آرایه«جناس» | انجمن کافه نویسندگان

  • نویسنده موضوع نویسنده موضوع Awrezoo
  • تاریخ شروع تاریخ شروع
یکسان نبودن دو یا چند واژه در واج‌های سازنده را گویند، گرچه معنی متفاوتی نداشته باشند. در دو کلمه هم‌جنس گاه جز معنی تفاوتی ندارند و گاه علاوه بر معنی، در یک مصوت یا همخوان با هم متفاوت‌اند.[۱] به دو کلمهٔ هم‌جنس یا هم‌معنی که در یک مصراع یا بیت به کار می‌رود، ارکان جناس گویند. ارزش جناس به موسیقی و آهنگی است که در سخن می‌آفریند و زیبایی جناس در گروه پیوندی است که با معنی سخن دارد. جناس در هم شعر و هم در نثر به کار می‌رود. جناس تام، یکسانی دو واژه در تعداد و ترتیب واج‌هاست؛ بر موسیقی درونی مصراع یا جمله می‌افزاید. به این بیت شعر از حافظ توجه کنید:

بر دوخته‌ام دیده چو باز از همه عالم

تا دیدهٔ من بر رخ زیبای تو باز است
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
انواع جناس:
جناس ناقص حرکتی:
یکسان نبودن دو یا چند واژه در صامت‌ها (حروف بی‌صدا) و اختلاف آنها ر مصوت های (حرف های صدادار) کوتاه نیست. تکرار صامت‌ها، موسیقی درونی مصراع را پدید نمی‌آورد؛ مانند:
مثال:


شکر کند چرخ فلک، از مَلِک و مُلک و مَلَک

کز کرم و بخشش او، روشن و بخشنده شدم

در بیت بالا، سه واژهٔ «مَلِک، مُلک، مَلَک» به کار رفته‌اند؛ صامت‌های هر سه واژه یکسان اما واکه های کوتاه آنان و همچنان معنی‌شان با هم متفاوت است.
مثال۲:


پس طفل کآرزوی ترازوی زر کُنَد

نارنج از آن کَنَد که ترازو کُنَد ز پوست

مثال:

زمان خوشدلی دَریاب و دُریاب

که دائم در صدف گوهر نباشد

دریاب اولی با فتحه است و دریاب دومی با ضمه.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:
کی این تاپیک رو خونده (کل خوانندگان: 0)
هیچ کاربر ثبت نام شده ای این تاپیک را مشاهده نمی کند.
عقب
بالا پایین