هوشیاری نهایی پدیدهای است که در آن فردی که بیپاسخ، غیرکلامی یا از نظر شناختی به شدت مختل شده است؛ اغلب به دلیل زوال عقل پیشرفته، تومورهای مغزی یا سایر بیماریهای عصبی ناگهان اندکی قبل از مرگ، وضوح ذهنی و آگاهی خود را بازمییابد.
ویژگیهای کلیدی هوشیاری نهایی
فرد ممکن است ناگهان به وضوح صحبت کند، عزیزان را بشناسد، خاطرات را به یاد بیاورد یا احساسات خود را ابراز کند.
این حالت معمولاً چند ساعت تا چند روز قبل از مرگ رخ میدهد.
این حالت میتواند کوتاه باشد(چند دقیقه تا چند ساعت) همراه با اغلب با زوال سریع یا مرگ
مثالها
بیمار مبتلا به آلزایمر که ماهها صحبت نکرده است، ممکن است ناگهان با یکی از اعضای خانواده خود به نام سلام کند و مکالمهای منسجم داشته باشد.کسی که در کما است ممکن است برای مدت کوتاهی از خواب بیدار شود، لبخند بزند یا خداحافظی نهایی کند.
نه کاملاً. هوشیاری نهایی به خوبی درک نشده و به راحتی با دانش پزشکی فعلی قابل توضیح نیست. این حالت در شرایط مختلف مشاهده شده است و علت آن هنوز مورد بحث است، از تغییرات شیمیایی مغز گرفته تا تفاسیر معنوی در برخی فرهنگها.