نویسندگان « تفاوت ژانر و سبک در داستان نویسی »

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

هوالکافی



در داستان‌نویسی، ژانر و سبک دو مفهوم بسیار مهم و متفاوت هستند که هر کدام جایگاه خاصی دارند.
در ادامه به تفاوت این دو خواهیم پرداخت و به ژانرهای نوظهور هم اشاره خواهد شد.​

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

۱. ژانر در داستان‌نویسی چیست؟
ژانر (Genre) به دسته‌بندی داستان‌ها بر اساس محتوای کلی، تم، فضای داستان و عناصر مشترک در آن‌ها گفته می‌شود. یعنی ژانر تعیین می‌کند داستان درباره چه موضوع یا نوع تجربه‌ای است.


به عبارت ساده‌تر، ژانر نشان‌دهنده‌ی نوع کلی داستان است و کمک می‌کند مخاطب بداند با چه نوع داستانی روبه‌روست.

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

انواع ژانرهای اصلی کلاسیک و شناخته‌شده

---

1. داستان عاشقانه (Romance)
تمرکز روی روابط عاطفی و عاشقانه بین شخصیت‌ها.
معمولاً پایان خوش داره.

مثال: رمان‌های عاشقانه کلاسیک و مدرن.



2. علمی-تخیلی (Science Fiction)
داستان‌هایی درباره فناوری‌های پیشرفته، آینده، فضا، ربات‌ها، هوش مصنوعی و مسائل علمی.
جهان‌هایی فرضی و آینده‌نگر.

مثال: «جنگ ستارگان»، آثار آیزاک آسیموف.



3. فانتزی (Fantasy)
دنیای خیالی با جادو، موجودات افسانه‌ای، قهرمانان غیرانسانی.
قوانین طبیعی متفاوت از دنیای واقعی.

مثال: «ارباب حلقه‌ها»، «هری پاتر».



4. ترسناک / وحشت (Horror)
هدف ایجاد ترس، دلهره و هیجان منفی در مخاطب.
شامل موجودات ماورایی، قاتلان سریالی، اتفاقات عجیب.

مثال: آثار استیون کینگ.



5. جنایی / معمایی (Mystery/Crime)
داستان‌هایی درباره حل جرم، معما یا راز.
معمولاً شخصیت کارآگاه یا محقق دارد.

مثال: داستان‌های شرلوک هلمز.



6. تاریخی (Historical)
داستان‌هایی که در دوره‌های تاریخی واقعی اتفاق می‌افتند.
تلاش برای بازسازی دقیق فضا و فرهنگ آن دوره.

مثال: رمان‌های تاریخی مانند «جنگ و صلح»



7. ماجراجویی (Adventure)
تمرکز بر سفر، کشف، خطرات و هیجان.
معمولاً قهرمانانی شجاع و فعال دارد.

مثال: داستان‌های «ایندیانا جونز».



8. درام (Drama)
تمرکز بر روابط انسانی، کشمکش‌های روانی، مسائل اجتماعی و اخلاقی.
داستان‌هایی عمیق و انسانی.

مثال: رمان‌های روانشناسانه



9. کمدی (Comedy)
داستان‌های طنزآمیز، با هدف خنداندن مخاطب.
اغلب با پایان خوش.

مثال: نمایشنامه‌های شکسپیر مثل «خیام شب جمعه».



10. تراژدی (Tragedy)
داستان سقوط شخصیت اصلی، با پایان غم‌انگیز.
موضوعات عمیق انسانی و فلسفی.

مثال: نمایشنامه‌های سوفوکل

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

ژانرهای نوظهور و مدرن

---

1. سای-فای نرم (Soft Sci-Fi)
تمرکز بیشتر بر روی مسائل اجتماعی، روانشناسی و فلسفی در بستر علمی-تخیلی.
کمتر به جزئیات علمی دقیق می‌پردازد.



2. تکنو-تریلر (Techno-thriller)
داستان‌هایی هیجان‌انگیز با تمرکز بر تکنولوژی‌های پیشرفته و تهدیدات مرتبط.
مثال: رمان‌های تام کلانسی.



3. دیس‌توپی (Dystopian)
جهان‌های آینده تاریک و ناکارآمد با حکومت‌های ظالم یا شرایط زندگی سخت.
محبوب در ادبیات معاصر و فیلم‌ها.
مثال: «1984» جورج اورول.



4. پست‌مدرن (Postmodern)
استفاده از روایت‌های غیرخطی، شکستن چهارچوب‌ها، بازی با زبان و سبک.
به مفاهیم پیچیده و انتقادی می‌پردازد.



5. کلت (Cult)
داستان‌هایی با مضامین خاص، مخاطب محدود ولی پرشور.
اغلب عجیب، نوآورانه و خارج از جریان اصلی.



6. اسپلاتر (Splatter)
داستان‌های ترسناک با نمایش گرافیکی خشونت و خونریزی زیاد.
زیرژانری از وحشت.



7. نیو وِیو (New Wave)
ژانری در علمی-تخیلی که بر روی سبک و محتوا تأکید می‌کند و تم‌های اجتماعی، روانشناسی را بررسی می‌کند.

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

ویژگی‌های ژانر:


دارای قواعد و کلیشه‌های مشخص (مثلاً در داستان عاشقانه معمولاً پایان خوش).
انتظار مخاطب از داستان را شکل می‌دهد.
می‌تواند ترکیبی از چند ژانر باشد (مثل علمی-تخیلی فانتزی یا درام تاریخی).

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

۲. سبک در داستان‌نویسی چیست؟


سبک (Style) به روش یا شیوه بیان نویسنده در نوشتن داستان گفته می‌شود. سبک شامل انتخاب زبان، ساختار جملات، میزان جزئیات، نوع روایت و نحوه پرداخت به موضوعات است.

به عبارت ساده‌تر، سبک نشان می‌دهد که داستان چطور نوشته شده است، نه اینکه درباره چه چیزی است.

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

انواع سبک‌های نوشتاری:

---

سبک ساده و روان: جملات کوتاه، زبان واضح و قابل فهم، مناسب داستان‌های عامه‌پسند.


سبک ادبی و شاعرانه: استفاده از تصاویر زبانی، تشبیهات، استعارات، زبان غنی و پیچیده.


سبک داستان‌گوی اول شخص: روایت داستان از دیدگاه یک شخصیت اصلی.


سبک داستان‌گوی سوم شخص: روایت داستان از دیدگاه یک ناظر یا راوی بیرونی.


سبک دیالوگ‌محور: تمرکز بیشتر روی گفت‌وگوهای بین شخصیت‌ها.


سبک توصیفی: جزئیات فراوان و توصیف محیط، احساسات و فضا.


سبک تجربی یا مدرن: استفاده از روایت غیرخطی، زبان بازی‌ها، و تکنیک‌های نوین.

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

ویژگی‌های سبک:


منحصر به فرد بودن نوشتار نویسنده
تأثیر مستقیم بر لحن و ریتم داستان
تعیین احساس و حال و هوای داستان

 

[AlirixAlirix عضو تأیید شده است.]

اگر بخواهیم تعداد دقیق ژانرها و سبک‌ها را بگوییم، باید بدانیم که این‌ها می‌توانند بسیار متنوع و گسترده باشند،
ولی به طور کلی:


ژانرهای اصلی داستان‌نویسی: حدود ۸ تا ۱۲ ژانر بزرگ که در بالا ذکر شدند.
سبک‌ها: بسیار متنوع‌تر و شخصی‌تر هستند و هر نویسنده ممکن است سبک خاص خودش را داشته باشد.​