تلمیح

[Lidiya]

تلمیح

تلمیح در معنای لغت به معنی گوشه چشم اشاره کردن است و در اصطلاح ادبی به معنای آن است که در نوشته به صورت غیر مستقیم به مضمون آیه یا داستانی اشاره شود.
تفاوت تلمیح و تضمین در این است که در تضمین عین عبارات نقل گفته می‌شود، اما در تلمیح فقط به آن اشاره می شود.

مثال:
1- علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدارا
که به ماسوا فکندی همه سایه ی همارا

(اشاره به این باور قدیمی که هما بر شانه هرکسی بنشیند پادشاه می‌شود)



2-بگفتا دوری از مه نیست در خور
بگفت آشفته از مه دور بهتر

(اشاره به این باور که دیوانه اگر در ماه نگاه کند دیوانه تر می‌شود)


3-آیینه ی سکندر جام می است بنگر
تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا

(اشاره به داستان اسکند و سرنگونی دارا)


4-من نه آنم که دوصد مصرع رنگین گویم
هممچو فرهاد یکی گویم وشیرین گویم

(اشاره به داستان شیرین وفرهاد)


5-چه خون ها ریختی ای عشق در فتح جهان حاشا
که این کشور گشایی را بسی چنگیز هم دارد​

(تلمیح به داستان چنگیز مغول)

6-گرد بادی را که میبینی در این دامان دشت
روح مجنون است می‌آید به استقبال ما

(تلمیح به داست ان مجنون وصحرا گردی او )​