌ها آگاهی داشته باشیم و در مرحله بعدی شروع به نوشتن متن اصلی کنیم.
۳. استفاده مناسب از زیرتیترها
در ادامه لازم است که زیرتیترهایی متناسب با پیام‌های فرعی ایجاد کنیم تا خواننده بتواند به‌راحتی متن را مطالعه کرده و پیام‌های مختلف متن را از هم تفکیک کند.
انتخاب زیر تیتر علاوه بر اینکه خوانایی متن را افزایش می‌دهد، باعث می‌شود خواننده با یک مرور چشمی کل متن، تا حدودی از پیام‌های اصلی و محتوای آن آگاه شده و سپس شروع به مطالعه کند.
۴. استفاده از جملات کوتاه
خواندن جملات کوتاه بسیار آسان‌تر از خواندن جملات طولانی است و مخاطب سریع‌تر می‌تواند منظور نویسنده و پیام متن را دریافت کند.
استفاده از جملات طولانی در نوشتن متن باعث می‌شود مخاطب علاوه بر اینکه خسته و بی‌حوصله شود بلکه در درک مفاهیم و پیام‌ها هم دچار مشکل گردد.
در برخی متن‌ها، جملات آن‌قدر طولانی هستند که خواننده تا به انتهای جمله برسد، مطلب گفته‌شده در ابتدای جمله را فراموش کرده است و ناچار باید دوباره به ابتدای آن برگردد. این کار باعث ناامیدی و خستگی مخاطب و درنهایت منصرف شدن از مطالعه ادامه متن خواهد شد.
۵. استفاده از کلمات ساده
برای دست یافتن به یک متن مخاطب‌پسند و روان، لازم است که ساده‌ترین کلمات را برای ساخت جملات و نوشتن متن انتخاب کنیم.
انتخاب کلمات ساده به‌جای کلمات قلمبه‌سلمبه باعث سهولت در برقراری ارتباط با مخاطب خواهد شد.
برخی افراد معمولاً برای تحت تأثیر قرار دادن دیگران و اثبات تخصص خود به استفاده از کلمات دهان‌پرکن روی می‌آورند که باعث انحراف خواننده از منظور اصلی نویسنده می‌شود.
کلمات ساده کلماتی هستند که همه از آن‌ها استفاده می‌کنند و درک مفهوم آن‌ها به‌راحتی امکان‌پذیر است.
مطمئن باشید که متن شما به دلیل استفاده از کلمات ساده نادیده گرفته نخواهد شد.
۶. پرهیز از استفاده از کلمات و عبارات تخصصی
درصورتی‌که مخاطبان ما متخصصان و افراد صاحب‌نظر در زمینه‌های خاص نیستند، تا حد امکان نبایستی از کلمات و عبارات تخصصی استفاده کنیم.
استفاده از کلمات و عبارات تخصصی موجب سردرگمی مخاطب خواهد شد و به‌احتمال‌زیاد متن را به‌صورت کامل مطالعه نخواهد کرد.
تنها در جاهایی باید از کلمات و عبارات تخصصی استفاده کنیم که جایگزین دیگری برای استفاده نداشته باشیم.
۷. دقت بالا
باید سعی کنیم نوشته‌هایمان از دقت و وضوح بالایی برخوردار باشند.
کلمات غیرضروری و اضافه در متن، بیشتر از اینکه باعث بهبود متن ما شوند، باعث می‌شوند وقت خواننده به هدر رفته و مفهوم و پیام اصلی به‌خوبی منتقل نشود.
بازنویسی متن، بهترین راه‌حل برای بالا بردن وضوح و دقت نوشته و حذف کلمات اضافه است.
برای این منظور باید جملات خودمان را مجدداً بازنویسی کرده و کلمات زائد و صفات اضافه را حذف کرده و جملات و عبارات طولانی را کوتاه‌تر کنیم.
انجام این کار شفافیت متن ما را افزایش خواهد داد.
۸. نوشتن به‌صورت روشن و مشخص
هرچقدر که متن ما مشخص‌تر و با جزئیات و اطلاعات کامل‌تری باشد، لذت خواننده از مطالعه آن افزون‌تر و رغبت او برای خواندن تمام متن بیشتر خواهد شد.
ارائه جزئیات و توصیف کامل مناظر و صحنه‌ها با استفاده از واژه‌ها و کلمات مناسب می‌تواند باعث جذابیت و خوانایی حداکثری متن شود.
رمز موفقیت بسیاری از نویسندگان بزرگ هم در شفافیت نوشته‌هایشان و به کار بردن توصیفات و جزئیات زیاد را در آن‌ها است.
جمع‌بندی
موارد گفته‌شده ازجمله شاخص‌هایی بود که از میان توصیه‌های صورت گرفته در متون و کتب مختلف یادداشت‌برداری کرده بودم.
با دقت در این موارد متوجه می‌شویم که این توصیه‌ها بیشتر دربردارنده ویژگی‌های نوشتاری نویسندگان موفق و صاحب‌نام تاریخ هستند که با مطالعه آثارشان به بهترین شکل ممکن می‌توان در عمل با روش استفاده و به‌کارگیری این توصیه‌ها آشنا شد.
آخرین ویرایش توسط مدیر: