بیان داستان در زمان گذشته از متداولترین شکل بیان داستان است. رویدادهای رخ داده در داستان طوری توصیف میشود که گویی زمانی پیش از زمان حال یا زمانی که راوی داستان را برای مخاطب بیان میکند، رخ داده است.
به حیاط کوچکی که جلو جایگاه بود وارد شدند. سرباز کشیک، که جوانکی زبر و زرنگ بود و لباسی پاکیزه و قشنگ به تن داشت، جارو به دست از آنها استقبال کرد و به دنبالشان به راه افتاد
— آناکارنینا، لئو تولستوی
رویدادهای پیرنگ طوری توصیف میشود که گویی در زمان حال اتفاق میافتد. در زبان انگلیسی به این زمان «حال تاریخی» نیز میگویند که در روایتهای گفتگویی متداول است تا در متون ادبی. یکی از مثالهای اخیر نوشته شده در زمان حال سهگانه عطش مبارزه اثر سوزان کالینز است.
احساس میکنی داری به بلوغ میرسی؛ رشد میکنی. گفتن این حرفها به پدرت هیچ فایدهای ندارد. اما فکر کردن به چنین موضوعاتی باعث میشود شاید باعث شود تا در دوران پادشاهی تو، چنین حوادثی اتفاق نیفتد.
— شاه بی شین، محمدکاظم مزینانی