نقاشی سه بعدی چیست؟ در این مطلب سعی داریم در مورد تمام جوانب و موضوعات مرتبط با این هنر جذاب توضیح دهیم. از تاریخچه نقاشی سه بعدی تا آموزش‌های آن. از نکات مربوط به استفاده از این هنر تا معرفی هنرمندان فعال در حوزه نقاشی سه بعدی یا Anamorphic Painting.
شاید تا کنون عکس‌های مختلفی را در سایت‌ها و یا شبکه‌های اجتماعی دیده باشید که یک تصویر بر روی زمین کشیده شده و به نظر می‌رسد دارای حجم است. مردم بخاطر جذابیتی که این تصاویر برایشان دارد در کنارش عکس می‌گیرند. لحظات شادی را برای خود ایجاد می‌کنند. همچنین عکس های آن را به دوستان و آشنایان خود نشان می‌دهند. این نقاشی ها به نقاشی های سه بعدی معروف شده‌اند.
البته نقاشی سه بعدی یک اسم غلط برای این هنر است که بین مردم عنوان می‌شود. نقاشی دگرگون شبه سه بعدی عنوان دقیق و درست این تکنیک هنری است. اما به دلیل رایج شدن این عنوان ما هم از آن استفاده می‌کنیم.
نقاشی سه بعدی به صورت دگرگون شده بر روی سطح دو‌بعدی طراحی و اجرا می‌شود. لازمه دیدن این نوع نقاشی‌های دگرگون، پیدا کردن زاویه دید درست آن است. این نقاشی‌ها معمولاً در نگاه اول بی معنی و بی‌قواره هستند. اما از زاویه دید درست، تصویر سه بعدی را مشاهده خواهید کرد. بهترین راه برای دیدن این نقاشی‌ها، نگاه کردن از لنز دوربین است.
برای درک بهتر این موضوع به عکس‌های زیر دقت کنید. یکی از تصاویر نمایش نقاشی سه بعدی از زاویه درست است و دیگری همان نقاشی از زاویه دیگر.
نقاشی سه بعدی به یکباره به وجود نیامده است. بلکه حاصل سال‌ها تجربه و تکامل توسط هنرمندان مختلف است. تاریخچه نقاشی سه بعدی به دو بخش تقسیم می‌شود.
نقاشی دگرگون (Anamorphic Painting) و پیدایش آن، مرحله اول پیدایش نقاشی‌های ۳ بعدی امروزی است. زمانی که هنرمندانی یافتند که میتوانند تصاویر را به گونه ای دیگر اجرا کنند. به نحوی که در زاویه ای خاص به حالت عادی دیده شود.
مرحله دوم تکامل موضوع صحبت ما، مربوط به ارتباط سه بعدی نقاشی با محیط است. حالتی که در ان انگار یک تصویر سه بعدی شکل گرفته. این بخش دوم سیر پیدایش هنر سه بعدی است. در ادامه به توضیح تاریخچه این دو بخش می‌پردازیم.
پیرو توضیح اول در مورد هنر سه بعدی و تاریخ پیدایش آن. هنر نقاشی سه بعدی و تاریخچه اش را به دو بخش تقسیم کردیم. عملا بخش اول یعنی طراحی دگرگون سرفصل کلی تری است. یعنی هنر سه بعدی در دل آن و بخش کوچکی از آن است.
تاریخچه‌‌ی این نوع طراحی به دوره رنسانس برمی‌گردد. به این نقاشی‌های کشیده و شاید بی‌قواره طراحی آنامورفیک (anamorphic) می‌گویند. (البته اصطلاح واریخت سازی هم برای طراحی آنامورفیک استفاده می‌شود. ولی از آن دسته کلمه‌های کمتر کاربردی است. ولی عبارت طراحی دگرگون اولین بار در فارسی توسط صالح سخندان، هنرمند این حوزه در ایران معرفی شده). آرتیست‌ها در آن دوره در تلاش بودند که پرسوکتیو (Perspective) را به صورت دقیق بشناسند. این آرتیست‌ها می‌خواستند آن چیزی را که چشم از زاویه خاص می‌بیند در صفحه‌ی متفاوتی تصویر کنند.
دوره دوم مربوط به قرن بیست میلادی است. البته بیشترین پیشرفت و تکامل طراحی سه بعدی و نقاشی دگرگون بعد از دهه نود اتفاق افتاده است. نقاشی سه‌بعدی با فضاسازی سه بعدی، دنیای متفاوتی دارد. تولد این هنر از نقاشی‌های خیابانی شروع شد.از زمانی که آرتیستهای خیابانی برای جمع کردن اعانه به عنوان یک منبع درآمد، در خیابان‌ها نقاشی می‌کردند.
این نقاشی‌ها بیشتر با پاستل گچی اجرا می‌شد. استفاده از پاستل گچی در نقاشی‌های خیابانی از همان دوره رایج شد. همین هم به عنوان یک سنت کماکان رایج است. حتی امروزه هم تعداد زیادی از نقاشی های سه بعدی با پاستل روی زمین کشیده می‌شود. کار کردن با پاستل گچی برای هنرمندان بسیار راحت بود. بعد از اتمام نقاشی می‌توانستند آن را پاک کنند. به این ترتیب به سطح خیابان و سنگ‌فرش‌ها آسیبی نمی‌رسید.
نقاشی سه بعدی Leon Keer
زمان نقاشی کردن آرتیست‌ها معمولا یک نصفه روز بود. مردمی که از آن محله گذر می‌کردند با این نقاشی‌ها وقت می‌گذراندند. همچنین مبلغی به عنوان اعانه و کمک به آرتیست پرداخت می‌کردند. این موضوع تا دوران معاصر ادامه داشت. تا زمانی که کمتر به این سبک از هنر خیابانی توجه شد. و جای آن را فستیوال‌های نقاشی خیابانی گرفت. ولی همچنان اجرای آثار به وسیله پاستل گچی انجام می‌شد. در این فستیوال‌ها آرتیست‌ها فرصت زیادی برای اجرای نقاشی خود نداشتند. شاید یکی دو روز تا فضای چند متری اثر خود را نقاشی کنند.
نقاشی سه بعدی Leon Keer از زاویه دیگر
در سال ۱۹۹۵ برخی از آرتیستهای شاخص این حوزه شروع به آزمون و خطا در طراحی دگرگون کردند. آنها تلاش کردند ارتباطی میان نقاشی و سطح زمین پیدا کنند. آثاری که این هنرمندان روی سطح زمین می‌کشیدند، همان نقاشی‌هایی بود که با ابعاد کوچک‌تر روی بوم می‌کشیدند. اندازه بزرگ روی سطح زمین باعث می‌شد آثار به نظر فشرده و ناواضح دیده شود. (منظور این است که وقتی یک تصویر را از پهلو نگاه می‌کنید، واضح نیست. به صورت فشرده دیده می‌شود.) از این جهت استفاده از تکنیک طراحی آنامورفیک یا دگرگون ایده‌ی بسیار هوشمندانه‌ای بود.
هنرمندان نقاشی خیابانی تلاش زیادی برای آزمون و خطای این موضوع کردند. رابطه بین زاویه دید، زمین و نقاشی کردن. این تلاش طی ده سال منجر به اولین نقاشی‌های سه بعدی که ما امروزه می‌شناسیم شد.
اولین نمونه نقاشی دگرگون را میتوان در اثری از Hans Holbein مشاهده کرد. او در سال ۱۵۳۳ نقاشی عجیبی به نام The Ambassadors کشید که در پایین آن قسمتی نامفهوم وجود داشت. این قسمت نامفهوم با مشاهده از زاویه ای بسیار پایین رمز گشایی می‌شد.
اما نقاشی دگرگون با فضا سازی سه بعدی یک باره به وجود نیامده است. پس نمی‌توان از هنرمند خاصی به عنوان خالق اولین نقاشی سه بعدی یاد کرد. اما از کورت وینر، نقاش هلندی به عنوان پیشگام این هنر نام می‌برند. او اولین نقاشی دگرگون خود را در اواخر دهه هشتاد میلادی کشیده است.
آرتیستهای دیگری نیز به پیشرفت روز افزون این هنر کمک کرده اند و باعث ارتقأ هرچه بیشتر این هنر شده‌اند. معروفترین آنها که اکنون نیز مشغول به کار است جولین بیور است. به او لقب پیکاسوی پیاده‌روها را داده اند.
اثر Waste of Water – جولین بیور
جولین بیور (Julian Beever) آرتیست انگلیسی، نقش بسیار مهمی در معرفی این هنر داشت. او آثاری را اجرا کرد که مخاطب عادی با آنها بیشتر ارتباط برقرار میکرد. جولین 3D Street Art را به مخاطبان بیشتری معرفی کرد.
هنرمندان دیگری نیز در پیشرفت این سبک نقش مهمی داشتند. مانفرد استدر ، جو هیل، لئون کی و تریسی لی استام برای پیشرفت این هنر تلاش بسیاری کردند. این آرتیست‌ها طی سالهای 2005 تا 2010 کارهای فراوانی انجام دادند. این هنر به قدری محبوب شد که فستیوال های مخصوص پیدا کرد. در فستیوال‌های هنر خیابانی هم بخشی را به نقاشی های سه بعدی اختصاص دادند.
طراحی دگرگون شبه سه بعدی یکی از تکنیک‌های رایج خطای دید است. هنری که در این حوزه بسیار مشهور و محبوب شده است. مردم این سبک را به نام نقاشی سه بعدی می‌شناسند. این تکنیک به علت آثار متنوع و وسعت زیادی که دارد نسبت به خطای دید شهرت بیشتری دارد. آرتیستهای زیادی در این حوزه فعالیت می‌کنند. اما فراموش نکنید طراحی دگرگون با استفاده از خطای بصری یا توهم بصری بوجود می آید. میخواهد یک سطحی یا چند سطحی باشد. در هر صورت اینها حقه های خطای دید است.
