?در ابتدا نگاهی گذرا بر قالب شعری مثنوی میاندازیم:
قالب شعر، مثنوی بوده و منظور از قالب یک شعر، شکل آرایش مصرعها و نظام قافیهآرایی آن است.
در قالب شعری مثنوی هر بیت قافیهای جداگانه دارد. برای مثال:
رفیقان قدر یکدیگر بدانید
چو معلوم است شرح از بر مخوانید [این دو مصراع با هم همقافیهاند]
مقالات نصیحت گو همین است
که سنگانداز هجران در کمین است [و این دو مصراع باهم]
?دربارهی زبان:
اشعار به صورت ادبی سروده شدهاند و در این زمینه به خوبی عمل شده بود اما شاعر واژهها را به درستی در کنار هم قرار نداده و همین امر خوانش را سخت میکرد؛ و به عبارتی ما فقط با انبوهی از کلمات روبهرو بودهایم که نامرتب در کنار هم گذاشته شدهاند و گاه حتی مفهوم را هم نمیرساندند.
?دربارهی استعارهها، تشبیهات، کنایات و تعابیر و... شاعر:
بیشتر تشبیه و گاه اضافه استعاری در ابیات دیده میشود؛ استفاده از کنایات قابل توجه نبوده و دیگر خلاقیتی توسط شاعر به چشم نمیخورد. البته تشبیهات و استعارهها هم زیبایی و احساس به شعر نبخشیده و گاه ابیات را نامفهوم جلوه میداده.
••تو اما باز هم داعیهی سکوت گشتهای
طبیعت سبزهها را هم دسته کردهای
[برای مثال در اینجا شاعر نتوانسته بود به درستی منظور را برساند]
?درباره پیام و مضمون فکری شعر:
بیشتر اشعار بر لطف و مهربانی خدا و گاه خواری بندگان و اعمال گناهشان بسنده کرده. شاعر در این زمینه تلاش خود را کرده و اما میتوانست مقصود خود را بهتر به خواننده برساند و با رعایت چندی از نکات شاعری در انتقال مفهوم موفق باشد.
?درباره شکل و نمای شعر:
قافیه در ابیات به درستی رعایت شده بود اما بیشتر ابیات فاقد وزن بودند؛ ابیات محدودی به چشم میخورد که وزنی را به همراه داشته باشند. برای مثال:
••تو هم هستی گیتی مسکوت لاجرم
هم هستی مسکوت گیتی در هر قدم
••مروت ماهی به گردون فتاد
وقتی به پای او نمیرسد پریزاد
••اما آیا میتوان تو را شناخت
آیا میتوان با نشناختنت هم ساخت
اشعار گاهی از حالت شعر خارج شده و رفتهرفته به سوی یک متن مسجع گرایش پیدا کرده. انتظار میرود شاعر در به کار گیری از کلمات خلاقیت لازم را به خرج دهد و از به هم ریختگی واژگان در شعر بکاهد.
?دربارهی روش ترکیب و تالیف شعر:
شعر نخست همانطور که پیشتر گفته شد، بندهای با خدایش سخن میگوید و خود را ناتوان خطاب میکند و به یاری و بخشندگی خداوند دلسپرده است. در ادامه نیز بقیه اشعار با همین مضمون سروده شدهاند اما شاعر به دلیل عدم رعایت وزن، در انتقال احساس و عاطفه ضعیف عمل کرده و اشعار مفهوم را به درستی به خواننده انتقال نمیدهند.
?درباره ی نوع شعر:
قالب شعر، مثنوی بوده است و شاعر تا حد توان سعی بر رعایت قالب داشته و موفق بوده است.
?سایر نکات:
جلد!! با نام شعر و موضوع آن ارتباطی ندارد و همچنین تصویر انتخاب شده بهتر بود با قالب شعری که مثنوی بوده و باتوجه به کلمات استفاده شده که واژگان کهن بودهاند، مطابقات داشته باشد.