به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : در روزگاری که صنایع سنگین و انرژیمحور نقش تعیینکنندهای در اقتدار اقتصادی کشورها دارند، دستیابی به فناوریهای پیچیده در حوزه ریختهگری و ساخت تجهیزات کلیدی، نمادی از بلوغ صنعتی و توان مهندسی ملی به شمار میرود. در این میان، مجتمع صنعتی اسفراین با تکیه بر دانش و تجربه متخصصان ایرانی، گامی بلند در مسیر خودکفایی صنعتی برداشته و برگ زرینی دیگر بر دفتر افتخارات صنعت فولاد کشور افزوده است.
تولید بدنه شیر توپی ۴۲ اینچی با وزن نهایی ۱۸ تُن، شاهکاری است که برای نخستینبار در ایران و با بهرهگیری از دانش فنی بومی تحقق یافته است؛ دستاوردی که نهتنها مانع از خروج ارز از کشور میشود، بلکه توان مهندسان ایرانی را در طراحی و تولید قطعات پیچیده و حساس به اثبات میرساند.
مجید ربانی، رئیس تحقیق و توسعه مجتمع صنعتی اسفراین، درباره این دستاورد ارزشمند اظهار داشت: در نمایشگاه امسال، از محصولی رونمایی کردیم که نماد توان فنی و مهندسی کشور است؛ بدنه شیر توپی ۴۲ اینچی با وزن نهایی ۱۸ تُن.
وی توضیح داد: این قطعه از فولاد کربنی با حدود سهدهم درصد کربن و مقادیری اندک از عناصر آلیاژی ساخته شده است. نکته برجسته و نوآورانه در این دستاورد، تولید بدنه شیر توپی به روش ریختهگری در داخل کشور است؛ فرآیندی که تاکنون در ایران سابقه نداشته است.
ربانی افزود: علت آنکه پیشتر چنین قطعاتی در کشور ساخته نمیشد، پیچیدگیهای بسیار در طراحی و فرآیند ریختهگری آن بود. این قطعه بهصورت کامل ریختهگری شده، سپس تحت عملیات حرارتی قرار گرفته و در ادامه ماشینکاری شده تا در نهایت به مشتری تحویل شود.
او با تأکید بر حساسیت فرآیند تولید گفت: در ریختهگری این محصول، دقت در محاسبات مهندسی اهمیت حیاتی دارد، چراکه کوچکترین خطا میتواند منجر به بروز عیوب داخلی یا حفره در قطعه شود؛ مسائلی که رفع آنها با جوشکاری ممکن است، اما در چنین محصولاتی بهدلیل فشار کاری بالا، امکان جوشکاری وجود ندارد و قطعه باید بهطور کامل سالم و بینقص تولید شود.
ربانی ادامه داد: برای طراحی و بهینهسازی فرآیند تولید، از نرمافزارهای ProCast، MAGMA و ANSYS بهره بردیم تا تمامی مراحل با کمترین ریسک و بیشترین دقت مهندسی انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: وزن نهایی قطعه ۱۸ تن است، در حالی که وزن اولیه ذوب حدود ۳۵ تن بود. با توجه به حجم عظیم ذوب، هیچ مجالی برای خطا یا تکرار ریختهگری وجود نداشت؛ ازاینرو فرآیند تولید با نهایت دقت طراحی شد و نتیجه این تلاش، تولید موفق قطعهای مطابق با استاندارد ASTM A609 کلاس ۲ و تحویل موفق آن به مشتری بود.
این فعال فناور تأکید کرد: تولید این قطعه برای نخستینبار در ایران تحقق یافته و کاربرد آن در اتصالات لولههای شبکههای نفت و گاز است؛ جایی که چند خط لوله عظیم با شیرهای توپی ۴۲ اینچی به یکدیگر متصل میشوند. پیش از این، چنین شیرهایی بهطور کامل وارداتی بودند، اما اکنون با دستیابی به فناوری بومی، کشور از واردات آن بینیاز شده است.
وی در پایان تصریح کرد: اگر طراحی و دانش فنی این محصول در داخل کشور توسعه نمییافت، ناگزیر به ادامه واردات بودیم؛ اما با تکیه بر توان متخصصان داخلی، امروز تمامی ویژگیهای فنی این قطعه با استانداردهای جهانی همتراز است و فرآیند تولید، بهطور کامل بومیسازی و نهایی شده است.