معرفی ساز شمشال

[HILDA]

آشنایی با ساز شمشال​

شمشال از دسته سازهای بادی‌ست. این ساز قدیمی‌ترین نوع از سازهای بادی به‌شمار می‌رود که در مناطق غربی ایران در بین اقوام کُرد، لک و لُر رواج دارد. نواختن این ساز بیشتر در میان شبانان و کوه‌نشینان کرد رایج است.

همشهری آنلاین - محمد بلبلی: این ساز از سازهای چوپانی‌ست که قدمت بسیاری دارد، به طوری که می‌توان شمشال را مادر سازهای بادی نامید.
از شهرنشینی قوم کرد ۶ هزار سال می‌گذرد و به گفته هنرمندان این دیار شمشال قدیمی‌ترین ساز عجین با زندگی این قوم بوده است.​

 

[HILDA]

شمشال، ساختمانی بدوی و بسیار ساده‌ای دارد به شکل یک لوله به طول ۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر و قطری به اندازه یک و نیم تا ۲ سانتیمتر با شش سوراخ روی ساز و یک سوراخ در پشت آن.




شمشال در گذشته از چوب، نی یا استخوان بال پرندگان بزرگ ساخته می‌شد، امروزه این ساز از برنج یا مسوار(آلیاژ مس و قلع) ساخته می‌شود.

پیش از این و در زمانی که شمشال از نی ساخته می‌شد برای استحکام بیشتر ساز شاخه‌ای از درخت آلبالو به اندازه و قطر حدودی نی آماده می‌کردند و سپس پوسته رویی شاخه آلبالو را کنده و با ظرافت به روی شمشال می‌چسباندند. این کار باعث زیبایی و همچنین طول عمر ساز می‌شد.




با شمشال مقام‌های موسیقی کردی اجرا می‌شود، این ساز همچنین در مراسم عروسی به همراه تنبک یا دایره و اجرای رق*ص کردی نیز کاربرد فراوانی دارد.​

 

[HILDA]

نحوه نواختن شمشال به این صورت است که ساز را به شکل مایل بر روی ل*ب‌ها می‌گذارند و می‌دمند بر اثر برخورد هوا با لبه‌ شمشال صدایی زیبا تولید می‌شود که ترکیبی از صدای بم و زیر است.

از خصوصیات نوازندگی شمشال حالت نفس‌برگردان یا دمکش است. با این تکنیک می‌توان صدایی ممتد ایجاد کرد و هم‌زمان با نفس کشیدن از راه بینی هوا را در دهان برای هدایت به سمت شمشال ذخیره کرد.​