تکنیک طراحی هاشور
سايه روشن با هاشور
ايجاد سايه روشن با هاشورهاي منظم يا نا منظم، سابقه اي بسيار قديمي در نقاشي و طراحي دارد. اغلب وسايل (مداد، خودكار، روان نويس) براي هاشور زدن مناسب هستند و پيشنهاد مي كنيم همه آنها را تجربه كنيد.
شيوه كار: با ترسيم خطوط موازي و منظم و يك دست، سطحي به دست مي آيد كه مي تواند جايگزين سايه روشنهاي مداد، ذغال و آب مركب باشد. به ياد داشته باشيد كه هاشور براي سطوح وسيع و صاف چندان مناسب نيست. اندازه طرح را در حدي بگيريد كه بتوانيد به راحتي دست خود را در سراسر طرح حركت دهيد. هر قدر خطوط به هم نزديك باشند تيرگي بيشتري ايجاد مي كنند. اين تيرگي با تكرار هاشور در جهتهاي متضاد تشديد مي شود.
جهت هاشور بايستي با حالت و فرم مدل هماهنگ باشد. يعني براي مدلهاي صاف و تخت، خطوط مستقيم (در جهات مختلف) و براي مدلهايي با سطوح مدور خطوط منحني و متناسب با فرم سوژه استفاده مي شود. سايه افتاده نيز با هاشور مشخص مي شود. ابتدا قسمتهاي روشن را هاشور بزنيد. سپس با تكرار جهات متضاد تيرگيها را درجه به درجه ايجاد كنيد. سايه ها بايد به تدريج در روشنيها حل شوند. در غير اين صورت خطوط هاشور يك باره قطع شده و در طرح بريدگي به وجود مي آورند.
حل شدن هاشور تيره در روشنيها به دو صورت انجام مي گيرد:
ـــ كم رنگ، نازك و دور كردن خطوط هاشوري از يكديگر.
ـــ كوتاه و محو كردن تدريجي خطوط هاشور.
در مدلهايي با سطوح مدور، چنانچه قصد داريد در بخشي از سوژه با ترسيم هاشور بپردازيد، در نظر داشته باشيد كه هاشور يا سايه، بخشي از مدل محسوب شده و مطابق با انحناي كلي سطوح باشد.
روش سایه زدن در طراحی
برای اینکه شما بتوانید به تشخیص درجات تیرگی و روشنایی مسلط شوید، باید تمرین «جدول درجات خاکستری» را انجام دهید. در این تمرین سعی کنید تونالیته خاکستری‌های روشن تا تیره را در جدولی با خطوط کم‌رنگ ایجاد کنید.
برای ایجاد سایه‌روشن، پهنای نوک مداد را روی کاغذ گذاشته و مداد را بر روی سطح کاغذ حرکت دهید.
اولین خانه جدول را کاملاً سیاه کنید و به‌گونه‌ای عمل کنید که سایه کاملاً یک‌دست باشد و اثری از سفیدی کاغذ دیده نشود. حالا سعی کنید در جدول بعدی کمی از فشار دست خود کم کنید و آن را یک درجه روشن‌تر از خانه قبلی ترسیم کنید. به همین ترتیب در خانه‌های بعدی نیز درجات روشن‌تری ایجاد کنید.
در آخرین خانه، روشن‌ترین خاکستری که به رنگ سفید بسیار نزدیک است را انتخاب کنید. در نظر داشته باشید تغییر حالت رنگ در سایه‌روشن باید خیلی ظریف صورت گیرد تا مرز بین دو سایه مشخص نباشد.
این تمرین را می‌توانید به‌صورت برعکس هم انجام دهید.
انواع سایه و شناخت عناصر سایه ها
سایه ها به نه عنصر تقسیم میشوند …البته این نه عنصر ثابت نیست … خیلی از هنرمندان به چهار عنصر و برخی به هفت عنصر و برخی به نه عنصر و برخی به دوازده عنصر تقسیم میکنند، تیرگی مطلق، خاکستری تا روشن کامل.
ما بین این عناصر خط مرز وجود دارد یا ایست رنگی، این مرزها را باید با مداد کنترل و محو‌کرد .
سه نوع سایه روشن وجود دارد :
سایه های هاشور ؛ که با خطهای اوریب یا پیوسته در امتداد ماهیچه ها در‌کنار هم به صورت ریز و درشت قرار میگیرند .
سایه های هارمونی ؛ که به صورت نرم و بدون مرز ایجاد میشوند . هارمونی به معنای هماهنگ یا یک نواخت میباشد .
و سایه های نقطه ای ؛ که با قرار دادن نقطه ها کنار هم از تیرگی به‌روشنایی ایجاد میشود .
پنج روش طرز گرفتن مداد طراحی :
۱ – چهار انگشت زیر مداد و انگشت شست روی مداد .
۲ – ته مداد توی کف دست فشرده و انگشت اشاره بر روی مداد .
۳ – ته مداد توی کف دست آزاد و‌با سه انگشت اشاره ، میانه و‌شست مداد را مهار میکنیم .
۴ – انگشت شست روی نوک مداد . این روش سایه های‌خشن تری نسبت به بقیه ی مراحل ایجاد میکند که من از این روش بیشتر برای سایه زدن سنگ ، درخت و یا منظره استفاده میکنم.
۵ – حالت نوشتن ؛ برای پرداخت کردن کار سعی میکنم از این روش استفاده کنم چرا که به طور کامل‌بر خود مداد و کنتراست سایه ها تسلط دارم .
سايه روشن با هاشور
ايجاد سايه روشن با هاشورهاي منظم يا نا منظم، سابقه اي بسيار قديمي در نقاشي و طراحي دارد. اغلب وسايل (مداد، خودكار، روان نويس) براي هاشور زدن مناسب هستند و پيشنهاد مي كنيم همه آنها را تجربه كنيد.
شيوه كار: با ترسيم خطوط موازي و منظم و يك دست، سطحي به دست مي آيد كه مي تواند جايگزين سايه روشنهاي مداد، ذغال و آب مركب باشد. به ياد داشته باشيد كه هاشور براي سطوح وسيع و صاف چندان مناسب نيست. اندازه طرح را در حدي بگيريد كه بتوانيد به راحتي دست خود را در سراسر طرح حركت دهيد. هر قدر خطوط به هم نزديك باشند تيرگي بيشتري ايجاد مي كنند. اين تيرگي با تكرار هاشور در جهتهاي متضاد تشديد مي شود.
جهت هاشور بايستي با حالت و فرم مدل هماهنگ باشد. يعني براي مدلهاي صاف و تخت، خطوط مستقيم (در جهات مختلف) و براي مدلهايي با سطوح مدور خطوط منحني و متناسب با فرم سوژه استفاده مي شود. سايه افتاده نيز با هاشور مشخص مي شود. ابتدا قسمتهاي روشن را هاشور بزنيد. سپس با تكرار جهات متضاد تيرگيها را درجه به درجه ايجاد كنيد. سايه ها بايد به تدريج در روشنيها حل شوند. در غير اين صورت خطوط هاشور يك باره قطع شده و در طرح بريدگي به وجود مي آورند.
حل شدن هاشور تيره در روشنيها به دو صورت انجام مي گيرد:
ـــ كم رنگ، نازك و دور كردن خطوط هاشوري از يكديگر.
ـــ كوتاه و محو كردن تدريجي خطوط هاشور.
در مدلهايي با سطوح مدور، چنانچه قصد داريد در بخشي از سوژه با ترسيم هاشور بپردازيد، در نظر داشته باشيد كه هاشور يا سايه، بخشي از مدل محسوب شده و مطابق با انحناي كلي سطوح باشد.
روش سایه زدن در طراحی
برای اینکه شما بتوانید به تشخیص درجات تیرگی و روشنایی مسلط شوید، باید تمرین «جدول درجات خاکستری» را انجام دهید. در این تمرین سعی کنید تونالیته خاکستری‌های روشن تا تیره را در جدولی با خطوط کم‌رنگ ایجاد کنید.
برای ایجاد سایه‌روشن، پهنای نوک مداد را روی کاغذ گذاشته و مداد را بر روی سطح کاغذ حرکت دهید.
اولین خانه جدول را کاملاً سیاه کنید و به‌گونه‌ای عمل کنید که سایه کاملاً یک‌دست باشد و اثری از سفیدی کاغذ دیده نشود. حالا سعی کنید در جدول بعدی کمی از فشار دست خود کم کنید و آن را یک درجه روشن‌تر از خانه قبلی ترسیم کنید. به همین ترتیب در خانه‌های بعدی نیز درجات روشن‌تری ایجاد کنید.
در آخرین خانه، روشن‌ترین خاکستری که به رنگ سفید بسیار نزدیک است را انتخاب کنید. در نظر داشته باشید تغییر حالت رنگ در سایه‌روشن باید خیلی ظریف صورت گیرد تا مرز بین دو سایه مشخص نباشد.
این تمرین را می‌توانید به‌صورت برعکس هم انجام دهید.
انواع سایه و شناخت عناصر سایه ها
سایه ها به نه عنصر تقسیم میشوند …البته این نه عنصر ثابت نیست … خیلی از هنرمندان به چهار عنصر و برخی به هفت عنصر و برخی به نه عنصر و برخی به دوازده عنصر تقسیم میکنند، تیرگی مطلق، خاکستری تا روشن کامل.
ما بین این عناصر خط مرز وجود دارد یا ایست رنگی، این مرزها را باید با مداد کنترل و محو‌کرد .
سه نوع سایه روشن وجود دارد :
سایه های هاشور ؛ که با خطهای اوریب یا پیوسته در امتداد ماهیچه ها در‌کنار هم به صورت ریز و درشت قرار میگیرند .
سایه های هارمونی ؛ که به صورت نرم و بدون مرز ایجاد میشوند . هارمونی به معنای هماهنگ یا یک نواخت میباشد .
و سایه های نقطه ای ؛ که با قرار دادن نقطه ها کنار هم از تیرگی به‌روشنایی ایجاد میشود .
پنج روش طرز گرفتن مداد طراحی :
۱ – چهار انگشت زیر مداد و انگشت شست روی مداد .
۲ – ته مداد توی کف دست فشرده و انگشت اشاره بر روی مداد .
۳ – ته مداد توی کف دست آزاد و‌با سه انگشت اشاره ، میانه و‌شست مداد را مهار میکنیم .
۴ – انگشت شست روی نوک مداد . این روش سایه های‌خشن تری نسبت به بقیه ی مراحل ایجاد میکند که من از این روش بیشتر برای سایه زدن سنگ ، درخت و یا منظره استفاده میکنم.
۵ – حالت نوشتن ؛ برای پرداخت کردن کار سعی میکنم از این روش استفاده کنم چرا که به طور کامل‌بر خود مداد و کنتراست سایه ها تسلط دارم .
آخرین ویرایش توسط مدیر: