تفسیر مختصری از سوره ی حمد
انسان در تلاوت سوره حمد، با «بِسْمِ اللَّهِ» از غیر خدا قطع امید مىکند. این آیه سرآغازى است براى هر کار و استمداد از ذات پاک خدا را به هنگام شروع در هر کار، به ما مىآموزد.
«رَبِّ الْعالَمِینَ» درسى است از بازگشت همۀ نعمت‌ها و تربیت همۀ موجودات به خدا و توجه به این حقیقت که همۀ این مواهب از ذات پاک الهی سرچشمه مىگیرد.
«الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» توجه به رحمت گسترده پروردگار است. این آیه در واقع این نکته را بازگو مىکند که اساس خلقت، تربیت و حاکمیت او بر پایۀ رحمت و رحمانیت است و محور اصلى نظام تربیتى جهان را همین اصل تشکیل مى‌دهد.
«مالِک یَوْمِ الدِّینِ» غفلت از آینده را از انسان می‌زداید. این آیه در واقع توجهى است به معاد و سراى پاداش اعمال و حاکمیت خداوند بر آن دادگاه عظیم.
«إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعین» توحید در عبادت و توحید در نقطۀ اتکای انسان‌ها را بیان مىکند.
«إِیَّاکَ نَعْبُدُ» نفی ریا و شهرت‌طلبى است.
«إِیَّاکَ نَسْتَعین» اعلام انحصار استعانت و یاری از ذات احدیت و ترس و واهمه نداشتن از هر قدرتی غیر از قدرت الهی است.
«أَنْعَمْتَ» توجه دادن انسان به این نکته است که نعمت‌ها به دست او است.
انسان با گفتن «اهْدِنَا» رهسپارى در راه حق و درست را درخواست مىکند.
در «صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» هم‌بستگى خود را با پیروان حق اعلام مىکند. به بیان روشن‌تر این آیه، بیانگر نیاز و عشق بندگان به مسئلۀ هدایت و نیز توجه به این حقیقت است که هدایت‌ها همه از سوى او است! سرانجام آخرین آیۀ این سوره، ترسیم واضح و روشنى است از صراط مستقیم، راه کسانى که مشمول نعمت‌هاى او شدهاند، و این راه از راه غضبشدگان و گمراهان جدا است.
سرانجام جملۀ «غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ» و «لَا الضَّالِّینَ» بیزارى و برائت از باطل و اهل باطل را ابراز مىدارد.