زمین، دنیایی رازآلود و شگفت‌انگیز است که در دل خود، تنوعی خارق‌العاده از مناظر طبیعی و اقلیم‌ها را جای داده. بخش‌هایی از این سیاره چنان متفاوت و خارق‌العاده‌اند که گویی از جهانی دیگر آمده‌اند؛ گاهی شبیه به سیارات دوردست کهکشان، و گاه همچون لوکیشن‌هایی از داستان‌های خیال‌انگیز دیزنی. این سرزمین‌ها، هر یک چون فصلی مجزا در کتاب بزرگ هستی‌اند که کشف و سیر و سفر در آن‌ها، تجربه‌ای پرهیجان و الهام‌بخش برای هر ماجراجو و پژوهشگر فراهم می‌آورد.
در این مجله از انجمن کافه نویسندگان همراهمون باشید تا به دنیایی پر از خیال و شگفت، سفر کنیم.
دریاچه ناترون؛ جایی شبیه کابوس یا رویا؟** در دل سرزمین گرم و مرموز آفریقا، جایی در تانزانیا، دریاچه‌ای نفس‌گیر و غیرمعمول به چشم می‌خورد؛ جایی به‌نام دریاچه ناترون که بیش از آن‌که شبیه دریاچه‌ای در دل طبیعت باشد، به صحنه‌ای از یک فیلم علمی‌تخیلی شباهت دارد.
این دریاچه با رنگ سرخ و آب به‌شدت قلیایی‌اش، یکی از عجیب‌ترین نقاط زمین محسوب می‌شود. زندگی در اطرافش تقریباً متوقف شده و فضای آن حال‌وهوایی ماورایی دارد. سطح PH بالای ۱۰.۵، در کنار تبخیر شدید آب، موجب افزایش قلیاییت دریاچه شده است. مواد معدنی ناشی از فعالیت آتشفشانی کوه‌های اطراف نیز ترکیب این محیط را خطرناک‌تر کرده‌اند.
یکی از عناصر جالب‌توجه موجود در آب این دریاچه، کربنات سدیم است؛ همان ماده‌ای که در دوران مصر باستان برای مومیایی کردن اجساد به کار می‌رفت. دریاچه ناترون هم، به شکلی طبیعی و بی‌رحمانه، میزبان جانورانی است که بی‌خبر وارد قلمرو سوزانش می‌شوند. این موجودات نگون‌بخت ممکن است زنده بیرون نیایند، اما نه به این معنا که بلافاصله به مجسمه‌های سنگی تبدیل شوند؛ بلکه طی زمان، بدن آن‌ها دچار سوختگی و فرسایش می‌شود تا در نهایت حالتی شبیه مومیایی پیدا کنند.
یکی از کسانی که شگفتی این دریاچه را به زیبایی به تصویر کشیده، نیک برنت، عکاس مشهور انگلیسی است. او با همکاری مردم بومی منطقه، تصاویری خیره‌کننده از حیواناتی همچون پرندگان، خفاش‌ها و حتی عقاب‌ها ثبت کرده است؛ موجوداتی که بر شاخه‌ها نشسته‌اند اما گویی در همان لحظه به تندیس‌هایی خشک و بی‌جان تبدیل شده‌اند. البته این صحنه‌ها ساختگی نیستند؛ بلکه حاصل قرار دادن فسیل این جانوران بر شاخه‌ها توسط خود نیک برنت است، تا مخاطب با دیدن این قاب‌ها، عظمت و رازآلودگی ناترون را عمیق‌تر درک کند. موقعیت مکانی: قاره آفریقا، کشور تانزانیا، منطقه ناترون، دریاچه ناترون.
لینسویس ماراینسیس؛ کویرِ آبی در قلب برزیل اگر در جست‌وجوی یکی دیگر از شگفتی‌های کم‌نظیر طبیعت هستید، این‌بار به شمال شرقی برزیل و ایالت مارانو سفر کنید؛ جایی که تضادی چشم‌نواز میان شن‌های سفید و آب‌های زلال، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. اینجا پارک ملی لینسویس ماراینسیس است؛ سرزمینی گسترده که با تپه‌های شنی روشن پوشیده شده و همچون ورق‌های مواج کاغذ، در چشم‌اندازی بی‌پایان گسترده شده‌اند.
اما جادوی واقعی این منطقه در ماه‌های بارانی، به‌ویژه در ژوئن آغاز می‌شود. باران‌هایی موسمی، حفره‌های میان تپه‌ها را با آب پر می‌کنند و مجموعه‌ای از تالاب‌های آبی را شکل می‌دهند. حاصل این پدیده، چشم‌اندازی است که نه کویر است و نه دریا، بلکه تلفیقی بی‌نظیر از هر دو. دریاچه‌هایی کوچک و گاه تا عمق سه متر، در کنار هم شکل می‌گیرند و تپه‌ها مرزهای طبیعی آن‌ها می‌شوند.
در مواردی، رودخانه‌های اطراف با این دریاچه‌ها ارتباط پیدا می‌کنند و مسیر عبوری برای برخی ماهی‌های اقیانوسی فراهم می‌سازند تا وارد این آبگیرهای فیروزه‌ای شوند. نتیجه، اکوسیستمی زنده و پویاست که در دل بیابانی سفید شکل گرفته است.
درخشش نور خورشید بر سطح آب‌ها، در کنار سپیدی آرام تپه‌ها، منظره‌ای خلق می‌کند که بیشتر شبیه یک تابلو نقاشی یا خیال شاعرانه است تا واقعیت جغرافیایی. این منطقه، از آن دست جاهایی است که باید با چشم دید و با جان لم*س کرد.
موقعیت مکانی: برزیل، ایالت مارانو، شهر بررینس، پارک ملی لینسویس ماراینسیس.
جوکولسارلون؛ آینه‌ای یخ‌زده در دل ایسلند
تصور کنید در کنار دریاچه‌ای ایستاده‌اید که بر سطح آرام و سرد آن، کوه‌های یخی شناورند؛ از قطعات ریز گرفته تا بلوک‌های عظیم یخ، همچون مجسمه‌هایی بلورین که بر پهنه‌ای آبی‌رنگ رقص می‌کنند. اینجا دریاچه جوکولسارلون است؛ یکی از جادویی‌ترین چشم‌اندازهای طبیعی ایسلند، جایی که آب و یخ، دو عنصر متضاد، در کنار هم جهانی رؤیایی ساخته‌اند.
این دریاچه از دل یخچال‌های طبیعی پدید آمده؛ یخ‌هایی که سال‌ها پیش از دل کوه‌ها و یخزارهای شمالی جاری شده‌اند و به‌تدریج، با ذوب شدن، تالابی شگرف پدید آورده‌اند. با گذشت زمان، وسعت آن بیشتر شده و امروز، بیش از ۱۸ کیلومتر مربع گسترده شده است. عمق آن نیز از مرز ۲۵۰ متر گذشته و به عمیق‌ترین دریاچه ایسلند تبدیل شده است.
جوکولسارلون در نزدیکی پارک ملی وانتایوکول و در فاصله اندکی از اقیانوس اطلس واقع شده؛ تنها ۱٫۵ کیلومتر با دریا فاصله دارد. چیزی که این دریاچه را خاص‌تر می‌کند، ترکیب چشم‌نواز رنگ‌های سفید و آبی یخ‌هاست که با خاکسترهای سیاه آتشفشانی درآمیخته‌اند؛ گویی طبیعت با قلمی خیال‌انگیز، بوم خود را نقاشی کرده است.
این ترکیب منحصربه‌فرد از زیبایی و وحشت، چنان فضایی خلق کرده که بارها مورد توجه فیلم‌سازان قرار گرفته و به لوکیشن فیلم‌های مهیج و رازآلود تبدیل شده است. جوکولسارلون نه‌تنها یک مقصد گردشگری است، بلکه تجسمی واقعی از زیبایی زمستانی و خاموش طبیعت در خالص‌ترین شکل آن به شمار می‌رود. موقعیت مکانی: جنوب شرقی ایسلند، حاشیه پارک ملی وانتایوکول، دریاچه جوکولسارلون
غار وایتومو؛ کهکشانی پنهان در دل زمین**
در دل زمین، گاهی جهانی پنهان وجود دارد که زیبایی‌اش حتی از آسمان شب نیز رؤیایی‌تر است. در نیوزلند، جایی در نزدیکی شهر اوتوروهانگا، غارهایی شگفت‌انگیز به نام وایتومو وجود دارد که در تاریکی مطلق، آسمانی پرستاره را به نمایش می‌گذارند؛ اما این‌بار، ستاره‌ها نه در آسمان، که از سقف غار می‌درخشند.
این پدیده خارق‌العاده، حاصل حضور میلیون‌ها کرم شب‌تاب است که سقف و دیواره‌های غار را نورانی کرده‌اند. درخشش آبی و آرام این موجودات کوچک، غار را به دنیایی سحرآمیز تبدیل کرده است؛ گویی که تکه‌ای از کهکشان به زیر زمین سقوط کرده و به شکل قندیل‌های درخشان درآمده است.
غارهای وایتومو با قدمتی حدود ۳۰ میلیون سال، نه تنها یکی از عجیب‌ترین نقاط روی زمین هستند، بلکه خانه یک اکوسیستم منحصربه‌فرد نیز محسوب می‌شوند. انعکاس نور این کرم‌های شب‌تاب بر سطح آب زلال، تصویری دو برابر از شگفتی را پیش چشم گردشگران قرار می‌دهد. انگار که در دل شب، بر دریایی از نور شناور می‌شوید.
یکی از جذاب‌ترین تجربه‌های حضور در این غار، قایق‌سواری آرام در سکوت مطلق است؛ سفری کوتاه در دل تاریکی که با روشنایی نرم و خیره‌کننده سقف غار همراه می‌شود. نوری که از بالا می‌تابد و در آب تکرار می‌شود، حال‌وهوایی خیال‌انگیز و فراموش‌نشدنی می‌آفریند. موقعیت مکانی: اقیانوس آرام، نیوزلند، شهر اوتوروهانگا، جاده غار وایتومو، غار کرم‌های شب‌تاب
دوس اوجوس؛ چشم‌های آبی در دل کوهستان مکزیک
در قلب سواحل افسون‌گر کارائیب و دل کوه‌های آهکی ایالت کینتانارو، یکی از خارق‌العاده‌ترین شگفتی‌های طبیعت پنهان شده است؛ غاری به نام دوس اوجوس یا «دو چشم». این غار آبی باشکوه که یکی از مرموزترین و حیرت‌انگیزترین مکان‌های جهان به شمار می‌آید، تجربه‌ای متفاوت از غواصی و ماجراجویی را برایتان رقم خواهد زد.
در اینجا، همه‌چیز زیر آب است؛ از قندیل‌ها و صخره‌های آهکی گرفته تا گذرگاه‌های پیچ‌درپیچ و تاریک. گویا وارد دنیایی پنهان شده‌اید؛ دنیایی آبی و بی‌صدا که مرز میان واقعیت و خیال را محو کرده است. غواصی در آب‌های شفاف این غار، تجربه‌ای است که هم حس شگفتی را بیدار می‌کند، هم ضربان قلب را بالا می‌برد. جایی‌ست که هر نفس، با زیبایی وهم‌آلود اطراف همراه است. غار دوس اوجوس بخشی از یک شبکه پیچیده غارهای آبی است که تا به امروز، بیش از ۸۲ کیلومتر آن کشف شده. ورودی اصلی آن حدود ۴۵۰۰ متر وسعت دارد و عمق برخی گذرگاه‌ها به ۱۱۹ متر هم می‌رسد. اینجا فقط یک مقصد گردشگری نیست، بلکه قلمرو ناشناخته‌ای‌ست برای کسانی که دل به اعماق زمین می‌زنند.
این پدیده طبیعی، مثل آینه‌ای از دل کوه، دو چشم روشن را به روی جهان گشوده است؛ چشم‌هایی که هر گردشگر کنجکاوی را به سفری شگفت‌انگیز در دل تاریکی و سکوت، دعوت می‌کنند. موقعیت مکانی: مکزیک، ایالت کینتانارو، سواحل کارائیب، شهر تولوم، جاده جاسینتو پات، غار آبی دوس اوجوس
غار رنگین‌کمان؛ تابلویی از رنگ در دل خاک هرمز در جنوب ایران و در آغو*ش نیلگون خلیج فارس، جزیره‌ای جا خوش کرده که گویی طبیعت در طراحی آن، هیچ‌گونه صرفه‌جویی نکرده است. جزیره هرمز، سرزمین رنگ‌ها و شگفتی‌ها، خانه‌ی یکی از زیباترین و ناشناخته‌ترین جلوه‌های زمین است: غار رنگین‌کمان.
این غار حیرت‌انگیز همچون جواهری پنهان، در دل کوه‌های رنگارنگ جزیره جای گرفته؛ جایی که تنها با کمک راهنماهای محلی می‌توان به آن رسید. مسیر منتهی به غار، دشوار و پرپیچ‌وخم است و دهنه آن چندان مهمان‌نواز به‌نظر نمی‌رسد. اما اگر دل به راه بسپارید و از دهانه تنگ و کم‌نور آن بگذرید، به دنیایی گام خواهید گذاشت که شباهتی به کره زمین ندارد.
درون غار، لایه‌های رسوبی رنگارنگ با طیف‌هایی از سرخ، زرد، نارنجی، بنفش و حتی سبز، به شکلی خیال‌انگیز بر دیوارها و سقف نشسته‌اند. این رنگ‌ها، که حاصل میلیون‌ها سال فعل‌وانفعال زمین‌شناسی هستند، غار را به تابلویی زنده و کهکشانی تبدیل کرده‌اند. گویی در دل زمین، نقاشی انتزاعی و زنده‌ای در حال تپیدن است.
تماشای این رنگ‌ها در سکوت و تاریکی مطلق غار، تجربه‌ای‌ست که نفس را در سینه حبس می‌کند. جایی که برای لحظاتی حس می‌کنید از زمین جدا شده‌اید و پا در قلمرویی افسانه‌ای نهاده‌اید؛ دنیایی که با نور و رنگ، افسونتان می‌کند. موقعیت مکانی: ایران، خلیج فارس، جزیره هرمز، غار رنگین‌کمان
باداب سورت؛ پله‌هایی از رنگ و راز در دل مازندران در ارتفاعات خیال‌انگیز مازندران، جایی هست که زمین خود را به صورت پلکان‌هایی رنگارنگ درآورده و هزاران سال است که آهسته، آرام، اما بی‌وقفه، شاهکاری از آب، رنگ و زمان خلق می‌کند؛ نامش باداب سورت است.
این چشمه پلکانی، همچون اثری هنری از یک نقاش طبیعت‌گرا، بر پهنه‌ی کوهپایه‌های روستای اروست نقش بسته و در ارتفاع ۱۸۴۱ متری از سطح دریا، به شکلی باشکوه قد برافراشته است. هر طبقه از این چشمه، با رنگی متفاوت، نشانی از تنوع بی‌بدیل مواد معدنی در آب‌های آن دارد؛ رنگ‌هایی از طیف قرمز و زرد، تا سفید و سبز و نارنجی که از دل خاک برآمده‌اند و بر تن زمین نشسته‌اند. چشمه‌های باداب سورت، نه‌تنها زیبا، که شفابخش‌اند؛ آب آن‌ها خواص درمانی دارد و در دل خود قرن‌ها تاریخ و حیات را جا داده‌اند. این پدیده‌ی طبیعی، پس از کوه دماوند، دومین میراث طبیعی ملی ایران لقب گرفته و از نظر جغرافیایی نیز دومین چشمه آب شور پله‌ای جهان شناخته می‌شود.
فرسایش آرام زمین، ته‌نشست مواد معدنی، تابش پرنور خورشید و وزش همیشگی باد، همه‌وهمه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا طی هزاران سال، این پلکان اسرارآمیز را در دل کوهستان بسازند؛ پله‌هایی که گویی به جایی در دل افسانه‌ها ختم می‌شوند موقعیت مکانی: ایران، استان مازندران، شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، روستای اروست، جاده چشمه باداب سورت
پاموک‌کاله؛ پلکان‌هایی از پنبه و آبی فیروزه‌ای در دل ترکیه در قلب طبیعت ترکیه و در نزدیکی شهر دنیزلی، به ناگاه سرزمینی رخ می‌نماید که گویی تکه‌ای از خیال در دنیای واقعی فرود آمده است؛ نامش پاموک‌کاله است، به‌معنای «قلعه پنبه‌ای». اینجا، خواهرخوانده‌ی ایرانی‌اش باداب سورت را در آغو*ش طبیعتی دیگر بازآفرینی کرده و خود را به‌عنوان یکی از شگفت‌انگیزترین جلوه‌های زمین معرفی کرده است. چشمه‌های پلکانی پاموک‌کاله، با لایه‌هایی از رسوبات سفیدرنگ کلسیم، همچون قابی از برف بر تن خاک نشسته‌اند. این پلکان‌های آهکی، با دقت و ظرافتی شاعرانه توسط طبیعت تراش خورده‌اند و آب زلال و گرم، در میانشان آرام گرفته است. سفیدی خیره‌کننده‌ی سطوح در کنار آبی آرام آب‌ها، تصویری از بهشت را در ذهن تداعی می‌کند.
پاموک‌کاله، نه فقط جلوه‌ای از زیبایی طبیعت، که اثری از تاریخ نیز هست؛ در مجاورت این چشمه‌ها، ویرانه‌های شهر باستانی هیراپولیس آرام گرفته‌اند و ترکیب تاریخ و طبیعت، جادوی این منطقه را دوچندان کرده است.
این جاذبه‌ی افسانه‌ای، هر ساله میزبان هزاران گردشگر از سراسر دنیاست؛ کسانی که برای لم*س لطافت آب‌های معدنی، ثبت عکس در میان مه سفید حوضچه‌ها، و تماشای تابلوی زنده‌ای از رنگ و بافت، راهی این بهشت سنگی می‌شوند. موقعیت مکانی: ترکیه، ۱۶ کیلومتری شمال شهر دِنیزلی، روستای پاموک‌کاله
جزیره دِوون در کانادا؛ تکه‌ای از مریخ روی زمین اگر از «دره ماه» شیلی لذت ببرید، بد نیست بدانید که روی زمین، جایی هست که گویی بخشی از مریخ را به امانت گرفته‌اند؛ جزیره دِوون در کانادا. این جزیره واقع در مجمع‌الجزایر قطبی و اقیانوس منجمد شمالی، یکی از سردترین و خلوت‌ترین مناطق روی زمین است. پوشیده از یخ و برف، در بیشتر سال زندگی چندانی در آن جریان ندارد و به همین دلیل به «جزیره مریخی» مشهور شده است.
تنها در کوتاه‌ترین و گرم‌ترین روزهای تابستان، بخش شمال شرقی ساحل این جزیره کمی از پوشش برفی رها می‌شود و خزه‌ها و جانورانی مثل پشه، مگس، کرم و چند پرنده محدود در آنجا دیده می‌شوند.
رنگ قرمز خاک این جزیره که در غرب خلیج بافین قرار دارد، دلیل علاقه دانشمندان به این مکان است؛ زیرا بسیار شبیه به سطح مریخ است. به همین دلیل، پروژه‌های تحقیقاتی برای شبیه‌سازی ماموریت‌های مریخی در این منطقه اجرا می‌شوند. البته آب‌وهوای سخت و شرایط جغرافیایی ویژه اجازه نمی‌دهد کسی برای مدت طولانی در آن زندگی کند و پژوهشگران فقط به‌طور موقت مهمان این «مریخ کوچک» روی زمین هستند.
موقعیت مکانی: قلمروی نوناووت، کانادا، غرب خلیج بافین، جزیره دِوون
