فرهنگ مردم مصر

[جوجـــه طـــلا]

 

[جوجـــه طـــلا]

عزارداری سیدالشهدا



عزاداری برای حضرت امام حسین و روز عاشورا چندان امر شناخته ای برای مصریها نیست. مصریان در دوستی با اهل بیت پیامبر رقیب ایرانیان هستند. انس آنان با نام مبارک حضرت زهرا از سابقه ای دیرپا برخوردار است ، در مصر نام دختران را فاطمه و یا زهرا نمی گذارند، بلکه به آنها فاطمة الزهرا می گویند، حتی نام حسن و حسین را هم به صورت حسنین به کار می برند.



علت نامگذاری الازهر



فاطمیان مصر مدعی اند که نسبشان به حضرت زهرا علیها السلام می رسد. بنیان دانشگاه کهنسال و پر رونق و هزار ساله الازهر شریف که نام آن از حضرت زهرا برگرفته شده است نیز یادگار همان دوران است. این دانشگاه در سال ۳۶۱ قمری نزدیک ۹۰ سال قبل از شکل گیری حوزه علمی نجف به بهره برداری رسید و نخستین نماز جمعه قاهره در آن برپا شد.



منشور مالک اشتر



منشور ماندگار و سیاست آموز حضرت علی امیر المومنین(ع) خطاب به مالک اشتر زمانی که به منظور حکمروایی به مصر می رفت سند دیگری از این تعلق خاطر است، هر چند مالک هیچ گاه به مصر نرسید اما این یادگار حکمروایی دادگرانه و دین مدارانه برای همیشه در تاریخ ماندگار شد. مصریان به مالک اشتر لقب سیدعجمی مظلوم داده اند ؛ مقبره او با گنبدی سفید در محیطی با صفا و طراوت ، همیشه پذیرای زائران زیادی است.

 

[جوجـــه طـــلا]

 

[جوجـــه طـــلا]

مهد پرورش قاریان



مصری ها در حوزه قرائت قرآن کریم برتری های چشمگیری دارند. تا آن جا که محمدرضا شجریان ، مصطفی اسماعیل یکی از قاریان مصری را از نوابغ موسیقی جهان می شناسد. ارتباط بین قاریان ایران و مصر از زمینه های همکاری مشترک این دو کشور از سالهای دور تا کنون بوده است. قاریان مصری به ویژه اساتید گرانقدر عبدالباسط محمد عبد الصمد ، مصطفی اسماعیل و محمد صدیق منشاوی بیشترین تاثیر را بر قاریان ایرانی داشتند.

در دوره معاصر نیز روند گسترش مناسبات فرهنگی بین دو ملت سرعت بیشتری پیدا کرد. یکی از قدیمی ترین چاپ خانه های جهان اسلام در مصر قرار داشت . مطبعه بولاق در سال ۱۲۴۳ق. در زمان حمله ناپلئون به مصر



پیشرو در حوزه اندیشه اسلامی



در سالهای پیش از انقلاب ایران ، کشور مصر یکی از مراکز پیشرو در حوزه اندیشه اسلامی بود. آثار نویسندگان و متفکرانی چون محمد غزالی، محمد قطب، سید قطب، عبدالفتاح عبدالمقصود، زینب بنت الشاطی، حسن البناء و طاها حسین به فارسی ترجمه و منتشر شده است.

این در حالی است که عموم دانشگاه های معتبر مصری زبان فارسی تدریس می کنند و حدود ۲۰۰۰ دانشجو به تحصیل این رشته مشغول هستند. تعداد استادانی که به کار آموزش زبان فارسی می پردازند به۲۰۰ نفر می رسد. این ارتباطات باعث شد که در دهه های اخیر نیز بیش از هزار اثر ازکتاب های ارزشمند فارسی ترجمه و در بازارکتاب مصر توزیع شود.



رواج کتب شیعه در مصر



کتب علوم حدیثی و فقهی مکتب شیعه به آسانی و فراوانی در مصر یافت می شود و نام های مرحوم امام خمینی، علامه امینی ، علامه طباطبایی، آیت الله مطهری ، آیت الله خامنه ای و علامه عسگری در محافل علمی و مجامع دینی شناخته شده است. آیت الله بروجردی به گسترش مناسبات فرهنگی دینی دو کشور اهتمام ویژه ای داشتند تا جایی که در شرایط دشوار سیاسی با پیگیری عالمانه و مدبرانه ایشان فقه جعفری در دانشگاه الازهر در دوره ریاست شیخ محمود شلتوت به رسمیت شناخته شد و برای نخستین بار دائرة المعارفی فقهی در مصر انتشار یافت که در آن به نظرات فقهای امامیه در کنار فقهای سایر مذاهب ، بیش و کم ، پرداخته بود.








محبوبیت سینمای ایران در نزد مردم مصر



مصریان سینمای ایران را به خوبی می شناسند. ارتباط سینمای ایران و مصر سابقه ای طولانی دارد ؛ هر چند این را*بطه دچار فراز و فرودهایی هم بوده است. در سالهای دور از فاتن حمامه همسر عمر شریف تجلیل شد. بعدها که ارتباط سینمایی تهران و قاهره بیشتر شد بعضی از شخصیت های هنری ایران مانند داریوش مهرجویی، عباس کیارستمی و رخشان بنی اعتماد در جشنواره های قاهره به عنوان داور حضور پیدا کردند و از یک عمر تلاش عباس کیارستمی در سینما تقدیر شد. فیلم های نیمه پنهان و واکنش پنجم هردو از تهمینه میلانی، دختری با کفش های کتانی به کارگردانی رسول صدر عاملی ، بودن و نبودن از کیانوش عیاری، شام آخر از فریدون جیرانی ، خیلی دور خیلی نزدیک به کارگردانی رضا میرکریمی و... در این جشنواره ها برگزیده شده اند. کتایون ریاحی، پگاه آهنگرانی، نیکی کریمی و حمید خضوعی ابیانه جوایزی دریافت داشته اند. حسین فهمی دبیر جشنواره معتبر فیلم قاهره و سهیل عبدالقادر دبیر جشنواره فیلم کودک میهمان جشنواره فیلم فجر بوده اند و هنرمندانی مانند عادل حسنی، یوسف شاهین و یسوعی نصرالله در برنامه ها و داوری ها شرکت و جوایزی دریافت کردند.

 

[جوجـــه طـــلا]

 

[جوجـــه طـــلا]

ساست در مصر






نهضت اخوان‌المسلمين

حسن‌البناء بنيان‌گذار جنبش اخوان‌المسلمين در سال 1906در دهکده محمود يه در دلتاي رود نيل از نواحي (بحيره) مصر چشم به جهان گشود.وي به خاطر ريشه‌هاي فکري مذهبي پدرش که از طلبه‌هاي بنام و از پيروان مکتب بنياد‌گرايان حنبلي بود، با اصول اسلامي (سنتي) تربيت شد و در محيطي کاملاً اسلامي رشد يافت، بناء در اين را*بطه‌مي‌گويد: اسلام پدر من است و من جز او پدري ندارم.



حسن البناء در خاطراتش مي‌نويسد: در ماه مارس 1928 شش تن از برادراني که در درس‌ها و کنفرانس‌هاي من شرکت داشتند، يعني احمدالمصري، فواد ابراهيم، عبدالرحمان حب‌الله، اسماعيل عزو و ذکي المغربي به منزل من آمدند و گفتند: ما ديگر از اين زندگي مذلت بار به تنگ آمده‌ايم، در اين ديار مسلمانان هيچ عزتي ندارند و جايگاه آن‌ها از خدمتکاران و بيگانگان نيز پايين‌تر است. ما حاضريم با نثار خون خود، ايمان و تقواي خويش در راه خدا، با تو همگام شويم. من به حدي از سخنان آن‌ها متاثر شدم که نمي‌توانستم از زير بار مسئوليتي که به من واگذار شده بود، شانه خالي کنم، از اين رو به دعوت آن‌ها لبيک گفتم و در همان جا سوگند خورديم تا جان در بدن داريم در راه اسلام فعاليت و مبارزه کنيم. در آن جا کسي پرسيد: چه نامي براي خود انتخاب کنيم؟ يک انجمن، فرقه، اتحاديه و... تا رسميت پيدا کنيم. گفتم: هيچ يک! ما برادراني هستيم در خدمت اسلام يعني «اخوان‌المسلمين» و اخوان شعار خود را: (الله هدف ماست، رسول‌الله رهبر ماست، قرآن برنامه‌ي ماست، جهاد و تلاش کار ماست، شهادت آرزوي ماست) قرار داد. در (21صفر سال 1352هـ ق) روزنامه اخوان‌المسلمين براي نخستين بار در مصر منتشر شد. اين روزنامه نخستين نشريه ارگان اخوان المسلمين به شمار مي‌رفت. گفته مي‌شد شمار اعضاء اين جمعيت در پايان جنگ جهاني دوم به بيش از دو ميليون نفر مي‌رسيد.

 

[جوجـــه طـــلا]

جمال عبدالناصر:

جمال عبد الناصر (۱۵ ژانویه ۱۹۱۸ (میلادی) - ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰) از ۱۹۵۴ تا تاریخ مرگش سال ۱۹۷۰ رهبر مصر بود. وی به لحاظ روحیه ناسیونالیستی خود در بین اعراب مشهور می‌باشد. نهضت پان‌عربیسم ناصری که بعد از او پایه گذاری شد، در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ طرفداران زیادی داشت و هنوز هم بعد از سالها از مرگ او بین اعراب طرفدار دارد. از اقدامات مهم سیاسی او می‌توان به جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل و توافقنامه کانال سوئز نام برد. جمال عبد الناصر بر اثر سکته قلبی فوت کرد.

وی اولین رهبر یک کشور عربی بود که خلیج فارس را «خلیج عربی» خواند و دستور داد تا در تمام مدارس و ادارات مصر، از عنوان مجعول «خلیج عربی» استفاده کنند و در نقشه‌های چاپ آن کشور از نام «خلیج عربی» استفاده شود.

 

[جوجـــه طـــلا]

محمد انورالسادات:

محمد انورالسادات سیاستمدار و نظامی مصری و برنده جایزه صلح نوبل، سومین رئیس جمهوری مصر بود. وی سمت رئیس جمهوری کشور مصر را از تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۹8۰ تا روز به قتل رسیدنش توسط جهاد اسلامی در تاریخ ۶ اکتبر ۱۹۸۱ به عهده داشت.

 

[جوجـــه طـــلا]

حسنی مبارک:

محمد حسنی مبارک (زاده ۴ مه ‌‌۱۹۲۸) از ۱۴ اکتبر ۱۹۸۱ مبارک پس از ترقی در نیروی هوایی مصر تا مقام "نایب رئیس جمهور" بالا رفت و پس از ترور انورسادات در ۶ اکتبر ۱۹۸۱ به ریاست جمهوری رسید. طبق قانون سال ۱۹۷۱ مصر مبارک کنترل کامل کشور را بر عهده گرفت. وی قریب به 40 سال حاکمیت ظالمانه خود را بر کشور مصر ادامه داد تا اینکه با قیام مردم مصر در زمستان سال گذشته مجبور شد از قدرت کناره گیری کند.

 

[جوجـــه طـــلا]

فلسطین دغدغه مشترک مردم مصر و ایران



مساله فلسطین نیز از دغدغه های مشترک دو ملت مسلمان مصر وایران است. هنگامی که تاسیس رژیم صهیونیستی در دستور کار استعمارگران قرار گرفت، مجددا روابط مردمی بین دو کشور گسترش یافت. در نخستین کنفرانس فلسطین در مصر گروهی از شخصیت های ایرانی شرکت داشتند. بعـــدها گروه های ملی ، مذهبی و چپ و دیگر نیروهای ایرانی از طریق مصر به این مبارزات پیوستند و بنـا بر گرایش های خاص خود با گروه های مختلف جنبش های آزادی بخش همراه شدند. دکتر مصطفی چمران، از دانشجویان ایرانی دانشگاه های آمریکا بود که در اوایل دهه ۴۰ از طرف آیت الله طالقانی به جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر معرفی و به شکلی کاملا محرمانه وارد مصر شد و به گذراندن دوره های فشرده نظامی پرداخت. بعدها به امام موسی صدر در لبنان پیوست و فعالیت خویش را در کنار شیعیان آن دیار، پی گرفت.



علاوه بر چمران تعداد دیگری از شخصیتهای برجسته انقلاب نیز از دوره دیدگان نظامی در مصر بودند. نخستین بار پس از اعلام روابط سیاسی بین رژیم شاه و تل آویو ، قاهره در زمان ریاست جمهوری جمال عبدالناصر به قطع را*بطه با ایران اقدام کرد و پس از انقلاب اسلامی ، به دلیل پذیرش قرارداد صلح کمپ دیوید در زمان ریاست جمهوری انورسادات ، مرحوم امام خمینی با انتشار بیانیه ای تاثیرگذار و تاریخی شدیداً به آن حمله کرد و مناسبات بین دو کشور از سوی ایران به حالت تعلیق درآمد.



علیرغم تلاش حاکمیت مصر برای نزدیکی هرچه بیشتر با اسرائیل در طول این دوران متفکران مصری در حوزهای مختلف یهود شناسی، صهیونیسم ، تورات شناسی و مقایسه آن با سایر کتب آسمانی و مکاتب سیاسی و فکری آثار ارزشمندی منتشر کرده اند که بــــخش عمده ای از آنها توسط موسسه دارالشروق در نمایشگاه بین المللی تهران همواره عرضه شده است.