اسراف
از کارهای ناشایستی که قرآن همواره انسانها را از آن پرهیز داده، اسراف است . چه اینکه اسراف تعادل زندگی اجتماعی را در هم می ریزد و مفاسد فراوانی به دنبال دارد .اسراف به معنای خارج شدن از حد اعتدال است، بی آنکه فرد چیزی را ظاهرا ضایع کرده باشد; مثل پوشیدن لباس گران قیمتی که بهایش صد برابر لباس مورد نیاز باشد، یا تهیه غذای گران قیمتی که با پول آن بتوان عده زیادی را تغذیه کرد .
و ای بسا اسراف در منطقه ای از زمین باعث محرومیت منطقه ای دیگر شود، و یا اسراف انسانهای امروز باعث محرومیت نسلهای آینده گردد .
قرآن مجید اسراف را مایه هلاکت و مسرفین را از جمله هلاک شوندگان برمی شمرد .
«واهلکنا المسرفین » (57) ;
«و ما مسرفین را نابود ساختیم .»
حضرت علی علیه السلام درباره اسراف می فرماید: «السرف مثواة والقصد مثراة; (58)
اسراف موجب هلاکت و میانه روی مایه زیاد شدن ثروت است .»
- خداوند می فرماید:
«ولا تسرفوا انه لا یحب المسرفین » ; (59) «اسراف نکنید که خداوند اسرافکاران را دوست ندارد .»
- «و ان المسرفین هم اصحاب النار» ; (60) «و به راستی که اسرافکاران اهل آتش اند .»
- «و لا تطیعوا امر المسرفین » (61) ; «امر اسرافکاران را اطاعت نکنید .»
«و ان فرعون لعال فی الارض و انه لمن المسرفین » ; (62) «و فرعون برتری جویی در زمین داشت واز اسرافکاران بود .»
«ان الله لایهدی من هو مسرف کذاب » ; (63) (64) «خداوند کسی را که اسرافکار و دروغگو است، هدایت نمی کند .»
بعضی از موارد نهی اسراف:
1 . در خوردن و آشامیدن:«کلوا واشربوا ولا تسرفوا» (65) ;
«بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید .»
2 . اسراف در انتقام گیری:
«فلا یسرف فی القتل » (66) ;
«پس نباید در قتل اسراف کند .»
3 . حتی در انفاق هم نباید اسراف کرد:
«والذین اذا انفقوا لم یسرفوا ولم یقتروا» (67) ;
«و [بندگان خدا] کسانی اند که چون انفاق کنند، نه ولخرجی می کنند و نه تنگ می گیرند .»
عبدالملک بن عمرو احول گوید: امام صادق علیه السلام پس از تلاوت آیه فوق مشتی سنگریزه برداشت و آن را در مشتش نگه داشت و فرمود: این همان سختگیری و خستی است که خدای عزوجل درکتاب خود فرموده است . آن گاه مشتی دیگر برداشت و همه آنها را ریخت و فرمود: این اسراف است . سپس مشتی دیگر برداشت و قسمتی از آن را ریخت و مقداری را نگه داشت و فرمود: این حد وسط است . (68)
نشانه های اسرافکار:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «اما علامة المسرف فاربعة: الفخر بالباطل ویاکل ما لیس عنده ویزهد فی اصطناع المعروف وینکر من لا ینتفع بشی ء منه (69) ;نشانه های اسرافکار چهار چیز است: به کارهای باطل می نازد; آنچه را فراخور حالش نیست، می خورد; در انجام کارهای خیر بی رغبت است و هر کس را که از او سودی نمی برد انکار می کند .»
آخرین ویرایش توسط مدیر: